Moessons huisrecensent,
Hans Meijer, las het derde
deel uit de serie De Japanse
bezetting m dagboeken, over het
leven buiten de hampen
tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Het boek is een
voorzichtig begin naar een
meer evenwichtige geschied
schrijving. 'Alleen al de term
"buitenhamper geeft aan dat
het kamp de maat was.'
door Hans Meijer
De laatste jaren verschuift in
Nederland de aandacht voor het
leven van de Europese gemeenschap
in Nederlands-Indië. Voorheen
domineerde het perspectief van de
blanke bovenlaag. De Indische of
Indo-Europese groep - die toch een
ruime meerderheid vormde - werd
doorgaans slechts zijdelings te berde
gebracht, als een naamloze actor. Nu
is er een tendens naar een meer
evenwichtige geschiedschrijving,
waarin ook de 'in Indië gewortelde
Indische Nederlanders' aan bod
komen.
Deze nieuwe ontwikkeling is mede
ingegeven door de behoefte van de
Indische gemeenschap om de eigen
Indo-wereld binnen het koloniale
bestel naar waarde geboekstaafd te
zien. Door het hoge 'totokgehalte'
herkent zij zich tot nu toe tot haar
ongenoegen onvoldoende in de
geschiedschrijving over Indië. In
plaats van een figurantenrol toebe
deeld te krijgen, wil de Indische
gemeenschap haar aandeel in de
koloniale historie ten volle gehono
reerd zien, waarbij recht wordt
gedaan aan haar verdiensten.
Japanse bezetting'
De wens om de eigen lotgevallen
vastgelegd te zien, geldt speciaal de
Tweede Wereldoorlog. Hier doet
zich bij uitstek de overheersing van
het blanke element gelden. Waar tot
voor kort de belangstelling uitslui-
tend uitging naar de wedervaardig-
heden van de geïnterneerden, richt
de interesse van historici zich nu
meer op hetgeen buiten de kampen
heeft plaatsgevonden. Juist doordat
al zo veel is geschreven over wat zich
achter de kawat afspeelde, verlegt
zich de focus als vanzelf naar die
aspecten van de Japanse bezetting
die nog niet zijn bestreken. In het
licht van de behoefte aan boeksta
ving van het eigen bestaan dient
aldus ook de Indische hang naar
erkenning en bevestiging van het
onder de Japanners ondergane leed
te worden gezien.
Zoals te zien in de gehele koloniale
geschiedschrijving, draait het ook
waar het de ervaringen van de
Europese groep tijdens het Japanse
regiem betreft, nog altijd exclusief
om de blanke belevenissen. Dat
komt tot uiting in de allesoverheer
sende rol van interneringskampen.
Alleen al de term 'buitenkamper'
geeft aan dat het kamp de maat was,
en nog altijd is. De oorlogservarin
gen worden dus afgemeten aan de
interneringskampen en dat terwijl er
nota bene meer Europeanen buiten
verbleven in plaats van erbinnen.
moessOn
-a»-
22
