De verhuizing
estafettecolumn 0 Ben Markx
Sahuleka op je deurmat
Eenmalige
cd-aanbieding
Sahuleka
fool
Vorige maand verlootten we drie exem
plaren van Colorfool, de nieuwste cd van
Daniël Sahuleka. De volgende mensen
kunnen binnenkort Daniël Sahuleka op
hun deurmat verwachten: Jos Inez
Austen uit Arnhem, E.M. Zwaanswijk
uit Den Haag en M.van Ligten uit Driel.
Gefeliciteerd!
Zojuist zijn verschenen: Pardon My Bop van
het Rob Agerbeek/Ruud Brink Kwartet met
Harry Emmery Jo Krause en That's All
Ann Burton Mark Murphy meet the Rob
Agerbeek Kwartet met Harry Emmery
Frits Landesbergen. Moesson-lezers krijgen
de cd's voor 14,00 per stuk thuisgestuurd
(winkelprijs 17,50). Stort 14 euro (inclusief
verzendkosten) op rekening 25.30.86.132
t.n.v. Stichting Uitgifte Contemporaine Jazz
muziek in Den Haag en onder vermelding
van de titel van de cd die u wilt hebben.
Voor verdere inlichtingen: Blue Jack Jazz
Records, tel. 070-328 07 07.
Het is twaalf jaar geleden dat ik voor het laatst
verhuisd ben. Sinds mijn huwelijk woon ik op
hetzelfde adres. Toch heb ik nog steeds de krie
bels om te verhuizen, maar mijn vier kinderen
en mijn vrouw willen daar niet aan denken.
Mijn vader was gewend aan verhuizen. Als
KNIL-militair was dat immers de normaalste
zaak van de wereld. In Indië, in Nederland: ver
kassen zat in de genen. Ik ben in 1955 in Bergen
op Zoom, tegenover de kazerne, geboren. Mijn
ouders hadden toen al een wereldreis achter
de rug, maar bleven ook in Nederland 'in be
weging'. Mijn vader ging in mijn geboortejaar
met pensioen en besloot om een Indonesisch
restaurant te beginnen in het Achterhoekse
plaatsje Enter. Raar misschien, maar ik kan mij
de reis in een klein autootje naar Enter nog her
inneren. Waarschijnlijk heb ik toen mijn trauma
voorverhuizen opgelopen.
Zolang ik me kan herinneren waren we met
het gezin aan het verhuizen. Van Enter naar
Deventer, waar mijn ouders het zeer succes
volle restaurantje Warung Djawa hadden, en
binnen Deventer een stuk of tien keer. Zodra
er namelijk iets teveel allochtonen - mensen
uit Indonesië, Turkije, Marokko - in de wijk
kwamen wonen, waren we vertrokken. Want
wij hoorden niet bij de allochtonen, wij waren
'blanda's'. In de praktijk heeft me dit vaak
dwarsgezeten. Mijn uiterlijk was donker en
mijn innerlijk was wit, maar toch werd ik niet
overal geaccepteerd als Nederlander. Boven
dien, als je ouders een Indonesisch restaurant
hebben, helpt dat natuurlijk ook niet.
In de jaren zestig werden de nieuwbouwwijken
uit de grond gestampt en die waren elke keer
weer groter, chiquer, beter. Dus zodra er teveel
buitenlanders in de buurt kwamen wonen,
verhuisden wij van de Douwelerstraat naar de
Lutgerstraat,Stoevelaar, vervolgens naar de
Keizerslanden waar de middenstand woonde,
door naar de Nieuwstad in Zutphen en uitein
delijk aan de chique Capellelaan.
Als mij - en mijn twee broers en zeven zusters
- medegedeeld werd dat we gingen verhuizen,
gebeurde dat heel simpel, zonder veel bomba
rie:'We gaan verhuizen'. En dat was het. Ik was
dan toch een beetje blij want het is spannend,
je krijgt een leuker huis in een betere buurt en
met een nieuwe kamer. Dan gingen we met z'n
allen kijken en een maand later woonden we
er. Heel geroutineerd en heel geconditioneerd.
Je wist niet beter. En het was ook niet verve
lend. Ik heb een fijne jeugd gehad en met de
familie deden we altijd veel leuke dingen.
Maar nu, terugkijkend, blijkt het toch een on
rustige en rare periode geweest te zijn. Ik had
vooral veel pijn en geestelijk was ik in de war.
Ik kon nergens aarden en ik weet ook niet of ik
kon wennen aan al die verschillende scholen
waar ik naartoe ging. In Deventer hadden alle
katholieke scholen dezelfde naarm'Bernardus-
school' met dan de toevoeging van de straat
naam. Zoals de 'Bernardusschool Centuurbaan',
of de 'Bernardusschool Houtmankade'. Het
waren er een stuk of vijf, zes. Ik heb op al die
scholen gezeten. Veel kans om vriendjes te ma
ken in de buurt of op school had ik natuurlijk
niet. De kans was groot dat ik het jaar daarop
alweer verhuisd was.
Het lijkt er nu op dat verhuizen in de genen
zit van onze familie. Op één broer na zijn mijn
andere broer en zeven zusters vrijwel continu
on the move over de hele wereld. Ook ik ben,
vanaf mijn eigen verhuizing naar Amsterdam
in 1972, binnen Amsterdam blijven verhuizen.
Een keer of twintig, schat ik zo. Ik had zelfs mijn
interieur er op aangepast: niet te veel en niet
te duur. Ik begon op een kamer in een pand
aan een gracht, en langzaamaan verhuisde ik
naar woningen die groter en chiquer waren,
tot waar ik nu woon. In een fijne buurt vlakbij
het Concertgebouw, hartje Amsterdam. Het
was dus nooit verhuizen enkel en alleen om
het verhuizen. Het was wel telkens een stapje
hogerop wonen, in een betere buurt, met iets
chiquere medebewoners. En waarom? Was ik
ergens naar op zoek? Ik weet het niet precies,
maar in mijn jeugd is een onrust ontstaan die
zich nu al twaalf jaar, weliswaar door mijn
vrouw en kinderen opgelegd, rustig houdt.
Nu ik wat ouder ben hóef ik me niet meer te
verantwoorden, ik bén Indisch, mijn kinderen
blijven fijn altijd bij mij wonen en ik wil niet
meer verhuizen. Hoewel, een beetje kriebel
moet ik af en toe toch wel onderdrukken.
Ben Markx, ondernemer
Q»arfet
januari 2005 7
