gracgorft
Doek om offerandes te bedekken.
zocht men op Java naar verbeteringen en
naar wegen om de productie te verhogen
en men kwam met de batik cap, batikken
met een stempel. Uiteindelijk moet
Nederland toegeven dat Indonesië qua
batik hun meerdere is.
Van 1811 tot 1816 is Sir Thomas
Stamford Raffles luitenant-gouverneur
van Java. Ook de Engelsen hebben hun
kolonies, maar in tegenstelling tot
Nederland die de koloniën voornamelijk
als geldbron ziet, toont Engeland ook
belangstelling voor de cultuur van het
volk. Raffles is onder de indruk van de
batikkunst op Java en schrijft er in zijn
boek History of Java (Londen 1817) uit
gebreid over en brengt zo de Indonesische
batik onder de aandacht van de
Europeanen. Tijdens de
Wereldtentoonstelling in Parijs in 1900
maakt het grote publiek voor het eerst
kennis met batik uit Indonesië, met name
uit Java en zo wordt batik een inspiratie
bron, vooral voor kunstenaars.
Workshop Nalik
De tentoonstelling is ingericht volgens een
gestileerd kawung-motief. Er hangt een
vage geur van was en verfstoffen en zach
te gamelanmuziek klinkt op de achter
grond. Op ooghoogte, in vitrines en vanaf
het plafond zijn doeken opgehangen,
gedrapeerd of om een pop gewikkeld,
zorgvuldig bij elkaar gekozen qua kleur en
stijl.
Naast batikdoeken zijn er ook batikbeno
digdheden te zien, historische foto's waar
op de personen gekleed zijn in diverse
soorten batik. Er wordt een film uit 1910
van Johannes Lamster vertoond over het
batikken en er is een diaserie over frag
menten van een batikdoek. Behalve batik
doeken bekijken en bewonderen, kunt u
elke zaterdag en zondag zelf een work
shop batikken volgen die om een uur
's middags begint en anderhalf uur duurt.
Hier zijn kosten aan verbonden, maar wat
u gebatikt heeft, mag u mee naar huis
nemen.
Het is verder mogelijk om met een groep
een rondleiding aan te vragen. U wordt
dan vakkundig ingelicht over het verhaal
achter de batiks, de makers en de dragers
van de batik. U krijgt uitleg over motieven
en kleuren.
Speciaal voor het KIT Tropenmuseum is
er een batikkaartspel ontworpen voor kin
deren. Aan de hand van batikkaarten kun
nen de kinderen een spoor op de grond
volgen en op zoek gaan naar bijzondere
figuren en speciale Javaanse, Arabische,
Chinese en Europese tekens op de batik
doeken. De Arabische Letterleeuw bij
voorbeeld, die moed en kracht geeft of de
Geluksmannen Lok, Hok en Sioe die
ieder een eigen gelukwens hebben.
Boek
Bij de tentoonstelling is een schitterend
boek verschenen in het Engels: Batik -
drawn in Wax. 200 years of Batik Art from
Indonesia in the Tropenmuseum collection.
Itie van Hout, al 25 jaar conservator bij
het KIT Tropenmuseum heeft zowel
nationaal als internationaal al vele exposi
ties samengesteld en schreef een aantal
artikelen die zijn opgenomen in dit boek.
Verdere tekstbijdragen zijn onder andere
van Fiona Kerlogue die schrijft over de
batiks van Jambi en batiks met
Islamitische kalligrafie motieven en
Geneviève Duggan die het heeft over de
Chinese batiks op Java.
In tien hoofdstukken wordt uitvoerig inge
gaan op herkomst, motieven, kleuren en
achtergronden van de batik, toegespitst op
de collectie van het KIT. Uitleg en taal
zijn helder en duidelijk en de prachtige
afbeeldingen in fidl colour maken dit boek
tot een aanwinst voor een ieder die geïnte
resseerd is in batik.
Achterin staat de uitgebreide genealogie
van een aantal Chinese families die
bekend staan om hun batik(ontwerpen)
en er is een lijst opgenomen van namen
van families in en rondom Pekalongan die
hun batikdoeken zelf ontwierpen en sig
neerden. Vele van de nakomelingen van
deze mensen zijn nu al hoogbejaard en
hebben de batiktraditie van hun familie
voortgezet en doorgegeven.
Batik - drawn in Wax
200 years of batik art from Indonesia
in the Tropenmuseum collection
door Itie van Hout (red.)
ISBN 90 6832 194 3
Koninklijk Instituut voor de Tropen:
208 pag. (gebonden)
prijs 79,00
moessQn
40
