'Ik vroeg aan het bezoek:"Gaan ze bij mij ook lichaamsdelen afsnijden?"
patiënten met afasie [taalstoornis als gevolg van hersenletsel, SvR] en
ik dacht nog; hier hoor ik niet. Je zit daar echt buiten de realiteit. Na vijf
maanden wilde ik naar huis, maar achteraf had ik er beter langer kun
nen blijven want de therapieën waren er goed.'
'Ik word vreselijk moe van de therapeuten die ik nu heb. Bij de ergothe
rapeut wordt alleen maar gepraat en bij fysiotherapie word ik op een
fitnessapparaat gezet terwijl ik dat zelf al elke dag doe op de sport
school. Het is allemaal zo'n tijdverspilling. Nu willen ze stoppen met de
therapieën omdat ze vinden dat ik niet vooruitga, en dat kan natuurlijk
ook niet als je praattherapie krijgt en fitness. Daar ben ik boos om; ik
krijg geen goede therapie terwijl mijn herstel daarvan afhankelijk is.
Soms ben ik echt wanhopig, want het gaat lichamelijk wél beter met
mij.'
'Mijn fysiotherapeut heeft gezegd dat ik nooit meer zal kunnen ren
nen, maar ik heb op de sportschool al vier keer op de loopband gerend.
Dat maakt een enorm lawaai omdat mijn voeten keihard op die band
beuken, maar ik schaam me er niet voor. Ik wil weer rennen! In mijn
situatie zou iedereen hetzelfde doen. Ik kwam de kliniek uit met een
rollator, nu kan ik zelf lopen. Sinds kort ga ik met Manuel stukjes
fietsen. Dat is moeilijk, want als ik achterom kijk zie ik alles dubbel.
Daarom ben ik al drie keer gevallen. Ik heb een paar keer auto gereden
op een boerenlandweggetje, dat is best eng als je een fietser in moet
halen. Nu heb ik nog een rijbewijs, maar straks moet ik een rijvaardig-
heidstest doen en dan weet ik niet of ik wel auto mag blijven rijden. Je
mag natuurlijk niet dubbel zien.'
'Over een poosje krijg ik nieuwe therapie in het revalidatiecentrum
Groot Klimmendaal in Arnhem. Daar ga ik deelnemen aan het Brain
Integration Program. Dit bestaat uit arbeidsrevalidatie, hersentraining,
ze gaan in op mijn kinderwens en verder word ik getraind om terug te
keren in de maatschappij. Mijn kantoor wordt nagebootst en ik krijg
opdrachten die lijken op mijn oude werk.Thuis oefen ik de hele dag. Ik
heb nooit kunnen koken dus dat doet Manuel, maar ik probeer wel af
en toe te strijken. Ik schrijf elke dag anderhalf uur en ik sport een tot
twee uur per dag. Lezen vind ik nog vermoeiend omdat ik dubbel zie.'
Niet alleen lichamelijk revalideren is Lydia zwaar gevallen, ook emoti
oneel is er het een en ander veranderd. Nadat ze uit de kliniek kwam,
heeft ze te horen gekregen dat haar moeder een ernstige vorm van
kanker heeft. 'Met mijn moeder praat ik sindsdien veel over de ziekte,
en over de dood. Ik weet datje in een paar tellen stervende kunt zijn,
en dat vind ik eng. Ik ben sinds het ongeluk altijd bang dat Manuel
doodgaat. Hij zit in de aanhoudingseenheid van de politie en moet er
vaak 's nachts op uit. Ook ben ik onzeker over mijn baan. Een maand
na het ongeluk zou ik een vaste aanstelling krijgen, en ik vreesde dat
dat door het ongeluk niet door zou gaan. Mijn chef vertelde me dat
ik gewoon in vaste dienst zou komen, maar toch ben ik bang dat het
met een normale baan niet lukt en dat ik naar een sociale werkplaats
moet. Als het niet meer lukt op mijn werk, wat is dan het hoogste doel
in het leven, vraag ik me af. Kinderen krijgen? Een invalide moeder zijn?
