teJavofkxle
I Nederlandsch-Indiè
in oorlog met Japan
Pearl
Harbor
uit Hawaii
iIa aan
kelt maakte Zon-Wij aanvaarden
iïl. dat Japansche'jg uitdaging
AVONDBLAD
ia 11 val hebben uit- 2
ar 1 Ha r bor en
e op alle maritieme
it" zooals hij dit
voornaamste eiland
ïinuten later volgde
dat de Japanners
a n val hebben uit-
ker- en marine-bases
Zeegevecht na
bij Honoloeloe?
Aanval Op
Singapore
In f(i
leugens!
De slagschepen USS West Virginia en de USS Tennessee
zijn door torpedo's geraakt en staan in brand.
Het 40-45 boek
samengesteld door Erik Somers en René Kok
Waanders: 512 pag. (gebonden)
Prijs: 14,50
ISBN 90 400 8741 5
7 december is het precies 61
jaar geleden dat Japan de
Amerikaanse marinebasis
Pearl Harbor op de Hawaii-
eilanden aanviel. De aanval
op Pearl Harbor was in de
Nederlands-Indische kranten
natuurlijk groot nieuws. Zo
ook in de Java Bode van
8 december.
'Batavia 8 december 1941. Het begon
alles heel vroeg in de ochtend met de
plechtig en somber Hinkende stem van
de gouverneur-generaal Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, uit de radio
van onze overburen. Ik kon maar enke
le woorden verstaan: "medebur
gers". ."onverhoedse
aanval".."goederen van de hoogste
waarde".."te land, ter zee en in de
lucht".."God geve".gevolgd door het
Wilhelmus, sinds 10 mei 1940 een her
kenningsmelodie voor catastrofen.
Daarna was het ineens heel stil.
Natuurlijk wisten we wat het beteken
de: het was oorlog.'
Uit:
Rob Nieuwenhuys:
Een beetje oorlog.
Amsterdam, Querido, 1979.
47 ste jaargang - nummer 6 - december 2002
9
90e Jmnrtng l Bladen EERSTC 1
Boofdmbctw
T VKIUT VOOR ADVC
t55 vt oorden 1" elk* 3 woord» tmr #.75
EcgrlL*ocf f OJ# per rrgri, ohbui 10 regrK
Toepxs^mc W word- ol rrffitkiitt gnchwdt
axor b*oor#eett-tg n» k Admlabtratie.
'Algemeen Dagblad voor Nederlandsch-lidlë
lb. C A. DE 3«lts
Bij ktochtca jninai bcioTcic; beüe mra
vóór 6 oor n.m. „Wet.. 3250 «pcetsaT* op.
na 6 oor n-m. tot 7a# wur v ra. Welt 36
den Padfic
>9 in
M»
IENS EEN TELEFONISCH BERICHT VAN
r Ovï IpOCpQTATIONJ DT-P C H S TC «W
CE NAMEN ONGEVEER 150 VLIEGTU1-
E. AAN DEN AANVAL OP HAWAII. WEL-
UUR V.M. HONOLOELOE-TIJD AANVING
IET TIJDSTIP VAN DE ONTVANGST VAN
IEGRAM (OMSTREEKS 4 UUR '0 V.M
P MAANDAGOCHITENDWAS DE AAN-
3 STEEDS GAANDIE.
I S DE EERSTE BEIRICHTEN PLAATSTEN -
■LOT EEN TELEGRiAM UIT HONOLOELOE -
ALLERS TWEE TFREFFERS. EEN OP EEN
I DE AMERIKA ANJSCHE LUCHTMACHT OP
1AM FIELD OP HEET EILAND OAHU EN EEN
I ARBOR. WAAR IDE OLIETANKS IN BRAND
HET AMER1KAANSSCHE AFWEERGESCHUT
ACTIE EN DE LU1CHT WAS BINNEN KOR-
VOL MET AMEER1KAANSCHE OORLOGS-
JEN.
ITER TELEGRAM 1 MELDDE. DAT lOM CA.
riJDl EEN ZEEGEEVECHT GAANDE WAS
TE VAN HONOLQDELOE WAARAAN WERD
JMEN DOOR OP ZIJN MINST EEN JA-
LIEGDEKSCHIP. DDAT DE VERDEDIGINGS
PLAN PEARL HARB<BOR AANVIEL.
Poor atver htwdsr lie {ia tl vallen op Ame-
riktmnse/r on Itrilschv gebieden. hnt ijl
diplomati'ke besprekingen ilos giutnde
noren. he/ft 'lier f/iijnm-V/n 'Aii.cn
bewust gekozen eoor een beleid eon
getiteld.
Peze atinenllcn. tlie nel/most min
woonzin iloen {lenl.cn en lliunsnmisl
het reeds strijdend Cliinn de I ereenig.
deStuten eitn Atneriko en/iet Urilsche rijk
in m lieccn oorlog met Japon betrokken
hebben, beoogen {Ie vestiging eon Ja-
'panschc heerschappij neer heel Oost
en Zuid-Oost-Azië. Deze eeroeeringslusl
richt ziclt zeker niet in de laatste
plaats ook op Acderlnndsch-lndië.
Pc ederlandseh{' regeering aan-
ennrdt deze uitdaging e>i neemt tegen
het Japanschc Keizerrijk {Ie trapenen op.
.Xcdcrlandsrh-indië. lit in eredc zoo
rppïtswtiid 'keh Dili 'wn kkwiiitlurijt..
'u-aar wij in rijke eerscheidcnhrid sa
menwonen en gemeenschappelijk naar
welvaart en eooruitgang streeen. verde-
tligen wij tegen tie schendende macht,
die hel grijpen en onze toekomst eer-
duisteren nil. Hel gnat om goederen
ean de hoogste waarde, om wat aan
ons gezamenlijk en aan ieder onzer
dierbaar s
Stelt vertrouwen in uw weermacht.
Te land, er zee én in tie lucht zal zij
haar parate kracht ontplooien.' Sterkt
haar moed en dadendrang, eoerl haar
de bezieling Ine erin uw eigen overwin-
ningswil, weest eastberaden, eendrach
tig, gehoorzaam en getrouw.
Medeburgers, mannen en vrouwen,
van welk ras of geloof gij zijt, ik roep
u tot vervulling van een harden, maar
verheven plich' jegens Koningin en
Koninkrijk, de Indische gemeenschap
en uzelve. den plicht van den onder
daan in oorlogstijd!
God geve, dat wij waardig zijn aan
de taak, die vdbr ons ligt!
UIT OFFICIEELE BRIT-
SCHE BRON TE BATAVIA
WORDT GEMELD. DAT
HEDENMORGEN OM
UUR IS IAPANSCHE
VLIEGTUIGEN EEN AAN
VAL DEDEN OP HET
EILAND SINGAPOR E.
VERDEK TETTlln 15E' f A -
PAXXERS TROEPEN AAN
I AND. IETS TEN ZUIDEN
VAN DE GRENS TUS-
SCHEN THAILAND EN
MALAKKA.
IIIC
Kou'er seint uit Ne»' York:
N oen door het Stair Pc part -
1 ment «ItCfCfim verklaring
wordt gereed, dat. toon Nomura Zon
dagmiddag Huil bezochthfo licm een
verklaring dor JapanM-he regrering
overhandigde In antwoord op Hall"*
nol a van '0 November. Huil la* haar
zorgvuldig fn zcide vervolgen*, dat
hij In al /ijn maandenlange be*prektn-
gen met Nomura nimmer een lengen
had geuit Toon /elde hij met betrek
king tot Japan'* antwoord: „O e -
durende mn grheele
I e u g
allngc
