Het is inmiddels alweer meer dan een jaar geleden dat de populaire mensenrechten
activist Munir tijdens een Garudavlucht naar Amsterdam overleed. Inmiddels is de
rechtszaak tegen Polycarpus, verdacht van moord op Munir begonnen. In zekere zin
een schijnproces, Polycarpus wordt geslachtofferd om er voor te zorgen dat de kwade
nius achter de moord buiten schot blijft.
DOOR SJORS BOS O ILLUSTRATIE MELROY BISEL
heeft
Munir vermoord?
Dat Polycarpus de persoon is die de fatale dosis arsenicum in Munirs
sinaasappelsap deed, daar is bijna iedereen wel van overtuigd. Op dit
moment staat de Garuda-piloot terecht op verdenking van moord
op de populaire mensenrechtenactivist. Mocht Polycarpus inder
daad schuldig worden bevonden door de rechter, dan is de zaak nog
lang niet opgelost. De echte vraag is niet wie Munir heeft vermoord,
maar wie er opdracht gaf hem te vermoorden. Polycarpus is hoogst
waarschijnlijk slechts één stukje van de puzzel waarvan nationale
luchtvaartmaatschappij Caruda Indonesia, het TNI (leger) en de BIN
(geheime dienst) deel uitmaken.
Het verhaal is inmiddels bekend. De populaire Indonesische mensen
rechtenactivist Munir Said Thalib vertrekt naar Nederland om in Utrecht
een masteropleiding internationaal recht te volgen. Op een tussenstop
in Singapore raakt hij in gesprek met de Indonesische Garuda-piloot,
Polycarpus Priyanto die hem zijn businessdassplek aanbiedt. Onderweg
van Singapore naar Schiphol wordt Munir ziek. Een dokter aan boord
probeert Munir te helpen en geeft hem medicijnen. Het helpt niet.
Hij sms't zijn vrouw Suciwati nog om te zeggen dat hij denkt dat hij
vergiftigd is. Munir wordt zieker en zieker en brengt meer tijd door op de
wc van het vliegtuig dan op zijn businessdass-stoel. In het Roemeense
luchtruim overlijdt Munir. In het autopsierapport van de Nederlandse
politie enkele maanden later zou blijken dat Munir overleden is aan een
dodelijke dosis arsenicum in zijn sinaasappelsap. In zijn maag is 460 mg
onverteerd rattengif gevonden, 200 mg is dodelijk.
Het nieuws dat de populaire mensenrechtenactivist vermoord is slaat
in Indonesië in als een bom. Munir was een publiek figuur en boven
dien erg populair. Nadat het autopsierapport van Munir in november
vorig jaar publiek wordt, stelt president Yudhoyono een onderzoeks
commissie in die de zaak tot op de bodem moet onderzoeken. Yudhoy
ono verzocht alle instanties 'medewerking te verlenen indien daarom
gevraagd werd'. Desondanks lijkt het onwaarschijnlijk dat de waarheid
ooit aan het licht zal komen. Alles wijst er op dat de opdrachtgever van
de moord zich in hoge militaire kringen of in de top van de geheime
dienst bevindt. En in Indonesië zijn de kopstukken tot nu toe altijd de
rechterlijke dans ontsprongen.
De kans is groot dat de opdrachtgever van de moord op Munir nooit
wordt gepakt. Wanneer deze zich inderdaad in hoge militaire kringen
of bij de geheime dienst bevindt zal er vanuit het leger en de geheime
dienst alles aan gedaan worden om de waarheid te verbloemen.
Bovendien is er sinds de val van Soeharto, ondanks verschillende
rechtszaken en onderzoeken, nog nooit een hoge militair of politicus
veroordeeld. Zo zijn er bij het Oost-Timortribunaal alleen lage militai
ren veroordeeld. Bovendien is bij geen van die zaken de echte dader
voor het gerecht gekomen.
oktober 2005 39
