en levende legende
de L
Ai
SENANG
Pasar Malam
Jill Stolk Studio
Yoga
INDO rVILLA
PQIRRZB'S
PEBIKELEU
ih was net zeventien en hij minstens zeventig. Z.ijn naam is me allang ontschoten, Jaar-
om noem ih hem maar Ome Jo. Ome Jo Jus, heh ih nooit persoonlijh gehenJ. In Je Boeboetan-gevan-
genis in Soerabaja zag ih hem als een noga! teruggetrohhen InJischman in pyjama ronJlopen. Voor Je
rest weet ih alleen maar wat an Jaren over hem verte!J hebben. I)at waren spannen Je verhalen, Jie
allemaal om pentjah en nog eens pentjah JraaiJen.
Als je die moest geloven, was
Ome Jo een vermaarde vechtjas
geweest. Dat kon je eigenlijk ook
wel zien, want hij straalde de rust uit
van een zelfbewuste dj ago. En ondanks
zijn hoge leeftijd bewoog hij zich met
een statige elegantie, waaruit zijn goede
controle over zijn spieren en gewrichten
bleek.
Goudeerlijk
In zijn buurt was Ome Jo een levende
legende. Niet alleen door zijn grote
vaardigheid in pentjakstijlen, maar ook
en vooral door de bijzondere manier
waarop hij met mensen omging. De
vriendelijkheid zelve, kon men hem
altijd benaderen en was hij immer bereid
iemand de helpende hand toe te steken.
Maar o wee als je kwaad in de zin had,
want dan kwam je van een koude kermis
thuis. Hoe sterk en snel je ook was. Raar
was wel dat niemand precies kon vertel
len wat hij allemaal had uitgespookt om
in zijn levensonderhoud te voorzien.
Terwijl iedereen toch wist dat hij geleefd
had als een pasja. Hij werd van alle kan
ten met respect behandeld en zou zelfs
over een goed gevulde harem hebben
beschikt. Het ontbrak hem nergens aan.
Dat klonk allemaal te mooi om waar te
zijn, en zijn wapenfeiten werden soms
zó sterk aangedikt dat je erom moest
lachen. Dat bracht me er wel eens toe
Ome Jo te zien als een doodgewone boe-
aja met wat pentjakvaardigheden. Maar
elke keer dat ik hem zag, moest ik mijn
mening herzien. Gewoon omdat hij iets
ondefinieerbaars had. Zoiets vind je
maar bij heel weinig mensen. Die zijn er
gewoon en boezemen je ontzag in, al
lopen ze op blote voeten en in pyjama of
tjawet. Van Ome Jo werd trouwens ook
verteld dat hij goudeerlijk was en zich
nimmer leende voor gevechten waar
geld- of andere prijzen aan verbonden
waren. Op een verzoek daartoe kon hij
spottend antwoorden dat hij niet
behoorde tot de hanen, die zich
's avonds achter de bioscoop dood
moesten vechten voor een stelletje
domme gokkers. Anders werd het als
een vermetele pentjakker uit een andere
wijk zich verstoutte om Ome Jo's territo-
riumgrens te overschrijden, of een
graantje trachtte mee te pikken van
diens harem. Dan kwam Ome Jo in actie
en kon je rekenen op een bloedstollend
gevecht, dat natuurlijk altijd door hem
werd gewonnen. Prachtig waren die ver
halen. Ik ben er ook van overtuigd dat er
veel werd overdreven. Maar so what
wanneer gebeurt dat niet. En ondanks
alles zit er altijd een kern van waarheid
in.
Mneernencte
In de Boeboetan-gevangenis waren we
ondergebracht in twee bamboe barak
ken, die beide voorzien waren van een
nogal brede slokan. Tussen die barakken
hadden ze djarakplanten gepoot en in
een hoek waren grote kuilen gegraven.
Over elke kuil lag een plankier met in
het midden een 'djongkokgat'. Die
deden dienst als latrine, maar werden
door ons oneerbiedig 'schijtgaten'
genoemd. Toen de regens vielen en de
slokans en latrines volliepen, werd het
een grote smeerbende. Ik denk dat het
eind '43 was toen Ome Jo dood werd
gevonden. Hij lag in de slokan van de
andere barak, in zijn bemodderde pyja
ma. Dat was de eerste kampdode die ik
zag. Ik kan me hem juist daarom goed
herinneren, omdat met grote onverschil
ligheid op zijn dood werd gereageerd.
Alsof het een ordinaire ruziezoeker
betrof. Heel vreemd.
Oosterhout (N.Br.)
19-20-21 okt. a.s.
geeft rust, vitaliteit, kracht en
zelfkennis
en zwangerschapsyoga.
v. Blankenburgstraat 42, 2511XM
Den Haag, 070 - 346 00 32
Uw eigen villa op het eiland van
de goden.
moessQn
Website: www.indovilla.nl
Kantoor: Bleekstraat 27, 5611 VB Eindhoven
Telefoon: +31-(0)40 - 211 27 18
Fax: +31-(0)40 - 221 86 65
Ook te huur
8
