fMP?i
Kol oniale Geschiedenis
v ^v|.4p
POrRF'f
De ene keer hen je Indiër, de andere keer Indonesiër of Indiaan. Daar hoef je niet
voor op je achterste henen te gaan staan, want daar zitten ook veel fijne mensen hij.
Maar na a I die jaren zou je het toch weI prettig vinden als er - hij andere mensen -
niet zoveel onduidelijkheid zou zijn over wat je hent.
Gelukkig begint het te gloren aan de
horizon. Dat blijkt uit de
'Examentest' van Tom van der
Geugten in het augustusnummer
van Moesson. Nooit geweten dat ze
hier al zo ver waren. Het is toch niet
niks als tienduizenden leerlingen een
examen afleggen over het onderwerp
'Nederland-Indonesië: Vier Eeuwen
Contact en Beïnvloeding.' En in
2002 nóg zo'n contingent dat gaat
doen. Daar gaat je hart van open,
maar toch vraag je je af waarom het
zo lang heeft geduurd. Hadden ze
toch veel eerder kunnen weten dat je
'iets van vier eeuwen' wel onder de
mat kunt vegen, maar dat het dan
een veel te grote bult vormt om te
laten liggen. Daar struikelen hele
volksstammen over, gegarandeerd.
Koloniale sfeer
Met alle respect en waardering voor
het streven naar meer (positieve)
kennis over ons koloniale verleden,
vind ik toch dat ze dit onderwerp
veel eerder in het onderwijsprogram
ma moeten opnemen. En wel
meteen in de onderbouw van het
basisonderwijs. Die mening ben ik
toegedaan vanwege mijn ervaringen
op het gebied van opleidingen. Om
de koe bij de horens te vatten: mijn
middelbare schoolopleiding is de
zwartste episode uit mijn leven. Die
aaneenschakeling van debacles, waar
de oorlog gelukkig een einde aan
maakte, heeft me ook nauwelijks
enige kennis opgeleverd. Niet omdat
de stof of de leerkrachten niet deug
den, maar omdat ik nou eenmaal
behoor tot degenen wiens intelligen
tiepeil en weetgierigheid in de kin
derjaren tot maximale hoogten
reiken, om daarna ineen te zijgen.
Langzaam, wat de ellende rekt en tot
veel nutteloze inspanningen van het
kind en nodeloos verdriet van de
ouders leidt. Opmerkelijk aan deze
ongelukkigen is dat ze doorgaans
niets meer weten van wat men ze op
hun meestal onvoltooide middelbare
schoolopleiding hebben proberen bij
te brengen, maar dat ze des te meer
uitblinken in het vasthouden van
lagere schoolkennis. Dat komt
omdat ze als prille leerling voldoen
de ruimte in hun nog vrijwel lege
hoofden hebben om lagere school
kennis effectief op te slaan, maar
hiervan in de hogere opleidingsfase
helaas geen sprake meer is. Daarom
geloof ik dat 'Vier Eeuwen
Nederland-Indonesië' al op de basis
school moet worden ingevoerd als
vak. Zo mogelijk in koloniale sfeer.
Aanschouwelijk onderwijs wordt
immers makkelijker opgepikt en
werkt stimulerend, dat snapt iedere
gek. Verdient het misschien ook aan
beveling om - in tegenstelling tot de
huidige soepele pedagogische aan
pak - de stof niet alleen met geweld
in de kop van het onmondige grut te
stampen, maar ze ook net zo lang te
overladen met huiswerk tot ze alles
zonder haperen en stotteren kunnen
opdreunen. Dat lijkt middeleeuws,
maar daarmee wordt wel bereikt dat
ze de stof rotsvast in het hoofd ver
ankerd krijgen en ze tot op hoge
leeftijd makkelijk uit de voeten kun
nen met dit belangrijke onderwerp.
Weeë lucht
Zullen ze later ook nooit de vergis
sing begaan waarvan ik kort geleden
het slachtoffer ben geweest. Het
gebeurde op een pasar malam, het
bekende culturele evenement waarop
mensen uit alle windstreken gebroe
derlijk en gezusterlijk genieten van
de exotische artikelen en geurtjes, de
traditionele nasi rames met saté
ajam, -babi of -kambing, oosterse
dansen en een muziekprogramma
dat herinneringen oproept aan zowel
de Krontjong-, Hawaii- als
Indorock-periode. We waren met
een bevriend Hollands echtpaar. Het
was er barstensvol en bloedheet. Het
zweet liep ons over de rug, maar dat
deed geen afbreuk aan de pret. Net
als iedereen vermaakte ik me uitste
kend, tot er een bekende, weeë lucht
m'n neus binnen kwam zweven.
Ma'af als ik daar iemand mee bele
dig, maar als ik heel in de verte een
doerian zie, word ik al bleek om de
neus. En als ze op een paar meters
afstand zo'n stekelvrucht openkap-
pen en de misleidende maagdelijk
witte brokken hun reukverpestend
werk doen, ga ik zowat van de sok
ken. Maar ik liet me niet kennen en
liep dapper door de doerianwalm
heen. Tot we bij een andere fruit-
kraam kwamen met een geweldige
sortering.
Toen ik al die vruchten uit mijn
jeugd netjes in bakken gesorteerd
zag liggen, rees bij mij de vraag of ik
ze nog wel bij naam kende. Dat voel-
moessQn
16
