door Patrick Wouters
Jalan Genteng Besar/Genteng Kali, Surabaya 1993; Het verbouwde pand van De Vriendschap.
Toch han ik blij Jat ik b en teruggekomen.
De Jrukke straten, lanen, ik kerken ze weer.
Maar waar zijn al Jie mooie ouJe bomen?
'k Hoor geen vogels meer.
(Wieteke van Dort: Terug naar Soerabaja)
'Here! Here mister.'
Met wilde gebaren wijst een jonge
Indonesiër mij de weg naar de bewoon
ster van het pand. 'Here mister, look.'
Een oude Indische dame komt behoed
zaam de trap af lopen. Zij neemt de foto
uit mijn handen en vraagt mij in zuiver
Nederlands:
'Wat wilt u van deze mensen?'
Ik antwoord haar: 'Dit is mijn vader met
zijn ouders, broer en zusters. Zij hebben
hier gewoond. Hierboven. Kent u hen
misschien?'
'Wanneer hebben zij hier gewoond?'
'Voor de oorlog', vertel ik, 'voor de oor
log hebben zij hierboven gewoond. Mijn
opa was apotheker. De apotheek was
hier beneden gevestigd. Apotheek De
Vriendschap. Kent u die apotheek?'
Zwijgend schudt zij haar hoofd: 'Nee,
sorry. Ik kan u niet helpen, meneer.
Deze straat heette vroeger inderdaad
Van Deventerlaan. Ik woon hier al veer
tig jaar, meneer. Deze Chinese toko is
ook al jaren hier gevestigd. Ze verkopen
obat. Zoekt u obat?'
Van Deventerlaan
Ik steek de foto in de envelop bij de
andere foto's van huizen, scholen en
Indische fuifjes. Het huis waar mijn
vader halverwege de jaren dertig heeft
gewoond, staat nog steeds in Surabaya.
Alleen weet niemand meer wie er heeft
gewoond. De Van Deventerlaan, de hui
dige Jalan Genteng Besar, hoek Genteng
Kali is nog drukker geworden.
Oversteken is voor eigen risico. Het lukt
me om foto's en filmopnames voor thuis
te maken.
De bekende Apothekersketen De
Vriendschap in Soerabaja was eigendom
van Lucien van der Velde, een telg uit
een Amsterdams geslacht van grossiers
en textielhandelaren, waar Eduard
Douwes Dekker nog een blauwe maan
dag heeft gewerkt. Van der Velde trouw
de met de Hollandse halfzuster van mijn
opa. Via deze connectie kon mijn
Indische opa als apotheker aan de slag.
Mijn opa volgde mevrouw Willy Otten-
Rijnberk op die in 1933 Indië verliet om
te repatriëren naar Nederland. In
Emmen startte zij in 1935 met haar man
Jan Otten een apotheek die ook De
Vriendschap werd genoemd. Deze apo
theek bestaat nog steeds en vierde in
2000 haar 65-jarig jubileum.
Afgelopen zomer kwam ik toevallig
terecht op de internetpagina van apo
theek De Vriendschap in Emmen. De
apotheek waarvan de oorsprong in
Nederlands-Indië ligt. Op de website
staat een foto van het filiaal in Soerabaja
uit de tijd dat je nog door een dokar kon
worden overreden. Ze is gemaakt begin
jaren dertig. Voor mijn vader en zijn
moessQn
30
