Meer dan achthonderd films uit Indië lagen jarenlang opgeslagen in de depots van het
Amsterdamse Filmmuseum. Na een restauratieperiode zijn deze zwart-witte parels uit
de cinematografie voor het eerst te zien.
door Sheila van Rhoon
Filmminnend publiek zal de
komende maand frequent de gang
naar het Filmmuseum in
Amsterdam maken. Het program
ma 'Van de kolonie niets dan goeds'
laat voor de eerste keer films uit
Indië zien uit de periode 1912-
1942. De suikerfabriek Tjebongan,
Indische kinderspelletjes, DCM in
Soember Tjoeling of het blindenin
stituut te Bandoeng. De films zullen
voor vele ouderen een feest van
herkenning zijn.
Uit de honderden films, afkomstig
van het Koninklijk Instituut voor de
Tropen (KIT), moest program
meur Nico de Klerk een evenwich
tig geheel samenstellen. Zo'n
vijfhonderd films zag hij, waaruit hij
er honderd selecteerde en per
thema rangschikte. Daarbij lette hij
op twee dingen: de technische staat
van de film en het onderwerp. De
Klerk: 'Eerst kijk ik of een band
goed genoeg is om een kopie van te
maken. Daarna waar de film over
gaat. Er bestaan nogal wat films
over de theecultuur, en als ik de
zoveelste film over een theecultuur
zie, is dat niet meer interessant. De
cinematografische kwaliteiten zijn
ook belangrijk; is er bijvoorbeeld
een mooi camerastandpunt geko
zen. Bij de films uit Indië hoef je je
geen zorgen te maken over acteurs,
95 procent van die films zijn docu
mentaires.'
Restaureren
Zeker tien jaar duurde het restaura
tieproces. Hierbij zijn niet alle films
onder handen genomen; restaure
ren blijft een kostbare aangelegen
heid waar tot eind jaren tachtig
geen geld voor beschikbaar was.
Wel worden alle films bewaard. 'Tot
1954 werden de meeste 35mm-
films van nitraatfilm gemaakt', legt
De Klerk uit. 'Dat mag je nu niet
meer aan publiek vertonen wegens
brandgevaar. Een groot deel van de
Indië-films moest daarom overgezet
worden op acetaat. Dat is een lang
durig chemisch proces waarbij het
oorspronkelijk materiaal door een
bad wordt gehaald; krassen en
zogenaamde 'regen' worden hier
door opgevuld. Die film wordt
gekopieerd en is dan klaar voor ver
toon.'
Propaganda
Het filmprogramma 'Van de kolo
nie niets dan goeds' omvat home-
movies, Filmmuseumproducties en
ropaganda ui
