Kamp SomoLito
In Somobito hebben tussen
2200 en 3000 mensen onder slechte
omstandigheden gewoond van eind
1945 tot begin 1946. In veertien wonin
gen die normaal gesproken werden
bewoond door een gezin van vier a vijf
personen. In de woonhuizen van het
kamp hebben merendeels vrouwen
(1400) met kinderen (800) gezeten, ter
wijl de ongeveer 200 mannen in het
mannenhuis (de soos) werden onderge
bracht. Het kamp was goed te bewaken,
immers de onderneming was een
ommuurd terrein met gedek en een sloot
rond de huizen. Een poort gaf toegang
tot de aloen aloen en de woningen. Die
woningen waren toen al leeg geroofd,
want de bewoners waren al naar de ver
schillende interneringskampen getrans
porteerd. Er zijn circa zestig mensen in
het kamp Somobito overleden. En zij die
het overleefd hebben, zijn uiteindelijk
afgevoerd via de suikerspoorlijn. De
goederenwagons werden getrokken door
wat eens de trots was van de onderne
ming: de locomotief Ike Catrien.
de aanschaf van een echte stoomloco
motief. De eerste rit van de stoomloco
motief ging dan ook met groot
ceremonieel gepaard, er moest een sela-
matan gehouden worden om de zegen
over dit gevaarte te verkrijgen en de
naam van de locomotief moest plechtig
worden onthuld. Mijn oma was woe
dend toen het doek van de locomotief
viel en de naam van de kolos zichtbaar
werd: de Ike Catrien! De naam was door
de werknemers aan de locomotief gege
ven, als dank aan mijn grootmoeder,
maar dit gebaar viel bij haar echter ver
keerd. Ze voelde geen enkele associatie
met dit puffende, stoom afblazende
gevaarte.
Toen de dreiging van de oorlog sterker
werd, besloten mijn grootouders alvast
wat spullen, die ze toch niet nodig dach
ten te hebben, naar Nederland te sturen.
Zelf zouden ze later gaan. Deze spullen
gingen in kisten per boot naar Nederland,
maar zijn door de oorlog gestrand in
Southampton en konden pas na de oor
log voor veel geld naar Nederland ver
scheept worden. Maar goed wat doe je
als dit nog je enige bezit is?
In de lusten zaten onder andere de foto's
die in dit artikel zijn afgedrukt. Mijn
grootouders hebben Nederland nooit
bereikt. Mijn grootmoeder is, zoals zo
velen, terechtgekomen in het kamp en
daar overleden. Mijn grootvader werd te
De aloen aloen.
werk gesteld aan de Palcan
Baroe-spoorweg en is door
de zware arbeid daar
gestorven. Hun huis is al
vrij snel in de oorlog
geconfisqueerd door de
Japanners, dat wisten zij.
Gelukkig hebben ze nooit
geweten dat de Japanners
de fabriek gebruikten om
onderdelen te maken voor
hun oorlogstuig en dat de
onderneming daarna werd
gebruikt als internerings
kamp in de bersiaptijd.
Eerste rit van de 'Ike Catrien
Brochure
Voor wie meer informatie wil hebben
over Somobito: er is een brochure over
Republikeinse kampen in bersiaptijd van
de hand van de heer Beekhuis, waarin
het kamp te vinden is onder de naam
Soemobito. Verschillende mensen heb
ben hun ervaring als geïnterneerde in dit
kamp in beschreven. Mochten er nog
lezers zijn die na de oorlog Somobito
hebben bezocht of wat daarvan nog over
is, dan zou ik daar graag informatie over
krijgen. Zelf zijn we nooit meer terugge
gaan naar onze onderneming.
46 ste jaargang - nummer 5 - november 2001
33
