Eindexamen- en he
Ronald Pino
Ronald Pino (Bandoeng, 1939) is psychotherapeut en schrijft over de voorspel
lende kracht van dromen. Zit u - of een goede vriend - met een psychologisch
probleem, een kwestie of heeft u een terugkerende droom waarvan u de beteke
nis wilt weten? Elke maand geeft Ronald Pino Moesson-lezers advies. Stuur uw
vraag naar Moesson, Postbus 2074, 3800 CB Amersfoort, ofe-mail hem naar:
redactie@moesson.com
Vergeet bij het inzenden van uw droom vooral niet zoveel mogelijk over uw leven
en uzelf te schrijven zodat Ronald Pino zich een goed beeld kan vormen over u,
uw huidige levensomstandigheden en geschiedenis!
Allereerst een leuke anekdote. Mevrouw G.T. uit Amsterdam schreef
me over een ervaring die wel heel dicht bij Freuds Analysandentraum
staat. Zij schreef dat ze ongeveer een halve eeuw geleden een opleiding
gevolgd had voor medisch analiste. Twee dagen voor de examendag
droomde ze dat ze op een kermis was bij een schiettent. In die schiettent
kon je verschillende dingen als prijs winnen. Ze stonden uitgestald en
wat je raakte mocht je hebben. Mevrouw G.T. zag tussen de uitgestalde
artikelen een diploma. Daar mikte ze op. Ze moest erg goed mikken
maar uiteindelijk schoot ze raak en ze kreeg haar prijs. Wat enige tijd
later ook in het werkelijke leven het geval was!
De Analysandentraum heeft heel wat reacties losgemaakt. Ik heb veel
brieven gekregenniet alleen over het herhalen van examens, maar wel
over herhalingen in het algemeen. 'Ik moest telkens het gordijn open
maken maar telkens weer was hij dicht,"ik moest rivieren oversteken,'
'ik moest alsmaar de planten water geven, maar het was nooit genoeg.'
'Ik moest alsmaar zoeken 'Alle brievenschrijvers hebben een geze
gende leeftijd.
Ik heb het erg moeilijk gehad de brieven te beantwoorden want het gaat
in alle gevallen om de blinde vlek waar we allen last van hebben. Zelfs
Freud had daar last van. Hij is beroemd geworden met zijn concept van
libido, de levensdrift en de daaraan inherente behoefte aan seks en het
goede van het leven te genieten. Tegen het eind van zijn leven was hij te
beroemd geworden om zijn eigen ideeën te corrigeren. Freud had name
lijk ontdekt dat na de seks, na het orgasme, de rust en de ontspanning
komt. Hij zag in dat het om dat laatste gaat: De grote rust. Het Oosterse
Nirwana, de Griekse apatheia, het Chinese Wu Wei. Tijdens zijn leven
had Freud wereldoorlogen zien passeren. Hij zag een analogie tussen de
verheerlijking van het leger als een geweldige vrijpartij met de dood. Hij
probeerde in zijn denken de Thanatos, de doodsdrift, evenveel waarde
te geven als de libido, maar het was te laat. De mensen wilden alleen
zijn ideeën over de libido en de rest wilden ze niet. Freud leed daaronder;
hij wist dat hij in zekere zin gefaald had en in zijn dromen werd hij bij
herhaling geconfronteerd met een examen dat hij niet haalde.
Dromen over herhalingen betekenen psychologisch niet verdergaan.
Niet verder gaan dat is uiteindelijk niet verder leven. Hoe moet je leven
met de dood? Dat kan niet. Zolang een mens leeft, kan hij alleen leven
met zijn leven. Maar als je dromen je nou attenderen op het feit dat er
niet verder gaan op komst is, wat dan?
Winston Churchill voorzag dat bij zijn dood allerlei politieke figuren
zouden vechten om een plaatsje vooraan op foto's bij zijn baar. En hij
was als de dood dat figuren waar hij een hekel aan zou hebben, teveel
aandacht zouden krijgen. Daarom organiseerde hij Operation hope not.
Alsof het een militaire operatie betrof heeft hij minutieus voorgeschre
ven hoe zijn publieke begrafenis moest verlopen. Letterlijk iedereen een
plaats gevend en stap voor stap voorgeschreven. Daarna heeft hij nog
zeer lang en gelukkig geleefd.
teder feest eindigt met een afscheid. Ook het feest van het leven. Bij het
afscheid bedank je de gastheer of gastvrouw allerhartelijkst. Het kan na
tuurlijk voorkomen dat je stilletjes wilt weglopen van een rotfeest. Maar
als je een herhalingsdroom hebt, dan is er iets in jou dat je waarschuwt
om rekening te houden met het ultieme onberekenbare. Ik weet een ma
nier hoe je de laatste tijd van je leven met groeiend zelfvertrouwen kunt
doorbrengen. Hoe je dag voor dag warmte en levenslust in je zult voelen
groeien: neem waardig afscheid. Je zult intensiever leven.
Schrijf brieven aan iedereen die je meegemaakt hebt in je leven. Je
hoeft die brieven niet te versturen, alleen maar schrijven. Als je me niet
gelooft dan is dit een goed experiment. Schrijf een oprechte bedankbrief
aan iemand die allang overleden is. Stop hem in een envelop en leg die
ergens in je slaapkamer. Kijk hoe het is iedere ochtend wakker te worden
met een fijne herinnering en een glimlach in plaats van met moord en
doodslag op de voorpagina van een ochtendkrant!
24
