Soerabaja 1948-1958
door Joke Groen
Laat ik nu eens wat moed verza
melen en achter mijn pc kruipen,
ih hen in april 1Q4S in
i^oerabaja geboren, dus nog in
ons Nederlands-Indië. Mijn
ouders en zusjes hadden de
Japanse interneringskampen
overleefd en waren via Zuid-
Af rika, waar mijn grootouders
toen woonden, weer teruggekomen naar Java.
Sinterklaasfeest op de Nassauschool, 4 december 1954. Ikzelf zit in
het midden, op de tweede rij met de grote strik in 't haar.
Geloof het of niet, maar ik heb er een heer
lijke jeugd gehad. Van de politionele acties
heb ik weinig meegekregen, want ik was
daar nog veel te jong voor.
Geroezemoes
Wel weet ik nog van 1958 dat mijn lagere
school, de Nassauschool aan de Djalan
Soepratman, voorheen de Van Riebeeck-
laan, gesloten werd. De scholieren kregen
alle spullen - boeken en planten en dergelij
ke - mee naar huis. Van die tijd herinner ik
me ook nog, dat mijn vader 's nachts bij
mijn broertje en mij op de slaapkamer was,
om op ons te passen. Wisten wij veel, maar
het was wel spannend. We hoorden geroe
zemoes 's nachts en als je de volgende
morgen ging kijken, was ons huis met leu
zen beklad, net als bij het artikel over de
Irian Barat Aksi van Louis Pauselius
Moesson juli 1999, pag. 20).
Ik ben lid geworden van de KJBB
(Kinderen uit de Japanse Bezetting en de
Bersiap) met het idee, dat ik daar mis
schien leeftijdgenoten zou ontmoeten om
over die 'goede oude tijd' te kunnen pra
ten. Helaas waren er niet veel mensen van
mijn leeftijd, maar wel ouderen, waar het
overigens ook gezellig mee omongen is.
Maar waar is toch mijn generatie gebleven?
Er zijn van die herinneringen die je graag
met een ander wilt delen. Ik heb bijvoor
beeld nog gebikkeld op het schoolplein,
bungelend met de benen boven het grind.
Het grote binnenplein van de school was
met grind belegd en voor de lokalen liep
een brede, open galerij. In dat grind ben ik
ook mijn bikkels kwijtgeraakt, toen ik hard
naar de klas van juffrouw Beek liep. Was
trouwens juffrouw De Krieger niet het
hoofd van de school?
Thuis hadden mijn ouders regelmatig de
radio aanstaan en dan hoorde je de lachvo
gel en muziek. Die zender zal wel
Australisch geweest zijn en de vogel een
kookaburra, maar welk deuntje volgde er
dan? In mijn oren een heel bekende melo
die, maar ik weet niet meer welke.
De ijzeren man
Ook heb ik veel herinneringen aan de ver
loven per boot naar het onbekende
Holland. Als mijn broer en ik nu nog een
bepaalde geur aan een sinaasappel ruiken,
zeggen we meteen: 'De Oranje'! Van die
Oranje heb ik nog steeds de hutkoffer staan
en ik gebruik hem nog steeds om er
zomer- of winterkleren in op te bergen.
Er zijn zoveel herinneringen, dat ik altijd
nog eens van plan ben dit op papier te zet
ten. De vakanties naar Tretes bijvoorbeeld
en 'de ijzeren man' op de weg naar Tretes
toe. Een reus van een beeld, vonden we als
kinderen, maar bij terugkomst in 1989 viel
dat bar tegen! En dan het brengen van de
grote blokken ijs voor onze ijskast. Denken
jullie daar ook nog wel eens aan, als onze
wegwerkers met die grote tangen een
stoeprand verslepen?
Er moeten toch nog wel een paar van mijn
oude Idas- of schoolgenootjes zijn, die deze
herinneringen met mij delen? Er staan
zoveel kinderen op de schoolfoto van
december 1954. Ikzelf had blijkbaar meer
aandacht voor de fotograaf dan voor
Sinterklaas. Wie van mijn klasgenoten,
waarmee ik op de foto sta met de onder
wijzeres, herkent zichzelf en wil mij eens
schrijven? Een boek kan ik wel vullen met
mijn herinneringen, maar het ontbreekt me
aan schrijverstalent.
Nassauschool,
oktober 1954.
Ik ben de
krullenbol in
het midden.
45 ste jaargang - nummer 10 - april 2001
21
