Meditations from Florida Ting Ting
De modiste
WIE WAT WAAR WANNEER
augustus 1945
NED. INDIE
Vrij
nooit vergeten
Een nieuw schooljaar bracht nieuwe
schooljurkjes. Dat hield in dat ma
op haar gemak aan de naaimachine
ging zitten en - mond vol spelden om
straks gebruikt te worden - aan de slag
ging. Al m'n schooljurkjes waren gelijk,
recht toe recht aan, rond halsje dat aan
getrokken werd met een koord net een
kolor, waardoor het halsje reikte tot aan
m'n kin. Schattig vond ma. Vreselijk, vond
ik. Wanneer de jurk nog vol spelden zat
moest ik 'm passen, maar niet voordat ik
'm 'geproefd' had. Viel ik niet op m'n
gezicht als ik krijgertje speelde
omdat 't niet wijd genoeg was
bij de zoom beneden? Sneed
het aangetrokken koord me
niet de adem af? Trokken
de mouwen niet? Dat soort
dingen. Ma stond op de galerij
te roepen, want ik was onder
haar handen weggeglipt, en rende
rond onder de klapperbomen. Het draaide
meestal op een lel uit. Ik hield niet van
jurken passen.
Mijn moeder daarentegen had een modiste
in Malang. Een Chinese dame die in een
groot huis woonde, verbonden aan een
drukkerij, de Paragon Press, in de Klen-
tengstraat als ik 't wel heb. We woonden
in Pakisadji en daar pa de auto nodig had
voor z'n werk, namen we met ma de bus
naar Malang. Je stond op de stoffige hoofd
weg op de bus te wachten die eindelijk aan
kwam rammelen, om na ik-weet-niet-hoe-
lange tijd op de Grote Passar te arriveren,
dan in een dokkar naar de modiste. Daar
aangekomen kregen we eerst dawet of
rozenstroop, en natuurlijk de nodige lcwee-
kwee. Er werden een poosje beleefdheden
uitgewisseld en gekeuveld en dan pas
was het [ctlrs]down to business[curs]. Mijn
broertje en ik wilden naar de drukkerij
maar dat was verboden terrein. Terug dus
naar de modiste en ma, waar we luisterden
naar verhandelingen over waarom een
jurk, in een boek gezien, zus moest en niet
zo. We geloofden 't wel, maar voor ma was
het een heel belangrijke zaak en na veel
boeken met modelletjes te hebben doorbla
dert werd er een model gekozen dat nog
eens tot in 't oneindige werd besproken. De
modiste nam ma de maat met haar centi
meter en na nog wat napraten gingen we
terug naar de bushalte bij Grote Passar om
in de gloeiende hitte terug te rammelen
naar Pakisadji. Dit hele gedoe herhaalde
zich nog eens als ma moest komen passen.
De modiste draaide dan als een danseres
om haar heen, ook al met een mond vol
spelden. Er werd hier een zoompje naar bo
ven gehaald en vastgespeld, en daar werd
er wat uitgehaald en ook weer vastgespeld.
Ze stapte achteruit om haar werk op een
afstand te bekijken stapte terug, nog meer
spelden hier en daar, terwijl ma er
geduldig bij stond. Dan kwam de
dag dat de jurk klaar was, en
ma over een kop koffie - weer
met kwee-kwee en een gezel
lige ngobrol - haar modiste
het maakloon overhandigde
in een envelop. De modiste
keek nooit of ze wel het juiste be
drag had ontvangen. Ma ging tevreden
naar huis. Nog eens met de dokkar en de
bus. Het was allemaal de moeite waard ge
weest. We gingen altijd met haar mee. De
busrit, het ritueel van dawet en koekjes bij
de modiste, en hoe de jurk werd gekozen
en aangemeten, vonden we hoogst interes
sant. Na de oorlog maakte ma zelf haar
huisjurken. Die voor deftig werden kant en
klaar gekocht. Nu hoefje maar naar een
kledingzaak te stappen waar de keuze zo
groot is dat je je geen raad weet met die
overvloed aan modelletjes en soorten stof.
Wanneer je iets gevonden hebt ga je ermee
naar de paskamer waar je staat te draaien
voor een spiegel. Vaak koopje meer dan
één kledingstuk, of het nu werkelijk nodig
is of niet. Je hoeft niet te wachten, alleen
naar de kassa te lopen om te betalen voor
de spulletjes met geld dat zorgvuldig
wordt nageteld. Er is geen modiste aan te
pas gekomen, geen dawet of lcwee-kwee,
geen gezellige ngobrol, alleen maar een
verbijsterende overvloed aan kledingstuk
ken, watje hartje maar begeert. Wat een
rijkdom. Wat een verlies.
Juul Lentze groeide als kind op in Malang. In
1957 emigreerde ze naar de Verenigde Staten.
Elke maand schrijft Juul Lentze in Moesson over
haar belevenissen in haar woonplaats Ocala,
Fiona en over toenfroeher.
boeken kunnen eventueel bij u thuis worden opgehaald.
Info: Judith Marijke Dalmeijer, 038 - 33316 50/332 76 73.
www.sumba-mekar.com
15-8-1945
""O
2005 - zestig jaar na dato -12de lustrum Nederlands-
Indië vrij1 Nagemaakte herdenkingstegel: -
15 augustus 1945 NED. INDIË Vrij - nooit vergeten -
is te verkrijgen door 17,- (incl. verzendkosten) te
storten op postgiro 4820583 van mevr. Chr. H. Lioni,
Willem de Zwijgerlaan 82 (2 hoog), 1056 JT Amsterdam,
lel. 020-612 80 18. Op is Op!
Verz. vraagt te koop: Alles uit Ned.-lndië: boeken-foto's-
paperassen-voorwerpen-e.d. M.b.t. kunst-cultuur-
scheepvaart-Jap.bezet-KNIL-etc. Tel. 078 - 673 35 58.
U vindt VEEL CD's, VCD's en INDONESISCHE SPEEL
FILMS en PASAR INFORMATIE via www.bartim.156.nl
TE KOOP GEVRAAGD een bronzen replica, 20 cm hoog,
van het Jongenskampenmonument op Bronbeek te
Arnhem. Tel. 015-369 32 12.
TE KOOP: Balinese bungalow in Noord-Bali. Alle
faciliteiten aanw. Info: tel. 06-48251167, www.members.
lycos.nl/sembiran/
KIJK VOOR MOOIE BOEKEN eens op www.dahlan.nl
Kleine uitgever, GROOTSE boeken. Uitgeverij DAHLAN
Lemmer.
Ik wil graag Bahasa Indonesia leren spreken voor mijn
reis naar Indonesië dit jaar. Wie heeft deze cursus ge
daan en waar, of heeft iemand leerboeken die ik over kan
nemen? Gaarne uw reactie naar pouwantiek@planet.nl
28 moesson
