Widayat (1919): Bekisar (1992).
Doek 50 x 60 cm.
pen en Soekarno te dwingen de macht
over te dragen aan Soeharto's politiek
van 'nieuwe orde'. Leden van de com
munistische partij werden massaal uitge
moord en vervolgd. Onder hen
bevonden zich een groot aantal kunste
naars die lid waren geweest van Lekra,
het culturele bureau van de PKI. Hun
werk werd in vele gevallen verbrand en
zij zelf opgesloten. In een eerder stadium
waren niet-communistische schilders
door Lekra-leden onderdrukt. Nu gre
pen de niet-communistische schilders in
veel gevallen de kans aan om wraak te
nemen.
Er brak een periode aan waarin het werk
van ex-Lekra leden uit de jaren vijftig en
zestig nauwelijks werd getoond of gepu
bliceerd. Uitzondering waren Hendra
Gunawan (opgesloten van 1965 tot
1978) en Trubus Sudarsono. Deze
periode zou duren tot de val van
Soeharto, zodat het pas nu mogelijk is
geworden een compleet beeld te Hijgen
van de artistieke ontwikkelingen. Nu
hebben bijvoorbeeld de oud-Lekra schil
der Amrus Natalsya en de kunstenaar
G. Sidharta (ooit nog 'imperialistische
hond' genoemd) zich openbaar met
elkaar verzoend.
I amau Ismael Marzul-ji
Een belangrijke rol in de jaren zestig en
zeventig van de vorige eeuw was wegge
legd voor het in 1968 opgerichte kun
stencentrum van Jakarta; het Taman
Ismael Marzuki (TIM). In een land
waarin een museum voor moderne
kunst vooralsnog ontbreekt en het initia
tief voor het tonen van hedendaagse
kunst ligt bij particulieren en galerieën,
vormde het TIM een platform waarop
jonge kunstenaars uit alle disciplines
konden experimenteren en hun werk
tonen. Bovendien gaf het de aanhangers
van de diverse stromingen binnen de
Indonesische moderne kunst de gelegen
heid met elkaar te discussiëren, waarbij
de 'Indonesischheid' een terugkerend
thema blijkt te zijn. Installaties, perfor
mances, ready mades en een technisch
vaak hoogstaand foto-realisme van Dede
Eri Supria, Ivan Sagito Agus Kamal en
andere kunstenaars, vonden een plat
form in het zich ook in cultureel opzicht
snel ontwikkelende Jakarta.
Indonesische moderne kunst, het is al
gezegd, is het product van een ontwikke
ling van nog geen eeuw, waarin kunste
naars zochten, vonden, discussieerden
en bloot stonden aan steeds wisselende
politieke invloeden. Het is misschien
daarom dat het schilderen in Indonesië
nu getuigt van een directheid, motivatie
en zeggingskracht, gecombineerd met
een zeer hoge kwaliteit, dat kennisma
king daarmee alleszins de moeite waard
is.
45 ste jaargang - nummer 9 - maart 2001
Ivan Sagito (1957): Ibu dan Anak
(1980). Doek 100 x 115 cm.
33
