A: D L Ti CT die pracht en praal. Maar wat mij het meeste is bijgebleven is de kou. We waren een maand in Holland en logeerden in Kasteel Oud Wassenaar.' Ze laat een oud album zien met prachtige zwart-wit foto's van de aankomst en hun verblijf in Kasteel Oud Wassenaar. 'Mijn moeder (de ratu timur en een van de 84 prinsenkinderen van de sultan van Yogya) had nog nooit westerse kle ding gedragen. Ondanks hoeden en bontjassen hadden we het nog heel koud.' Is ik een week later de Istana Mangkunagaran in Solo bezoek, k.mag ik op voorspraak van Gusti Nurul het prinsessenverblijf en haar privé-vertrekken zien, die normaal niet voor bezoekers toegankelijk zijn. Haar nicht, kanjeng raden ayu Hilmiyah, had miss Lelly, een van de vaste gidsen "k ben nu 78 en als enige van de .zeven danseressen van het hof van Mangkunagaran nog in leven. Naast de Serimpi is de Bejoyo ook een hofdans die vroeger uit sluitend door zeven prinsessen gedanst mocht worden. Ik heb het dansen geleerd toen ik tien was. Elke zondag ging ik naar de kraton van Djokja, waar mijn oom, een broer van mijn moeder, mij de klassieke hofdansen leerde.' Prinses Siti vertelt dat ze sinds vorig jaar weduwe is. 'Ik ben getrouwd geweest met een volle neef van mij, kanjeng pangeran Hario, de zoon van een jongere broer van mijn vader. Het huwelijk betekende voor mij een bevrijding uit het keurslijf van het prin- sessenbestaan. Ik heb mijn zes kinderen een veel vrijere opvoeding gegeven. Mijn man had de Koninklijke Militaire Academie in Breda gedaan en werd generaal-majoor in het Indonesische leger. In 1957 werd hij door president Soekarno benoemd tot gouverneur van de militaire academie in Magelang. Die benoeming gold voor drie jaar, daarna hebben mijn man en ik met onze zes kin deren drie jaar in Washington DC gewoond, waar hij militair attaché was. Ik woon nu met mijn pas gescheiden doch ter, die u zoeven heeft binnengelaten, en haar kinderen in dit huis, dat ik van Nederlanders heb overgenomen.' Na een uur met haar gepraat te hebben neem ik afscheid. 'Kom gerust nog eens langs als u weer in Indonesië bent,' zegt ze. zwm*. Prinses Siti als vijftienjarig meisje in Nederland. gevraagd om ons rond te leiden. Miss Lelly ontpopte zich als een hele char mante en vrijmoedige vrouw. In het offi ciële gedeelte waar de bezoekers worden rondgeleid, staan vitrines opgesteld. Aan de wand hangen foto's en portretten in olieverf van de Mangkunagaran dynastie. In de vitrines liggen onder andere gou den krisheften bezet met edelstenen en kuisheidsgordels voor vrouwen, maar ook een voor een man (wie zou hem ooit gedragen hebben?). In een aparte vitrine waar zich het kroontje bevindt dat Gusti Nurul bij het dansen droeg, ligt ook een waaier van gebatikte stof met de datum 7 januari 1937, de trouwdag van Juliana en Bernhard. Een herinnering aan het bezoek van het vorstenpaar en hun dochter aan Nederland. In een hoekje van de ruimte zit een oudere vrouw die pillen en drankjes in flesjes verkoopt. Miss Lelly prijst de pillen en drankjes aan en vertelt dat die ervoor zorgen dat vrouwen lekker gaan ruiken en voor mannen zijn er drankjes die hen extra 'kuat' maken. Wij houden het maar bij de aankoop van wat staafjes wierook. oor de telefoon spreek ik met nyonya Hilmiyah, die vertelt dat Gusti Nurul nog regelma tig naar het paleis komt; haar man ligt in Solo begraven. Zij zelf werkt als vrij willigster op de bibliotheek van het paleis. Ook aan hen is de crisis waarin het land nu verkeert niet voorbijgegaan. Vroeger ont vingen ze veel gasten uit Nederland via een reisbu reau. Voor gezelschappen van 25 perso nen kan men er dineren en wordt men vergast op klassieke Javaanse hof dansen. Dat komt nu niet meer zo vaak voor, omdat het vereiste aantal perso nen meestal niet gehaald wordt. Als ik haar vraag hoe het paleis in stand wordt gehouden, vertelt ze dat in 1990 een stichting in het leven is geroepen waar een deel van het kapitaal dat in 1951 werd genatio naliseerd is teruggestort. Dit gebeurde door bemiddeling van ex-president Soeharto. Uit dat fonds worden ook de 215 werknemers betaald die salarissen krijgen vanaf 35 duizend tot 150 dui zend rupiah per maand. Incidenteel komen er ook donaties binnen, onder andere van de Wereldbank. lijdens het schrijven van dit stuk werd de verloving bekend gemaakt van kroonprins Willem Alexander met Maxima Zorreguieta. De bruiloft zal in februari 2002 plaatsvinden. Alleen zal er nu geen sierlijk Javaans prinsesje dansen. Met dank aan prinses Siti Nurul Kusunio Wardani en kanjeng raden ayu Hilmiyah. moessQn A. Jk. JLz jC- 20

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 2001 | | pagina 20