Leuk met de buurt omgaan? Ik ben geslagen door invaliditeit in mijn
lichaam en verstand. Ik heb tien maanden geleden een verstandstest
gedaan en toen bleek dat mijn verstand trager is in vergelijking met
mijn leeftijdsgenoten. Tijdens de test wist ik niet meer wat ik een mi
nuut eerder op papier had gezien, erg frustrerend. Vorige maand heb ik
een nieuwe test gedaan, daar moet ik de resultaten nog van afwach
ten. Volgens de verzekeringsarts hangt de dreiging van een sociale
werkplaats me wel boven het hoofd. Dat lijkt me vreselijk. Ik heb psy
chologie en rechten gestudeerd, heb een makelaarsopleiding gedaan,
mijn WOZ-taxateursdiploma gehaald en ik zat één dag in de week op
de bestuursacademie. Ik ben veel vergeten van mijn opleidingen en dat
frustreert me, maar een sociale werkplaats, dat wil ik echt niet.'
Buitenwereld
'Andere mensen zien me als een gehandicapte, daar moet ik aan
wennen. Als ze in een winkel tegen me zeggen dat er ook een roltrap
is, besef ik dat ik er niet uitzie als een normaal iemand en daar heb ik
moeite mee. Ik word gezien als iemand die een hersenbloeding heeft
gehad. De gevolgen zijn wel hetzelfde, maar ik zie mezelf toch anders:
ik heb een ongeluk gehad.'
'Sommige mensen reageren raar. Vooral ouderen hebben er last van.
Toen ik nog in de rolstoel zat, gingen ze hard praten, net of ik doof was.
Toen Manuel en ik een huis gingen kopen, schreef ik mijn handteke
ning natuurlijk heel langzaam. Daardoor herhaalde de notaris wel
drie keer de letters die ik op moest schrijven. Manuel dacht dat ik wel
boos zou zijn omdat de notaris mij behandelde als een verstandelijk
gehandicapte, maar ik vond het wel hulpvaardig van hem.Toen ik naar
het toilet vroeg liep diezelfde notaris mee en hield zelfs de toiletdeur
voor me open. Ik vond dat niet erg, het is wel galant. Mensen willen
hulpvaardig zijn en ze voelen zich er goed door, dus dan laat ik ze maar.'
'Soms is het ook grappig. Mijn schoonzus schaamt zich voor mij als ik
in de bioscoop naar het toilet ga. Ik doe dan eerst wat zeep op een nat
stukje toiletpapier om de wc-bril schoon te maken, want ja, ik kan er
niet meer boven hangen. Dan loop ik met dat papiertje tussen al die
mensen door, daar schaam ik me niet voor. Ik hoef me nergens voor te
schamen, maar ik moet nog wel uitzoeken wanneer ik wil dat men
sen me helpen en wanneer niet. Ik wil niet dat mensen snel zien dat
er iets aan me mankeert. Binnenkort ga ik trouwen en daar worden
televisieopnames van gemaakt, dus voor die tijd moet ik hard oefenen
met lopen. Ik word ook geopereerd aan mijn beide ogen. Dit is een
risicovolle operatie want de kans bestaat dat ik helemaal scheel ga
kijken. Voorlopig moet ik vooral oefenen om beter te lopen en ik moet
natuurlijk leren dansen, voor de bruiloft, o
Naschrift-, Lydia's oogoperatie is goed gelukt, ze moet nu wel opnieuw
leren kijken. Op 22 mei jl. is Lydia getrouwd met Manuel. De EO heeft
hier filmopnames van gemaakt en zal deze begin 2005 uitzenden.
Lydia's moeder is, na een ziektebed van tien maanden, op 30 mei over
leden. Kijk voor Lydia's verhaal op www.eo.nl, klik op tv, dan op 't Zat je
maar gebeuren, Lydia ligt in coma.
juli 2004 21
