Spam
Maar er waren ook andere manieren
om aan eten te komen. Je kon met
een opkoper praten om te onderhan
delen wat een meubelstuk zou kun
nen opbrengen. Wij hadden een
Arabische opkoper, die ons niet het
vel over de oren trok voor de meu
bels die we konden missen. Hij was
een fatsoenlijke man. Het moet
ongeveer 1944 geweest zijn,
toen we hem onze straat in
zagen komen lopen. Wij waren
inmiddels alweer voor de derde
keer verhuisd, en woonden in
een straat die voor de helft afge
sloten was. Later bleek dat de
huizen achter het gedek als
opslagplaats van Rode Kruis
pakketten werden gebruikt! Na
de oorlog kregen we deze pak
ketten uitgereikt. We waren wel
stomverbaasd, wat de inhoud
betrof. Een bol wol, een scheer
mes, een blikopener en wat
blikjes Spam, een soort corned-
beef in blik, die we na al die tijd
niet dorsten op te eten.
Gezichtsverlies
Enfin, we zagen hem dus op
ons af komen en tot onze ver
bazing had hij zijn beste kleren
aangetrokken. Mam zei tegen
mij: 'Ga jij eens kijken op de
kalender of het een Islamitische
feestdag is.' Nee, dat was het
niet, maar waarom had hij zich
dan zo keurig aangekleed? Nu,
dat kwam mijn moeder gauw
genoeg te weten. Eerst waren
er de gewone praatjes over alle
daagse dingen, maar toen viel
er een stilte. Daarna vroeg hij aan
mijn moeder of hij even met haar
alleen mocht spreken. Dus mij werd
gevraagd om thee te gaan zetten.
Toen kwam het hoge woord eruit.
Hij had een zoon, die nu op huwbare
leeftijd was. En hij had mij zo eens
geobserveerd en bij zich zelf gedacht,
dat ik een goede vrouw voor die
zoon zou kunnen zijn. Hij bood mijn
moeder de somma van tweeduizend
harde 1 lollands-Indische guldens en
twintig geiten aan als bruidsschat. Je
begrijpt dat mijn moeder hier even
helemaal van onderste boven was,
maar zij herstelde zich gelukkig snel.
Met al haar beschikbare tact, was
haar antwoord: 'Natuurlijk ben ik
vereerd, dat u mijn dochter waardig
acht om met uw zoon te trouwen.
maar u weet toch, dat dit een zaak is
die alleen door de vader van het
meisje en de jongeman beslist kan
worden. Verbeeldt u zich, dat ik zelf
daartoe toestemming zou geven, dan
zou ik in de grootste moeilijkheden
komen, zodra mijn man weer thuis
komt.'
Natuurlijk moest onze Arabische
Zicht vanuit de voorgalerij.
vriend dit onmiddellijk toegeven. Hij
wist dat mijn moeder volkomen gelijk
had en wat nog meer gold in zijn
ogen: zij had hem bewaard voor
gezichtsverlies.
Zij slaakte een zucht van verlichting
toen deze zaak door haar diplomatie
uit de wereld geholpen was. Dit is nu
een lachwekkend verhaal, maar op
dat moment was het helemaal niet zo
leuk. Bovendien waren wij er niet
helemaal van overtuigd dat de man
echt een zoon had van huwbare leef
tijd.
Verborgen raclio
Het is een voorbeeld van een van de
vele situaties waar wij een oplossing
voor moesten vinden. Je staat er ver
steld van wat je allemaal kunt
opbrengen, wanneer je met de rug
tegen de muur staat. De dagelijkse
zorg deelden wij met onze trouwste
bediendes, ouwe Annie, die in ruil
voor onderdak en voedsel ons de hele
bezettingstijd heeft geholpen. Zij was
in 1883 geboren en wist dat jaar nog
omdat toen de Krakatau uitbarstte.
Mijn moeder en ik luisterden gere
geld naar berichten uit
Melbourne en San Francisco,
de zenders die zorgden dat wij
het verloop van de Pacific
oorlog konden volgen.
Natuurlijk via een verborgen
radio, want in het begin van
de bezetting hadden we een
radio moeten inleveren.
Natuurlijk hadden we een
radio gebracht, maar dat was
niet de wereldontvanger, die
we voor die tijd al verstopt
hadden. Toch werden we ver
raden en mijn moeder heeft
veertien dagen bij de voorma
lige Politieke Inlichtingen
Dienst (P.I.D.) vast gezeten
om ondervraagd te worden.
C Jperazang'eres
Zij had een enorme wil om te
overleven en was een natuur
talent in acteren. Zij heeft
veertien dagen bij de P.I.D.
doorgebracht en deed alsof zij
een operazangeres was. Mijn
moeder liep met haar lange
haar los - het was haar verbo
den haarspelden te dragen -
aria's te zingen en in haar cel
rond te lopen, alsof zij op het
toneel stond. Ten einde raad
hebben de ondervragers haar
laten gaan omdat zij geen zinnig
woord uit haar konden krijgen.
Zo kwam zij heel moe, maar voldaan,
omdat het haar gelukt was niemand
te verraden, heelhuids thuis. Ouwe
Annie en ik hebben haar toen zoveel
mogelijk verwend met lekkere hapjes
en lieve dingen.
Natuurlijk kan ik nog meer vertellen
en een beeld geven van de manier,
waarop wij elkaar door deze moeilijke
tijden heen sleepten. Weet u nog de
waarzegkaartjes, waar we in die tijd
als tijdverdrijf mee speelden? En ja
hoor, volgens de kaartjes zou de oor
log al volgende maand of zelfs vol
gende week afgelopen zijn. Dan
zouden onze verloofdes en zonen en
mannen weer voor onze verbaasde
neuzen staan!
moessQn
32
