De eindexamendroom
Ronald Pino
Ronald Pino (Bandoeng, 1939) is psychotherapeut en schrijft over de voorspel
lende kracht van dromen. Zit u - of een goede vriend - met een psychologisch
probleem, een kwestie of heeft u een terugkerende droom waarvan u de beteke
nis wilt weten? Elke maand geeft Ronald Pino Moesson-lezers advies. Stuur uw
vraag naar Moesson, Postbus 2074, 3800 CB Amersfoort, ofe-mail hem naar:
redactie@moesson.com
Vergeet bij het inzenden van uw droom vooral niet zoveel mogelijk over uw leven
en uzelf te schrijven zodat Ronald Pino zich een goed beeld kan vormen over u,
uw huidige levensomstandigheden en geschiedenis!
Een veel voorkomende droom is die waarin we eindexamen moeten
doen. Soms ben je al dromend je ervan bewust dat je al examen
hebt gedaan en dus eigenlijk niet meer hoeft, maar op de een of
andere manier moet je er toch aan geloven.
Niemand minder dan de vader van de moderne droomduiding,
Sigmund Freud, had last van een dergelijke droom. Zelfwas hij graag
medisch of chemisch analist geworden, maar helaas hij is meerdere
malen gezakt voor het examen en in arren moede is hij toen maar
medicijnen gaan studeren. Hij noemt zijn terugkerende examendroom
zijn Analysandentraum.
Met de opmerking van Charles Turpijn nog in mijn oren (zie Moesson
februari 2006) kan het geen kwaad de eindexamendroom allereerst als
een psychisch probleem, als een psychologisch fenomeen te duiden. De
psychologische duiding van een droom heeft betrekking op het interpre
teren van de droom naar iets uit je eigen psychologische geschiedenis.
Wat betekent eindexamen? Doorgaans is het de eerste keer dat je in een
beproeving er alleen voor staat. Vrijwel alle problemen uit onze jeugd
lossen wij op met behulp van onze ouders of verzorgers. Maar bij het
eindexamen staan we er alleen voor en moeten wij voor het eerst in ons
leven geheel op eigen kracht een individueel probleem zien op te lossen.
De psychologische boodschap van de eindexamendroom ligt voor de
hand. Het is je bewust worden van de crisis waarin jij je nu bevindt en
waar je alleen voor staat. Tot zover de psychologische betekenis van de
eindexamendroom.
Maar er blijft iets bijzonders in de betekenis van dromen. Ze geven de
stand van zaken weer in onze geest hier en nu maar je moet rekening
houden met het feit dat onze geest gericht is op de toekomst. Alles
wat wij doen heeft te maken met de toekomst. Zelfs als je je herinnert
dat je iets vergeten bent en dat gauw gaat corrigeren dan doe je dat
met het oog op de toekomst; met de bedoeling niet voor je vergeet
achtigheid gestraft te worden. Het zou bovendien weinig origineel zijn
wanneer 'de baas'van onze dromen alleen maar aangeeft wat wij al
weten. Stel dat ik inderdaad droom dat ik eindexamen moet doen. Bij
het wakker worden, bedenk ik dat ik moeilijkheden heb op mijn werk
en daar zal de droom dus wel betrekking op hebben. Wat ben ik daar
mee wijzer geworden? Weten wat je gisteren ook al wist, is niet erg
geestverrijkend. Onze geest zal minstens het karakter hebben van alles
in de natuur: het neemt in alles wat er is een zinvolle plaats in. Dus een
plek tussen verleden en op weg naar de toekomst. De zin van iets ligt in
de toekomst! We weten meestal pas achteraf wat de betekenis van een
gebeurtenis is.
Nogmaals: Wat wij doen, heeft betrekking op de toekomst. Wij eten en
drinken om verder te kunnen leven. Wij gaan op vakantie om daarna
verkwikt en aangesterkt weer aan het werk te gaan. Er zijn zelfs theo
rieën die zeggen dat ziektes betrekking hebben op de toekomst van ons
leven. Een aantrekkelijke theorie, want behalve bij voedselvergiftiging is
het maar zelden dat dezelfde oorzaak voor alle betrokkenen hetzelfde
gevolg heeft. In een gezin is het niet zo dat allen tegelijk verkouden
worden. Hoewel je hetzelfde eet en in bijna hetzelfde levensritme zit, is
het meestal zo dat er maar één begint met ziek zijn. Maar wij laten deze
theorie hier verder met rust.
De droom zegt dus uitgaande van het natuurlijke karakter van alles in de
schepping, iets over de toekomst. Heb je je eindexamen met goed gevolg
afgelegd dan is de boodschap van de eindexamendroom: 'Luister eens,
dit probleem waarmee je nu worstelt zul je net als toen met het eind
examen met gunstig gevolg oplossen.' Het is goed je daarbij te realiseren
hoe de omstandigheden voor jou waren toen je eindexamen deed. Als je
toen gezakt bent, dan waarschuwt de droom je voor de oplossing die je
bedacht hebt voor het probleem waarmee je nu te maken hebt.
Ik eindig met een wedstrijd: De eerste vijf lezers die de Analysanden
traum goed duiden, krijgen een exemplaar van Helder Cezien met geslo
ten ogen als prijs en het beste antwoord wordt hier gepubliceerd!
maart 2006 17
