Valentijn
column o volgens Vilan van de Loo
Geen gewone Javaanse jongen
Kortingsbon
Oud-president Soeharto: dictator of'de vader van de
vooruitgang'? Als het aan Soeharto ligt het laatste;
volgens biograaf Robert Elson toch voornamelijk een
dictator. In ruim 550 pagina's probeert Elson het myste
rie Soeharto te ontsluieren. Wat hield hem bezig, welke
doelen had hij voor ogen en tot welke prijs? Het resul
taat mag er zijn. Hoewel de biograaf de ex-president
nooit zelf heeft gesproken, is het hem gelukt een goed
beeld van deze'Javaanse jongen' neer te zetten. Afstan
delijk maar met een akelige precisie, net als Soeharto
zelf. Het lezen van Soeharto geeft naast inzichten in het
doen en laten van de dictator, een prachtig overzicht van
dertig jaar moderne Indonesische geschiedenis. Van de
ondergang van Soekarno in de jaren zestig tot zijn eigen
ondergang in de jaren negentig.
Soeharto
Een biografie
door Robert Elson
Het Spectrum: 565 pag. (paperback)
ISBN 90 274 84554
Prijs: 29,95
Tegen inlevering van deze bon ontvangt u 5,45
korting op het boek Soeharto - Een biografie. In de
periode van 4 februari tot en met 4 april 2005 betaalt
u in plaats van 29,95 slechts 24,50.
Actienummer: 900-74660
Deze bon kunt u inleveren bij de erkende boekhandel.
't Is deze maand oppassen voor mensen met een romantisch hart. De Valen-
tijnsindustrie draait op volle toeren. Ansichten, bloemen, beertjes en prullaria
die rood dan wel hartvormig zijn, het is bijna oogverblindend. En 't moet, net
als Kerstmis. Niet meedoen is erger.
In februari zou ik het liefste van iemand een geleidehondje lenen zodat ik als
gelegenheidsblinde over straat kon en die lelijkheid niet hoefde te zien. Maar
ik ken geen blinden, en waarschijnlijk is het beter het Valentijnskwaad van
de wereld onder ogen te zien. Al hindert het me, om verschillende redenen,
waarvan de eenvoudigste is dat ik meer van romantische liefde verwacht. Iets
anders dan voorbedrukte kaarten. Die fabrieksromantiek. Het is mogelijk dat
ik een verkeerde kijk op het moderne leven heb. Laat me in dat geval zo dom
als ik ben. Mijn ideaal is afkomstig uit films en boeken. Zoals Anak kompenie,
waarin Lin Scholte schreef over de liefde tussen haar ouders.de Hollandse Piet
en de Indonesische Djemini in het vooroorlogse Indië. Lin, alias Linda, schrijft:
Overigens zette pap stellig geen voet over de vloer bij lieden, die alleen hem
uitnodigden en mams bestaan gewoon negeerden. "Azze je moeder niet motten,
hoeven ze mijn ook niet te motten. Ik lap ze ammelaars!"zei hij in onvervalst
Amsterdams. Een zwak van hem in vertrouwelijke ogenblikken.
Over die dagen vertelde mam Linda later, hoe ze liefst in de 'dapoor' bleef als er
bezoek kwam van Indischen of totoks. Maar pap haalde haar er gauw genoeg
vandaan en weerde haar protesten over 'malu'en zo af met: "Jij bent njonjah
rumah Jimmy, dus jij moet trima tamu hoor". Hij duldde eenvoudig niet dat ze
zich achteraf hield: "je bent geen babu en geen njaïvan me Jimmy, maar mijn
vrouw!"hield hij haar voor.
Dat is tough love. Iemand dwingen, dwars door de tegenspraak heen. Het
gaat om trots en schaamte, die alleen door elkaar bestaan. Harde emoties,
ongemakkelijk ook, omdat ze zich zo opdringen, aandacht opeisen. Wat Jimmy
eigenlijk wilde, hoe Piet op zijn standpunt bleef. Voor beiden zal het moeilijk
geweest zijn. Toch was ik meteen ontroerd toen ik dit voor de eerste keer las.
Ik glimlachte en knikte. Daar gaat het om, dacht ik, datje die ander recht wil
doen, gekend wil laten zijn, in je eigen hart en door de buitenwereld die er on
vermijdelijk is. Om daarin geen compromis te willen sluiten. Jimmy kwam uit
de dapoor, Piet stond aan haar zijde. Dat heeft hun dochter later opgeschreven.
Het is voor mij een romantisch beeld, zoals ik er weinig ken. Ik verzamel ze, als
wapen tegen die beelden van deze maand. Sweet love, kweelt de achtergrond
muziek in Valentijnswinkels die een hoge omzet willen draaien, koop onze
spullen. Sweet misschien, maar wel met een onechte bijsmaak. Geef mij tough
love. Dat is true love.
Lin Scholte: Anak kompenie.
Den Haag: uitgeverij Tong Tong, 1965.
Vilan van de Loo
6
moesson
