Op 19 januari onthulde de Oorlogsgravenstich
ting in Surabaya met de Nederlandse marine
het Vlootmonument op het ereveld Kembang
Kuning waarmee 356 marinemensen zijn her
dacht die bij de verdediging van Nederlands-
Indië hun zeemansgraf vonden. Tijdens de
emotionele bijeenkomst werden zes bronzen
platen met de namen van de omgekomen zee
lieden onthuld door de commandant Zeestrijd
krachten, vice-admiraal Jan Willem Kelder.
Pelgrimstocht
De Oorlogsgravenstichting had voor de ont
hulling een speciale pelgrimstocht georga
niseerd waarmee veertig nabestaanden van
omgekomen zeelieden naar Indonesië waren
gekomen om afscheid te nemen van hun
dierbaren. Ook was het luchtverdedigings- en
commandofregat Hr. Ms. Tromp tijdens de
wereldreis Global Enterprise speciaal naar
Surabaya gevaren om de herdenkingsceremo
nie te begeleiden.
'Toen ik wist dat ik op deze reis ging, kon ik
niet voorbij Surabaya varen zonder met de
bemanning iets te doen bij de begraafplaats
Kembang Kuning,zo vertelt de commandant
van de Hr. Ms. Tromp, kapitein-ter-zee Henk
Itzig Heine die zelf een oom verloor in
oorlogsgeweld in de periode tussen decem
ber 1941 en maart 1942 toen de Nederlandse
marine tevergeefs Nederlands-lndië probeer
de te verdedigen tegen Japan.
'Mijn gehele familie komt uit Indonesië
en mijn vader komt uit Soerabaja. In 1945
kwam hij in het beruchte Goebeng-transport
terecht waarbij Indonesische pemoeda's mas
saal Nederlandse vrouwen en kinderen ver
moordden. Wat onderbelicht is in Nederland,
is dat we niet voldoende op zoek zijn naar de
verhalen die nooit verteld zijn. Als iemand
een naam krijgt, dan komt hij of zij terug.
Voor heel veel nabestaanden is dat het mo
ment dat ze het kunnen loslaten,' zo vertelde
de marine-commandant tijdens de vaartocht
van Surabaya naar Jakarta op 20 januari.
De meeste leden van de pelgrimstocht waren
na meer dan 65 jaar voor het eerst in Indone
sië om de plek op te zoeken waar hun broer,
vader of grootvader het hoogste offer gaven.
Fatale luchtaanval
In de periode tussen december 1941 en
maart 1942 verloor de Nederlandse marine
negentien schepen en een groot deel van
hun bemanningen. Eén van de schepen die in
deze maanden vergingen door de dodelijke
aanvallen van Japanse vliegtuigen, was de Hr.
Ms. Van Nes.
Michiel Lagaay kent de geschiedenis van de
fatale tocht van het oorlogsfregat als geen
ander. Onder leiding van zijn vader, luitenant
ter-zee Lagaay, vertrok het schip 's ochtends
op 15 februari 1942 uit Batavia om de Ms. Stoet
van Beele te begeleiden om troepen van Tand
jong Pandan in Sumatra op te halen voor de
verdediging van Java.'Mijn vader wilde eigen
lijk 's nachts al vertrekken maar dat dorstte de
kapitein van het handelsschip niet,' zo vertelt
de 70-jarige chirurg uit Den Haag die met zijn
broer naar het Kembang Kuning-ereveld was
gekomen om hun vader te eren.
Het schip was in de Straat van Soemba tus
sen Sumatra en Java aangevallen door tien
Japanse bommenwerpers maar overleefde
deze eerste aanval.Toen even later nieuwe
vliegtuigen kwamen aanvliegen, hoopte de
bemanning van de Hr. Ms. Van Nes nog even
dat er luchtversterking was gearriveerd. Het
bleken echter Japanse torpedo-vliegtuigen te
34 moesson
Een Eerewacht van de Hr. Ms. Tromp
tijdens de herdenkingsceremonie
op het ereveld Kembang Kuning in
Surabaya.
Een krans van de Nederlandse marine
wordt bij het Vlootmonument gelegd.
Marinemensen van de Hr.
Ms.Tromp staan stil bij de
356 Nederlandse zeelieden
die omkwamen voor en na
de Slag in de Java Zee.
