Soms lees je van die kleine berichtjes op de Pasar Malam of in
Moesson: Wie kent het kamp Somohito?
Reden voor mij om een heeld te schetsen van de
geschiedenis van deze onderneming met twee gezichten.
De suikerfabriek Somobito.
De suikerfabriek heet Somobito,
en niet zoals ten onrechte altijd
is geschreven Soemobito, en lag
even buiten de plaats Soemobito, district
Modjokerto. Somobito kende gelukkige
tijden voor de oorlog. Als onderneming
vormde het een woongemeenschap met
veertien woningen voor de hoger opge
leide werknemers van de fabriek. Deze
woningen lagen rond een aloen aloen
met de bekende bomen in het midden.
Er was een tennisbaan en ook de socië
teit ontbrak niet. Hier werden de feesten
gegeven. Als start van de suikercampag
ne werd er een maalfeest georganiseerd
om een goede oogst te bewerkstelligen
en er werden feesten gegeven met Kerst
en Koninginnedag.
Hoe schril is het contrast met de latere
bestemming van de sociëteit. In de ber-
siaptijd werd de sociëteit omgebouwd
tot gaarkeuken en mannenhuis terwijl de
tennisbaan, die naast de sociëteit lag
begraafplaats werd voor de mensen die
overleden in wat toen geworden was:
kamp Somobito.
Echt Indisch huis
Mijn grootouders, de heer en mevrouw
Kervel-Brakke, waren eigenaar van de
onderneming. Ze woonden in de admi
nistrateurswoning direct naast de
fabriek. De woning was groot en had
een ruime voorgalerij, echt zoals een
Indisch huis behoort te zijn. De woning
is geen deel geweest van het kamp
Somobito. De fabriek werd opgericht
met Nederlands kapitaal van de erven
Eilbracht en was uitgerust met machines
uit Holland, die ter plekke werden afge
bouwd. Aanvankelijk geschiedde de aan
voer van suiker met de bekende
pomplorries, want een van de eerste
zaken die werden aangepakt was de aan
leg was een spoorrails om het suikerriet
snel in de fabriek te Hijgen. Trots waren
mijn grootouders toen er geld was voor
46 ste jaargang - nummer 5 - november 2001
31
- 'V ■-?
