Willem van Hasselt
Geboren 12 december 1911 in Rotterdam. In 1935 naar Indië vertrok
ken als medewerker van de Koloniale Bank. Dwangarbeider aan de
Birma-spoorweg. Na de oorlog directeur van een reisorganisatie.
Overleden op 29 januari 2003.
lend: die eindeloze dagen dat je moest
werken aan zo'n spoorwegbedding,
door de jungle, omhoog, omlaag, het
was echt vaak zwaar werk. En ik was
eigenlijk wel een slap jongetje, ik heb
niet veel kunnen werken omdat ik
tegen de grond lag, ter ere van de
dysenterie.
En die Jappen waren natuurlijk verve
lend. Maar er zijn in Nederland ook
vervelende mensen. En heb ik nou
echt last gehad van de Jappen? Het zal
wel, maar dan ben ik het vergeten.
Mijn geheugen is bijzonder slecht.
Maar ik heb het in die jaren niet bui
tensporig zwaar gehad. Ik ben nooit
lamgeslagen, geranseld. Ik heb hooguit
wel eens een mep gehad, maar toch
niet meer dan dat. Ik heb nooit echt
iets kwaads van hen ondervonden.
Wel iets onaardigs, maar ik heb me
altijd ingedacht hoe ik zelf in die
positie zou zijn: als wij degenen
waren die overwonnen hadden en
hen tegenover ons hadden, wat zou ik
dan doen?
Ik ben naderhand nog wel eens
zakelijk in Japan geweest. Of ik aan
vankelijk tegenzin had om daarheen
te gaan, herinner ik me absoluut niet
meer. Maar het was een vriendelijk
heid en hartelijkheid, wij konden onze
oren niet geloven. Ik heb ook met die
lieden daar wel eens geprobeerd over
de oorlog te praten. Toen ik de eerste
keer in Japan kwam, interesseerde het
mij in hoge mate hoe zij die oorlog
hadden ervaren. En het antwoord was,
ik zou zeggen: een leegte! Want zij
hadden die oorlog eigenlijk helemaal
niet beleefd. Ik moest ze vertellen dat
ik aan dat Birma-spoor had gezeten
en dat vonden ze heel aardig om te
horen. Maar om nou te zeggen dat ze
daarvan ook erg onder de indruk
waren, nee, haha, echt niet. Het was
helemaal niet, dat ik hen daarmee op
weg hielp om op hun verhaal te
komen. Of ik daardoor gebelgd was,
gepikeerd, ik weet het echt niet meer,
maar ik dacht van niet.'
49
a
48 ste jaargang - nummer 2 - augustus 2003
