WmMm
Batik met ringen in de hoeken genaaid.
Sporen van aangepast gebruik als gordijn;
een tastbaar bewijs van ontmoeting tussen culturen.
Lampungdoek.
De naad van de oorspronkelijke kokerachtige sarong is doorgeknipt om er
een tweedimensionale doek van te maken.
door Sandra Niessen
Bronbeek werd door koning Willem
III gesticht om oud-militairen van het
KNIL bij hun terugkeer naar
Nederland op te vangen en te verzor
gen. Het tehuis heeft de eerste inwo
ners in 1862 opgenomen. De
textielcollectie is uit die opvang
voortgekomen als een creature of cir
cumstance. Vaak waren de schenkin
gen, waaronder ook etnografische
voorwerpen, afkomstig van inwoners
die ze gedurende hun diensttijd ver
zameld hadden. Doordat de voor
werpen aan de muren tentoongesteld
werden, brachten de inwoners hun
laatste dagen door tussen de tastbaar
heden van hun verleden. Al snel ont
stond er zo een koloniaal-militair
museum.
Delioiul en ljelieer
Kleurrijke, zachte en vergankelijke
stoffen associëren wij eerder met
vrouwen en het huiselijk leven, dan
met militaire diensttijd en oorlog. In
Indonesië bestaat een sterk verband
tussen met de hand gemaakte
inheemse doeken en het vrouwelijke
aspect van de samenleving. De doe
ken werden immers geweven of
gebatikt door vrouwen en delen van
de textielindustrie waren in handen
van vrouwen. Wat bezielde militairen
om textiel van de lokale bevolking te
verzamelen? En waarom namen ze
de moeite om het mee terug naar
Nederland te nemen? 'Wat' en 'waar
om' zijn centrale vragen die bij het
documenteren van een museumcol
lectie worden gesteld. De antwoor
den op die vragen kunnen we in
museum Bronbeek vinden. Museum
Bronbeek is in 2001 een officieel
geregistreerd museum geworden,
omdat het hoge eisen stelt aan het
behoud en beheer van cultureel erf
goed. Met de professionalisering van
Bronbeek is het lopend project
Inhalen Achterstanden Conservering
Collecties begonnen. Tijdens dit pro
ject bleek dat Bronbeek bijna drie
honderd etnografische doeken
beheert. De meeste daarvan zijn van
Java afkomstig, maar Bronbeek bezit
ook doeken uit Sumatra (Batak,
Minangkabau, Palembang, en
Lampung), de Kleine Sunda
Eilanden (Bali, Lombok, Sumbawa,
Sumba, Roti, Savu en Timor) en
Papua.
47 ste jaargang - nummer 7 - januari 2003
31
