Zonder geld geen oplossingen
Indonesië vijf jaar na Soeharto
Aantal Nederlanders dat naar
Indonesië gaat
De corruptie is een uiting van een pro
bleem dat veel dieper ligt. De kloof tus
sen arm en rijk in Indonesië is enorm.
In 1999 leefde bijna een derde van de
bevolking onder de armoedegrens. De
rijken worden steeds rijker, en de
armen armer. Een echte middenklasse
ontbreekt in Indonesië en dat werkt
corruptie in de hand. Veel ambtenaren
zien smeergeld als een legitiem middel
om hun karige loon aan te vullen.
Maar zelfs goedbetaalde rechters zijn
omkoopbaar.
Habibie, Wahid en Megawati hebben
veel gedaan om corruptie tegen te
gaan. Zo beloofde Wahid toen hij
gekozen werd als president dat corrup-
tiebestrijding hoge prioriteit heeft. De
rechtszaak tegen Tommy Soeharto,
beschuldigd van corruptie, is een dui
delijk signaal dat het de Indonesische
overheid serieus lijkt om de corruptie
een halt toe te roepen. Maar dat lukt
alleen écht wanneer ambtenaren
genoeg verdienen en de kloof tussen
arm en rijk geslecht wordt.
Separatisme
Het voor de buitenwereld zichtbaarste
probleem in Indonesië is misschien het
separatisme. Vooral de rijke provincies
aan de rand van het land willen zich
graag van Indonesië afscheiden. Dat is
op zich niet zo vreemd. Vooral Aceh en
Papua hebben veel natuurlijke rijkdom
men. Het steekt de inwoners van deze
provincies dat zij vrijwel niets terugzien
van de opbrengsten van hun natuurlij
ke hulpbronnen. Vrijwel al het geld
stroomt naar Java. Een eiland met veel
industrie maar zonder grondstoffen.
Een van de redenen dat Oost-Timor
zich wel mocht afscheiden van
Indonesië is waarschijnlijk gelegen in
het feit dat het eiland economisch
gezien niet interessant is. Oost-Timor
kostte Indonesië meer dan het oplever
de. In Habibies optiek is Oost-Timor
niet meer dan een dorre hoop stenen.
Om de tegenovergestelde reden houdt
Megawati nu krampachtig vast aan het
bij Indonesië houden van Aceh en
Papua. Behalve dat ze de erfenis van
haar vader wil bewaken kan Indonesië
het zich niet permitteren om deze twee
rijke provincies kwijt te raken. Papua is
interessant door het enorme regenwoud.
Na het Amazonegebied is het regen
woud op Papua het grootste in de
wereld. De opbrengsten uit de houtver
koop zijn hoog. Megawati wil Aceh niet
kwijt vanwege de enorme olievoorraden
die de provincie heeft. Toen de vredes
besprekingen afgelopen maand dreigden
te mislukken heeft ze 50.000 militairen
naar de provincie gestuurd om de olie
veilig te stellen en de GAM te vernieti
gen.
De natuurlijke rijkdommen van Aceh en
Papua zijn erg belangrijk voor Indonesië.
Zeker nu het toerisme is ingestort na de
bomaanslag op Bali zijn de inkomsten
uit deze twee provincies belangrijker dan
ooit.
Toerisme
Indonesië is voor een belangrijk deel
afhankelijk van de opbrengsten van het
toerisme. Indonesië-deskundige Kees
van Dijk: 'De toeristenindustrie zorgt
voor banen en brengt geld in het laatje.
Zeker na de crisis van 1997 is toerisme
een belangrijke bron van inkomsten. De
hotels blijven halfleeg, mensen krijgen
niet betaald of verliezen hun baan. Het
werkt door in de hele economie.'
Na de valutacrisis hebben veel buiten
landse, westerse investeerders zich
Aantal buitenlandse bezoekers met vliegtuig
Indonesië
Bali
1996
5.034.472
1.194.793
1997
5.185.243
1.293.657
1998
4.606.416
1.246.289
1999
4.727.520
1.399.571
2000
5.064.217
1.468.207
2001
5.153.620
1.422.714
Aantal buitenlandse bezoekers met vliegtuig
Indonesië
Bali
Okt. 2002
304.806
86.901
Nov. 2002, bomaanslag
239.774
35.107
Dec. 2002
281.928
68.051
Jan. 2003
279.352
66.045
Feb. 2003
289.764
71.967
Mrt. 2003
288.417
77.540
moessOn
1997
144.622
1998
81.507 (Soeharto treedt af)
1999
86.022
2000
105.109
2001
114.656
bron: BPS (Biro Pusat Statistik), Jakarta
bron: BPS (Biro Pusat Statistik), Jakarta
bron: HPS (Biro Pusat Statistik), Jakarta
18
