'Bij een conjlict is het bij mij altijd weken zwijgen
tot er een niet te controleren woede-uitbarsting volgt.
Hoe kan ik beter met mijn woede omgaan?'
Ronald Pino
Ronald Pino (Bandoeng, 1939) is psychotherapeut
en schrijft over de voorspellende kracht van dromen.
Zit u - of een goede vriend - met een psychologisch
probleem of een kwestie, heeft u een terugkerende
droom waarvan u de betekenis wilt weten?
Elke maand geeft Ronald Pino Moesson-lezers advies.
Stuur uw vraag naar Moesson, Postbus 2074,
3800 CB Amersfoort, ofe-mail hem naar
redactie@moesson.com
Simon Carmiggelt vertelde ooit over de korte tijd dat hij met Caro van
Eyck intens bevriend was. Hij memoreerde Caro's formidabele vermo
gen om haar woede te uiten en volgens hem lag daarin de verklaring
voor haar succes op het toneel met haar rol van Elektra.
Het gaat om de woede van de Indo. Het is een wonderlijke woede.
Geert Prins vroeg aan mij of er een oplossing voor was. Er is voor alles
een oplossing, maar het pijnlijke is datje bij veranderen van je karakter
altijd moet begrijpen hoe je karakter is ontstaan.
De Indo is over het algemeen de kruising tussen een koloniale vader en
een Javaanse moeder. Die koloniale vader was ooit naar de Oost ver
trokken om te onderdrukken.Toen ik mijn Javaanse oma vertelde over
de Gordel van Smaragd antwoordde zij:'Hordel van bloed,'want altijd
was er ergens een opstand die onderdrukt werd. De Atjeh-oorlog is het
bekendst maar er was in de tijd van de kolonialisering van Indonesië
altijd sprake van pacificatie ergens in de Gordel van Bloed.
De Indo geboren uit de onderdrukker en het slachtoffer van de on
derdrukking is de drager van onverenigbare polariteiten. In Indië had
je geen keus als Indo, je stond aan de kant van de onderdrukker en ik
denk dat heel veel in Nederland wonende Indo's er niet tegen kunnen
Indonesiër genoemd te worden.
Wij zijn Indische Nederlanders. Wij zijn melange van een Nederlander
en een Indonesiër. Hoe zijn wij? 'De best ingeburgerde allochtone
groepering'schreef kortgeleden een krant en niet zo lang geleden
mochten wij Indo's een 'Gebaar' incasseren. Een som gelds door de Ne
derlandse regering ter beschikking gesteld om de hondse behandeling
te compenseren die repatrianten moesten ondergaan bij aankomst
in Nederland. Maar Indo's zijn nooit protesterend de straat opgegaan,
terwijl ze daar alle reden toe hadden. Waar halen ze die zwijgzaamheid
vandaan?
Indonesiërs dienden onderdanig te zijn, anders konden zij op represail
les rekenen. Waarom moeten we het over dat deel van ons koloniaal
verleden hebben dat we liever verzwijgen? Omdat daar de bron ligt
van het onstilbare verdriet, dat de Indo in zich draagt. De helft van
de Indo lijdt onder eeuwenoud onrecht dat hem aangedaan is. Een
hopeloos diep leed waarvoor je je schaamt, wantje hebt gekozen je te
identificeren met de veroorzaker van de pijn. Dus verzwijg je de pijn en
ben je naar buiten zo vrolijk, zo opgewekt. Maar soms - bij het minste
onrecht loopt de emmer over. Die prachtige woedeaanval van de Indo
is de uiting van een ondraaglijke pijn. Alleen een nobel mens kan zo
lang zwijgend lijden onder zoveel onrecht.
Kun je af van chronisch zwijgen en ongewilde uitbarstingen van
woede? Ja, dat kun je. Daarvoor moet je je bewust worden van de
Indonesische kant van je persoon en je moetje bewust worden van
de grootsheid die ligt in het verzwijgen van verdriet. Maar je moet wel
leren te uiten wat gezegd kan worden.
Probeer dit: Herinner je een gebeurtenis waarbij je te laat was met iets
te zeggen, of dat je je schaamde je te uiten. Als je een keer alleen thuis
bent, speel dan eens voor jezelf de rollen van alle personen die in die
herinnering een rol spelen. Speel één keer de hele scène (alle perso
nen!), maar dan met het gedrag datje wel zou willen vertonen. Je kunt
niet volstaan met fantaseren, je moet het doen en uitspreken. Ideeën
in de hersens moeten via je spierstelsel, via je mondorgaan, via je
gebaren naar buiten komen, anders blijven ze gedachten. Van origine
praten wij Indo's met gebaren, zoals Italianen, zoals Grieken, zoals
alle warmbloedige volkeren op aarde. Overdrijf in je herbeleving van
de herinnering de woorden en de gebaren die passen bij je gewenste
gedrag. Zorg datje niet gestoord kunt worden. Maak je geen zorgen,
het kan niet mis gaan. Mensen hebben spraakvermogen, dat te leren
gebruiken is genezing, is een natuurlijk verlopend proces. Je gezonde
leven staat aan jouw kant. Als je dit alles te gevaarlijk vindt om zelf
mee te experimenteren, onthoud dan dit: je bent uiterst gevoelig voor
onrechtvaardigheid en in wezen is dat een teken van noblesse. Leer
daarmee te leven. Noblesse oblige.
Als er twintig Indo's of meer zijn die iets willen doen of meer willen weten van hun
mata gelap, dan kunnen zij zich melden bij Moesson, we kunnen dan denken aan
het organiseren van een gezamenlijke psychodramatische behandeling van het
probleem.
