Ramen
Mei it at1 on s
from Flo r i J a
door Juul Lentze
Nade oorlog liep ik, gewapend
met mijn fototoestel, vaak met
pa mee naar zijn riettuinen en
maakte een foto van een typisch
kamponghuisje. Keurig uit gedek
opgetrokken, met een atapdak
en de koeiens tal er naast,
liet eerste dat je opvalt is de
grote deuropening en de duister
nis achter die opening, want
kamponghuisjes hadden doorgaans
geen ramen en in de tropische hitte
was het kinnen koel.
In Indië woonden we in huizen met
ramen die van hout waren en uit jaloe
zieën bestonden. De hele lieve lange dag
stonden de ramen wagenwijd open, geen
glas, geen sloten, niks. Alleen in de mid
daguren gingen de houten slaapkamerra
men dicht en werd het schelle daglicht
getemperd. Het was door die ramen dat
we naar buiten klommen om op avontuur
te gaan in de achtertuin, op straat, of in
de kali. Heel slim vergaten we niet de
ramen op de haak te zetten, een lange
ijzeren haak die in een oog viel dat aan
het raam zelf bevestigd was en die het zo
vastzette. Als je dat vergat, klapten ze met
veel lawaai tegen de muur - vooral in de
kentering als het hard waaide - en was je
meteen ontdekt en je vrijheid kwijt. Het
fabriekshuis dat mijn ouders bewoonden
had houten ramen in alle kamers, behalve
in de voorkamer. Daar waren drie glazen
ramen met ruitjes die ook zo maar open
stonden, geen gaas om insecten af te
Glazenmaker Austin
aan het werk.
Griezelig.
Toen we hier ons huis betrokken, liepen
we tegen de schoonmaaksters op. 'Nou',
zeiden die, 'het is feest als je de ramen
moet wassen. Het zijn er 48!' Adoeh,
dacht ik. Ze telden beneden- en bovenra
men (elk 96 x 80 cm groot), als twee
ramen, maar eigenlijk is het een groot
raam en zijn er dus maar 24. Banjak
ramen, hoe je het ook bekijkt, met dubbe
le beglazing en hermetisch gesloten. Ze
houden de hitte en de kou buiten en hel
pen dus met het beperken van de elektri-
weren, geen groot stuk glas, je keek onbe
lemmerd naar buiten en naar binnen!
Vlak onder de dakrand waren luchtgaten
die voor frisse lucht zorgden als de ramen
werden gesloten. Mussen, zwaluwen en
glatiks bouwden hun nestjes in die gaten
en niemand mocht ze verstoren. Perintah
van ma. Onze huizen waren goed voor
zien van ramen, waardoor ze licht en
luchtig waren.
In New York keek ik mijn ogen uit met al
de wolkenkrabbers. Over ramen gespro
ken! De eerste keer
dat ik een glazenwas
ser bezig zag, zat ik bij
de tandarts op de
29ste verdieping en ik
was melompong, want
de man kwam zo
maar uit de hemel val
len. Door de vingers
van de tandarts heen
zag ik de glazenwasser
op een stellage die vast
zat aan
katrollen, van links
naar rechts en van
boven naar beneden
schuiven, terwijl hij de
ramen waste met een
rubber zwabber en
ons nog toelachte ook.
Voor ik het wist was
hij alweer verdwenen
naar het volgende
raam om al zwabbe
rend het hele gebouw
te omcirkelen, verdie
ping na verdieping.
moessQn
MpnssM
20
