Het Indische
lichaam is
dan
het Nederlandse
flexibeler
Danscriticus Jan Baart tekent later in een onderzoek naar de plaats van
Mascha in het Nederlandse dansverleden op: 'Ze bleek een natuurta
lent. Ze combineerde als jonge danseres het natuurlijke gevoel voor
beweging van een Balinese danseres (van haar grootmoeder) en de
ingeboren discipline van een legerofficier (van haar vader).'
Verliefd
Tijdens de oorlog, in 1943, trouwt Mascha met instemming van haar
ouders,'omdat hij en ik naar seks verlangden'. Ze is dan zeventien en
woont in het Poolse Poznan waar ze enige tijd bij het ballet van het
stadstheater danst.'Ik was een erg sensueel en seksueel persoon.'
'Voor Indonesische meisjes was het niet ongebruikelijk om te trouwen
zodra je geslachtsrijp werd,'vertelt ze nu. Driejaar later wordt haar
dochter Mariëlle geboren in Den Haag waar Mascha balletles neemt
bij de beroemde balletpedagoog Peter leoneff. In 1953 hertrouwt ze en
in 1955 vertrekt ze naar Canada waar haar zoon Mark wordt geboren.
Dan besluit ze te stoppen met dansen en concentreert zich op het
moederschap, les geven en coachen in Canada. In 1968 trouwt ze de
rijke staalmagnaat, directeur en oprichter van Precision Castings, Sam
Burnstein, voor wie ze zich in het joodse geloof heeft laten inwijden.
Veertig jaar zijn ze nu samen, nog steeds verliefd...
Weerzien
'In 1949 volgde ik mijn eerste echtgenoot en voer ik met de
[curs]Oranje[curs] terug naar m'n geboorteland. Het was interessant
om weer terug te zijn in Bandung; de Soos, de tropische manier van
leven... Ik startte er een balletschool voor beginners en gevorderden
op m'n 23e en organiseerde voorstellingen die werden uitgevoerd in
sociëteit Concordia.'
Het Algemeen Indisch Dagblad schreef in 1949:
Wat het Indische en Indonesische meisje betreft meende de danseres
[Mascha; CM] dat deze van nature over het algemeen een bijzondere
aanleg hebben voor de dans. Mascha Stom zeifis thans bezig onder lei
ding van een Indonesische dansleraar zich te bekwamen in de Javaanse
dans, want zij meent dat alhoewel het Westen zich nooit volkomen in
48 moesson
de Oosterse dans kan inleven, het toch tot verdieping van de eigen kunst
kan leiden als men ook van de dansen van vreemde volkeren grondig
praktisch kennis neemt.
'Men beschouwde me altijd als een klassieke danseres,'vertelt Mascha,
'maar ik wilde in de loop van de jaren meer dan dat leren. Van nature
interesseerde ik me voor Javaanse dans. Ik houd van Javaanse dans.
Mijn grootmoeder was een Balinese tempeldanseres, het zit dus in me.'
'Ik was uiteindelijk niet gelukkig met mijn tweede verblijf in Indone
sië. Het was er gevaarlijk geworden, ik was niet gewenst, want ik was
slechts 25 procent Indonesisch. Je moest je aanpassen aan Soekarno's
nieuwe leefregels en dat kon ik niet. Ik kreeg een telegram of ik wilde
terugkomen om als soliste te dansen bij het Ballet van de Nederlandse
Opera en ik was blij. Het kwam als geroepen: dat was wat ik wilde.'
'The fact that you are partly Indonesian and notjust Dutch has made
you what you are,' merkt haar man Sam op.'Holland is zo'n klein
landje, maar het heeft een ongebruikelijke grote reputatie en wonder
lijke activiteit als het om dans gaat.'zegt hij.'Geweldig!'
Samen bezoeken Mascha en Sam de afgelopen twintig jaar regelmatig
dansvoorstellingen in Nederland. Ook zijn ze betrokken bij de Stichting
Dansersfonds, opgericht door Nederlands bekendste dansduo Han
Ebbelaar en Alexandra Radius. Een organisatie die onder andere prijzen
uitreikt voor verdiensten in de Nederlandse dans.'Ik loop nooit uit een
voorstelling en ik roep nooit "boe", uit respect voor de dansers,' zegt
Mascha.
Eerste liefde
'Mijn grootvader was een KNIL-generaal uit Oost-Java. Hij trouwde
een voormalige Balinese tempeldanseres. Hun zoon, mijn vader, werd
opgeleid tot officier in Breda en keerde terug naar Indië waar hij com
mandant van de luchtvloot werd. Op de koffie- en theeplantage van
m'n grootouders in Indië werd de toen 37-jarige Bertus Stom, mijn
vader, verliefd op de zeventienjarige Fernande Victorine Pauline Ball.'
Blijkbaar is het in deze familie dus niet ongebruikelijk om op jonge
leeftijd te trouwen.
