Deze maand geef ik u het recept van tjoemi-tjoemi, inktvis.
Ik ga weer even terug in de tijd toen ik voor het eerst tjoemi at.
O DOOR CISKA CRESS O FOTOGRAFIE SERGE LIGTENBERG
Cul
met Ci
inair
ska Cress
Mijn vader was helemaal geen visliefhebber,
laat staan dat hij zelf ging vissen. Maar met
een vriend die regelmatig op de Noordzee
ging vissen, hadden ze afgesproken dat hij
een dagje mee zou gaan. Mijn vader had
vroeger gevaren, dus hij had wel zeebe
nen. Met een grote vissersboot zouden
ze vanuit IJmuiden de zee op gaan en dan
een heerlijk maaltje vis vangen. Tegen mijn
moeder had hij gezegd: 'Haal alle bumbu's
maar in huis voor pepesan, dat eten we dan
morgen.' Zo gezegd zo gedaan.Tegen de avond
kwamen ze terug. Mijn vader een beetje suf
en misselijk: zijn zeebenen hadden hem in de
steek gelaten, hij was de hele dag zeeziek ge
weest. Het was vreselijk weer geweest. Storm,
regen enzovoorts, maar op aandringen van
alle vissers is de boot toch uitgevaren. Mijn
vader kwam thuis met een joekel van een vis,
zo'n 60 tot 70 cm groot. Mijn moeder schrok
toen ze dat beest in een emmer water zag en
wilde de vis absoluut niet dood- en schoon
maken. Ook mijn vader was hierin geen held.
Wat nu? Een grote teil (u weet wel, zo'n ouder
wetse zinken teil waarin je vroeger je wasgoed
weekte) werd met water gevuld en daarna de
vis erin. Kassian, de vis voelde zich niet op zijn
gemak en sprong er telkens uit. Wat voor soort
vis het was? Ik weet het niet, wel herinner ik
me de gillen van mijn moeder. Het beest zag
er angstaanjagend uit en wanneer het hapte
naar lucht leek het wel of hij wilde bijten.
Maar het was al avond en wat moesten ze met
die vis? Die bleef dus een nachtje logeren in de
badkamer.
Bij ons in de buurt was aan de Jan Gijzenkade
een kanaaltje, een klein stromend slootje. Dus
de volgende morgen had mijn vader een paar
buurjongens opgetrommeld en de vis terug
gegooid in het water. Daarna is hij naar de
visboer gegaan om makreel te kopen voor de
pepesan, maar hij kwam thuis met 1 kg cumi.
Groot was de blijdschap van mijn moeder:
ten eerste omdat die grote levende vis weg
was en ten tweede omdat er nooit eerder
tjoemi te koop was.
Van de tjoemi maakte mijn moeder pin-
dang tjoemi, lekker met atjar koening en
witte rijst. Wat hebben we gesmuld. Ge
lukkig hoefje tegenwoordig voor tjoemi de
Noordzee niet op, ik haal ze op de markt. Mijn
vader is trouwens ook nooit meer gaan vis
sen. Wanneer ik in Indonesië ben zoek ik res
taurants die tjoemi op het menu hebben en
zo heb ik voor mijn boek Selamat Makan heel
veel recepten kunnen verzamelen. Maar toch
blijft de pindang tjoemi van mijn moeder het
lekkerst. Het schoonmaken van de inktvisjes
kost wel een beetje tijd, en u moet op de markt
of aan de visboer wel vragen naar de kleine
pijlinktvisjes anders krijgt u misschien die hele
grote en die zijn een beetje taai. Veel plezier
met het bereiden hiervan en tot de volgende
maand!
moesson
