Buku
mm
DOOR WILLY BAKKER-BAS
trom en een paard en
wagen, waar een groot bord
aan werd opgehangen met
de mededeling dat de ke-
reta buku was aangekomen.
Zo reden ze door de straten
van het stadje om mensen
naar de trein te lokken.
's Avonds na sluitingstijd
werden er films vertoond.
Meestal films van opvoed
kundige aard, in bruikleen
gegeven door voorlichtings
instanties. De filmprojector
stond op het balkon van
één van de wagons. Maar het waren niet altijd opvoedkundige films.
Er was ook een film bij over de eerste Aziatische Olympiade in India en
tekenfilms van Metro-Goldwin. Daar kwamen veel mensen op af. Ze za
ten zelfs boven op de trein of in de bomen. De film was gratis, dus het
was een feest voor de mensen in het stadje waar de trein stopte.
Op het hoofdkantoor van Yayasan Pembangunan in Jakarta had men
de dienstregeling. Zo wist men waar de trein op een bepaald moment
was. Op gezette tijden werden er een paar kisten met boeken vooruit
gestuurd om de voorraad onderweg aan te vullen. Na tien maanden
was de boekentrein weer terug in Jakarta, dus twee maanden tijd om
hen schoon te maken en opnieuw te verven en de voorraad aan te
vullen. De spoorwegen functioneerden in die tijd vrij goed en het was
redelijk veilig. In de tijd dat de kereta buku reed, is hij maar één keer
overvallen. De overvallers stalen een paar kisten met boeken. Er vielen
gelukkig geen slachtoffers.
Lang van huis
Zelf ben ik nooit mee geweest met de boekentrein. Alleen bij de ope
ning heb ik de trein in het echt gezien. Ik kon ook niet mee. De trein
was tien maanden onderweg en ik moest natuurlijk nog gewoon naar
school. Gelukkig voor mij ging mijn vader ook niet mee, anders was
hij wel erg lang van huis. Hij ging soms wel mee op inspectiereis naar
Yogyakarta of Bandung.
1954 Was het laatste jaar waarin de boekentrein reed. Daarna ging het
mis. Organisatorisch liep het in het honderd. Een Indonesische collega
boekverkoper verzuchtte dat 'ze er nog niet aan toe waren zoiets zelf
te organiseren.' In 1955 moest mijn vader wegens gezondheidsredenen
stoppen met zijn werk voor de stichting. Hij droeg zijn werk over aan
de andere leden van het bestuur en vertrok voorgoed naar Nederland.
Hij vond het ook niet leuk meer. Mijn moeder en ik waren hem niet
lang daar voor al vooruit gegaan, o
juni 2004 21
