Van Otten tot Es Sjanghai
0181-626041
ANTWOORDEN
OP VELE VRAGEN
EN HULP
VIA STENEN
column óg J.J. Rizal
e-mail: info@a$
website: www.adwate:
Karakteranalyse
Ken Uzelf
FAR HOLIDAYS
INTERNATIONAL/
TOUR OPERATOR
STENEN EN KRISTAELEN
ZIJN DE OGEN VAN DE WERELD
SPIRITUEEL KRISTALMEDIUM
AD WATERMAN
PRAKTIJK: KASTANJESTRAAT 9
3203 AP SPIJKENISSE
Voor directe hulp met kristallen,
ook op afstand
Bel voor informatie of maak een afspraak
Hebt u problemen, bent u angstig, neerslachtig, stress-gevoelig,
twijfelachtig, hebt u een minderwaardigheidscomplex of iets dergelijks?
Kortom zit u niet lekker in uw vel?
Komt het door de jachtige, commerciële, onzekere
maatschappij? Of zijn het uw eigen minder prettige
karaktereigenschappen, waar u geen raad mee weet?
Neem dan contact op met: Carla Bronkhorst,
tel. 010 - 458 54 19, fax 010 - 442 11 19;
Internet: http:www.indoland.nl/carla.htm
http://www.newagenet.nl/bronkhorst/handleeskunde
E-mail: carlabronkhorst.handlijnkundeCa,planet.nl
Consult op afspraak (ook schriftelijk). Lezingen.
Door de combinatie van Diagnostische Handanalyse (gedachte)
met Grafologie (dynamiek ambitie heden verleden toekomst
Kleurdiagnostiek (gevoel), Gelaatskunde (gezichtsuitdrukking),
ISIS-, lnzichtskaarten en een Luisterend oor, kunnen al deze
geheimenissen lot klaarheid komen en krijgt u meer eigenwaarde
en een beter zelfbeeld.
Verre Reizen op maat zoals u dat wenst
Tickets naar verre bestemmingen
Hotels
Vervoer et cetera
De Enige organisatie die maatwerk afl.
Langverblijf Penang
14 n. incl. ontbijt+ticket, excl. transfers
1265,- p.p.
no. 2056
Van Cralingenlaan 16,2241 SC Wassenaar
Tel. 070 - 511 60 92, Fax 070 514 07 96 scr
E-mail: farhol@wxs.nl, Website: http://www.farhol.nl
Een Nederlands ontbijt is niet compleet
zonder brood. Nederlanders namen dit
gebruik mee naar Indonesië en verwierven
zo faam met hun bakkunst. Het ambacht
werd van generatie op generatie doorgege
ven en zo waren er toen Indonesië onaf
hankelijk werd, enkele bekende
Nederlandse bakkerijen. Bakkerij Otten
aan de Rijswijkstraat - nu lalan Majapahit
- bijvoorbeeld, die stond bekend om zijn
brood en banket. Verder was er Bogerijen
aan de Thibaultweg in Petjenongan en een
aantal kleinere bakkerijen in Menteng, de
Laan Trivelli en in Tjideng die allemaal
van Nederlanders waren. Deze brood- en
banketwinkels verdwenen in het begin
van de jaren zestig, waarschijnlijk omdaf
de eigenaren naar Nederland vertrokken.
Maar in Cikini heb je tot op hedenTiog de
brood- en banketzaak van Tan Ek Tjoan.
Inmiddels staan de tweede ep. derde eige
naren in deze zaak. Tan Ek/fjoan had vroe
ger twee winkels: één in,Buitenzorg en één
in Batavia. Maar op dep duur werd de rela
tie tussen beide winkéls verbroken. Voor
hen die vroeger naaf boven gingen of huis
waarts keerden na/r Batavia was de win
kel in Buitenzorg, befaamd vanwege de
mandjes van gevlochten bamboe, een
vaste tussenstop Hoewel de zaak tegen
woordig moet concurreren met moderne
ondernemingen heeft Tan Ek Tjoan nog
altijd de grootsti vloot bakkerskarren van
Jakarta.
Nog hoor je in sommige Jakartaanse wij
ken de karakteristieke roep van de brood
bezorgers op hunlbakfietsen 'Broed ...Bot.ti
...Roti Nyonya...!', maar de ouderwetse
broodwinkels die Hun brood nog met bak
kerskarren rondbrengen, moeten nu con
curreren met moderne ondernemingen die
hun waar met een motorfiets bezorgen.
Tegenwoordig neemt mén voor de thuis
blijvers niet meer de bekende broodjes van
Tan Ek Tjoan uit Bogor mee, Rraar een roti
unyil, een minibroodje. En hoepel Tan Ek
Tjoan nog steeds z'n chocoladekleurige roti
gambang met sesamzaad en enkele andere
broodjes met een ouderwetse smaak in net
assortiment heeft, moet Tan Ek Tjoan in
Jakarta nu wedijveren met Holland Bakery
die z'n imago ook aan Nederland ontleent.
Een broodmaaltijd zonder ijs toe is niet
compleet, zo lijkt het. Zowel de mensen in
het oude Batavia als in het huidige Jakarta
zijn er dol op. Tot in de jaren vijftig van de
vorige eeuw had je in Jakarta ijsventers
gekleed in een lange jas en getooid met
een hoge hoed met een kar die werd voort
getrokken door een versierd circuspaard.
En dan had je de ijsventers met een piku-
lan, een draagstok. Ooit kende ieder kind
ijs van het merk Baltic. Nu worden er aller
lei merken ijs verkocht doorjo.ö,dfiets.eruie.
venters die doojueerrgéluidsinstallatie hun
waar lujdkéels aanprijzen. De enige nog
authentieke ijssalon die heeft weten te
overleven in Jakarta is Ragusa, ooit eigen
dom van een Italiaan, in de Jalan Veteran.
Hoewel er nu vele moderne Amerikaanse
en Australische ijsf abrikanten zijn in
Jakarta, zijn er nog altijd venters die het ijs
uit een koelbox schrapen, zodat je het
karakteristieke schraapgeluid 'srek... kreok'
hoort voordat het ijs in een ouderwetse
beker wordt geserveerd. Deze venters kom
je ook in de kampongs tegen. Het ijs dat ze
verkopen wordt es krim mong-mong
genoemd, vernoemd naar de kleine gongs
waarmee ze hun klanten lokken.
Vroeger lagen achter Pasar Baru Chinese
eethuisjes die Es Sjanghai verkochten,
waarschijnlijk vernoemd naar de streek
waar die Chinezen vandaan kwamen. Deze
ijssoort werd vervolgens ook door andere
eethuisjes geserveerd. Sommigen noemen
dit ijs Es Apollo, naar de Amerikaanse
raket, of een andere buitenissige naam,
zoals Es Fujiyama, vanwege de conische
vorm als van de berg Fuji. In alle gevallen
gaat het echter om hetzelfde-, ijs met
kolang-kaling, jonge klapper, tjendol, stuk
jes advocaat, suiker en gekleurde santen.
Om hun ijs exclusief te doen lijken verzin
nen de verkopers bijzondere namen. In de
praktijk zorgt het alleen maar voor verwar
ring. Mensen bestellen
een Es Teler, maar wat
blijkt? Het is hetzelfde
als de Es Sjanghai die ze
al kenden van vroeger.
Vertaling: Don van
Minde (RUL)
mei 2004
