50 jaar Indische gemeenschap
door Karei Cornelissen
In februari 2001 was het precies vijftig jaar geleden dat een grote
groep Indische-Nederlanders zich in Gemert (Noord-Brabant)
vestigde. Die groep bestond vooral uit KNIL-militairen en hun
familie. Vliegbasis Volhel en Legerplaats Oirschot lagen in de
buurt van Gemert en omdat Gemert aan de wederopbouw was
begonnen en flink aan het b ouwen waskwamen in IQ 51 zo n hon
derd twintig (meest jonge) gezinnen naar het gemoedelijke en gast
vrije Gemert.
Nadat op 27 december 1949
Nederlands-Indië veranderde in de
Republiek Indonesië werd ook het
KNIL officieel opgeheven. Hierdoor
kwamen de Indische-Nederlanders voor
een moeilijke keuze te staan: blijven in
het vertrouwde geboorteland met een
onzekere toekomst of de Nederlandse
nationaliteit behouden en vertrekken
naar een totaal onbekend 'vaderland'.
Gemengde gevoelens
In 1951 komen de 'Knillers' in Gemert:
honderd twintig gezinnen van gemiddeld
vier personen, vijf procent van de totale
bevolking van Gemert. Mensen met een
totaal andere achtergrond, een heel
andere cultuur, andere denkpatronen en
waardeoordelen, nogal wat protestanten
en in ieder geval allen opgegroeid in een
godsdienstig pluriforme gemeenschap.
En zij spraken geen woord 'Gimmers',
wat niet alleen henzelf als groep onder
scheidde binnen de Gemertse gemeen
schap, maar wat ook een enorme
verandering teweegbracht voor de
Gemertsen zelf, voor jong en oud. Zij
werden nu immers aangesproken in het
Nederlands en moesten in die, voor
velen, ongebruikelijke taal antwoorden.
De aankondiging van de komst van zo'n
grote groep Indische-Nederlanders in
het niet zo grote Gemert werd met
gemengde gevoelens ontvangen en
besproken. Het was net na de Tweede
Wereldoorlog en het hele land was nog
in de opbouwfase. Er was in Gemert
een groot woningtekort en veel mensen
die wachtten op een huis hadden daar
door hun huwelijk maar een tijdje uitge
steld. Het werd niet echt prettig gevon
den dat de huizen die bijna gereed
waren naar die groep 'vreemdelingen'
ging.
Gemert, dat 120 huizen ter beschikking
stelde aan Indische-Nederlanders, kreeg
om die reden een extra toewijzing van
12 woningen. Een niet onbelangrijk aan
tal wanneer men bedenkt dat het jaar
contingent voor woningbouw in Gemert
in 1950 lag op 32 en in 1951 op 90
woningen. In twee jaar tijd konden in
Gemert in totaal dus 242 huizen
gebouwd worden. 120 woningen voor
de 'repatrianten' en 122 plus 12 wonin
gen voor eigen inwoners.
O.N.I.
De eerste 24 gezinnen die in februari
1951 in Gemert kwamen, vonden huis-
Eeh van de vele reisjes die werden georganiseerd door de O.N.I.
12
moessQn
