DOOR MARJOLEIN VAN ASDONCK O FOTOGRAFIE ROBIN MOYER/ASIAPHOTOS.COM
De Straat van Singapore wordt dag en nacht gepatrouilleerd
ii
Vier piraten bewapend rnet lange messen en gekleed in zwart varen
met een speedboot razendsnel op een vrachtschip af. Het lukt één
piraat het schip te enteren aan stuurboord. De kapitein slaat alarm en
probeert de speedboot af te schudden. De scheepscrew verzamelt zich
en doet alle deklichten aan. De piraat springt daarop weer van boord
en de speedboot keert terug naar het moederschip. De bemanning
komt met de schrik vrij. Dit is één van de vele voorbeelden op de site
van het Piracy Reporting Center. Het gebeurde op de Java Zee,
7 november 2004.
Nee, er is niks romantisch aan, aan de hedendaagse piraterij. Piraterij
meldingen stijgen schrikbarend, en ook het geweld dat ermee gepaard
gaat verergert. Zonder scrupules worden hele scheepsbemanningen
uitgemoord. De cliché-locatie voor piraterij - de Caraïben - is allang op
zijn retour; meer dan één vierde van alle meldingen in de wereld (121
van de 445 gerapporteerde incidenten in 2003) vindt tegenwoordig
plaats in Indonesische wateren. Elke drie dagen krijgt een schip in
Indonesië met een aanval van piraten te maken.
Gouvernement
Piraterij in Indonesië is geen verschijnsel van de moderne tijd; ook het
Indisch gouvernement in de 19e eeuw had er grote problemen mee.
Vooral de piraten uit de Sulu-archipel (tussen Kalimantan en het Filip
pijnse Mindanao) baarden het gouvernement grote zorgen. De Sulu-pi-
raten trokken op soms wel jaren durende rooftochten langs kuststeden
op zoek naar slaven en buit. Gevolg: in sommige gebieden van de archi
pel totaal uitgestorven kuststreken. Het geweld van andere zeepiraten
was meestal tegen 'inheemse' en Chinese vrachtschepen gericht, bang
als ze waren voor represailles van het gouvernement als ze westerse
schepen zouden aanvallen. En dat klopt, in die gevallen werd er amper
tegen de piraten opgetreden. Pas eind negentiende eeuw werd, door
de Nederlandse expansiepolitiek en de rust aan de grenzen tussen Ne
derlandse en Engelse koloniën, de piraterij met succes teruggedrongen.
Spookschepen
Tegenwoordig zijn er grofweg drie soorten piraten te onderscheiden.
Ten eerste de'gelegenheidspiraten'die in kleine scheepjes of vissers
bootjes schepen overvallen en de bemanning beroven.Ten tweede
piraten die hun geld verdienen door de bemanning plus het schip te
gijzelen en losgeld te eisen van de scheepseigenaar. Maar de meest
schrikbarende vorm van piraterij is die waarbij piraten het op enorme
vrachtschepen hebben gemunt. De bemanning wordt overboord
gezet of vermoord en de piraten gaan er met schip en lading vandoor.
Dit worden spookschepen genoemd. Voorzien van valse papieren en
onder een valse naam, wordt het schip zo snel mogelijk verhandeld.
Er zijn zelfs sterke vermoedens dat dit op bestelling gebeurd. Volgens
informatie van het International Maritime Bureau (1MB) kun je in de
Filippijnen al vanaf driehonderd duizend dollar een schip laten kapen.
Levertijd? Drie dagen. Het kan niet anders of hier zit een internationaal
netwerk van georganiseerde misdaad achter. Het meest gewild zijn
olietankers en enorme vrachtschepen gevuld met suiker en staal. De
vracht van de schepen is miljoenen waard en aan boord is maar een
kleine crew. Door de zware lading liggen ze diep in het water en zijn ze
ook nog eens makkelijk te enteren door de piraten.
januari 2005 37
