Over Fortuinzoekerij en Klasse-Af gunst
OPROEP
AAN ALLE
HAGENAARS
2
1. R.
DOKTER LIE
dat ik bij verscheidene Indische mensen tegen
kanting heb ondervonden omdat ze je streven met
de uitgifte van TONG-TONG niet begrijpen. Ze
zien hierin niet anders dan een object voor money-
making te jouwen persoonlijke gunste
Dit heb ik vaker gehoord en dat ik erop in ga, is
geen kleinzieligheid, maar een noodzaak om een
gevaarlijke sociale tendens in de Indo-Europese
groep te bespreken, die in de historie van de groep
al veel kwaad heeft aangericht, nog steeds aan
richt en zal aanrichten.
Want neem aan, dat inderdaad TONG-TONG
een middel is om privé fortuin te zoeken, in welk
opzicht onderscheidt Tjalie zich hierin dan van
fortuinzoekers van andere ras en volken in alle
tijden ter wereld? Waarom is dan de schepper van
b.v. „De Telegraaf" een flinke vent en Tjalie een
dief?
Wie de sociale geschiedenis van de Indo goed
kent, weet dat de afscheiding tussen grote en
kleine boengs, die inderdaad bestaat, in het leven
geroepen is en in stand wordt gehouden door een
soort klasse-afgunst die inderdaad bij elk volk
bestaat, maar nergens zulke funeste afmetingen
heeft genomen als bij de Indo-groep, waar de Grote
Boeng letterlijk is uitgestoten door de grote groep
der Kleine Boengs.
Een man als Dominique Berretty kon zijn villa
terecht Isola noemen, geisoleerd als hij leefde van
zijn eigen groep. Landheren en „suikerbaronnen",
Indische jongens die de ambtelijke ladder tot bij
zondere hoogte opklommen, zij raakten alle in een
soort „verdomboekje" waarmee de gehele Indo-
Europese groep zich a.h.w. onthoofdde. Nu nog
in Nederland ziet men de geniale of succesvolle
Indo's eenzaam huns weegs gaan, achtervolgd
door zulke bittere kwalificaties als: „Hij gaat over
lijken „Hij wil ons niet meer kennen." „Hij kiest
de Blanda-kant", enz., enz.
Inderdaad is er minder bemoeienis met de groep
van de zijde van deze „fortuinzoekers", maar dat
heeft een normale oorzaak: hun enorme werk en
de daaraan verbonden sociale verplichtingen, die
vaak haast geen vrije tijd meer overlaten. En na
tuurlijk zijn er ,,elite"-mensen die maar liefst de
Kleine iBoeng zo gauw mogelijk vergeten, maar dit
percentage is zeker niet groter ik persoonlijk
ben ervan overtuigd dat het kleiner is dan bij
andere volken en volksgroepen.
Maar juist omdat ik bij veel Grote Boengs aan
huis kom, weet ik hoe vaak hun hart wijd open
gaat als ze even verlost zijti van het harnas van
hun hoge maar vaak stijve stand en weer even
mens kunnen zijn met oude speelmakkers en clan
genoten. Ik heb generaals met respect horen spre
ken over klasgenootjes, die het niet verder konden
brengen dan sergeant, maar die in hun ogen ka
raktervolle, respectabele mensen gebleven waren.
Zo ook hoogleraren over leerlingen, directeuren
over simpele schrijvers, superintendenten over
weegbruggers.
Wat is de mens op verschrikkelijke wijze ten onder
gegaan in de salarisschaal onder de Indo-
Europeanen!
Hier, dit werk van TONG-TONG, brengt de
grote afstand tussen Groot en Klein nog eens na
drukkelijk onder de aandacht: Grote Boengs worden
bij honderden abonné. Kleine Boengs bij tientallen,
terwijl het blad zich toch uitdrukkelijk wendt tot
de Kleineren! Weliswaar wordt deze verhouding
langzamerhand gunstiger en gezonder, maar het
zal nog wel even duren voordat TONG-TONG
een blad is dat de gerepatrieerdengroep evenwichtig
in al zijn geledingen bestrijkt.
Men hoede zich er overigens voor deze „klasse-
afgunst te vergelijken met die bij Europese vol
ken, waar zij leidde tot revolutionnair socialisme
en communisme. De Oosterling (en dat is de Indo
toch wel in sterke mate) heeft een haast natuurlijk
respect voor hormat, voor biologische subordinatie
en voor een inzicht dat inderdaad de een voor een
fingQ't cn de ander voor een dubbeltje geboren is.
Hij moet alleen nog leren dat muntwezen en
kapitaalskracht gevormd worden door ringgits EN
dubbeltjes. En uitstoting van de ringgits noodlottig
is voor de bestaanswaarde van de dubbeltjes. Wat
het fortuinzoeken en „money-making" betreft: ge
lukkig onderscheidt de Indo-Europese groep zich
hierin niet van andere volken en volksgroepen.
Laat ons hierin niet afgunstig zijn. Iedereen hoopt
dat zijn eigen zoon eens welvarend en onafhan
kelijk zal zijn. Als andermans zoon het wordt, laat
ons dan niet direct klaar staan met „sla dood!"
Overigens net als bij fortuinmakers onder de
lucifers, de plastic aanpakkertjes en de zuigstokken
het kost U maar een kwartje en wat U voor
dat kwartje krijgt, dat is toch veel, ja?
TJALIE ROBINSON.
Toen Dokter Lie plot
seling stierf (TONG
TONG No 10), dom
pelde deze weldoener
duizenden Amsterdam
mers in rouw. Zich
vaak onbegrepen, ver
geten en verloren voe
lend in dit koude land,
vonden zij in hun huis
dokter meer dan een
geneesheer, een behoe
dende hand uit het ge
boorteland.
Nu vergeten Indische mensen niet gauw en we
waren niet verbaasd te horen dat er in Amsterdam
een comité gevormd is dat gelden inzamelt voor
een gedenksteen op dokter Lie's graf. Voor wie
het nog niet wisten: hier is het adres waar bij
dragen kunnen binnenkomen: Hr. Hamzah, Midden
weg 113 A, Amsterdam-Oost.
Slapen op straat gezegend zij
het land waar dat mogelijk is.
Wel eens geprobeerd in de winter
te slapen op het perron van Gare
du Nord of in de lente op de
banken van Boul' Michel
Voor het mooie Parijs moet je
rijk zijn. In Indië kon je net
zoals op dit plaatje straatarm
zijn en tóch nog je goede nacht
rust hebben. Hebben wijzelf on
dervonden als tawanan toch? Wij
hebben deze kationgs allemaal ge
kend, deze vrije mussen, badjings,
patjakkers en hulpvaardige
pakjesdragers, wegwijzers en toe-
loengans in de tuin voor een halve
dag. Zouden er nu nog wel vrien
delijke toeans en njonja's genoeg
zijn om ze blij te maken met een
extraatje in Gods eigen vrije
leven?
(Foto Frans Bodmer)
Den Haag s Indische gemeenschap, de grootste
van Nederland en zelfs van heel Europa, bestaat
al ruim een halve eeuw, maar heeft nog steeds
niets van grotere en blijvende waarde voortge
bracht op het gebied van kunst en ontspanning.
Dit kan en moet veranderen. „De man die terug
kwam (uit Indië), heeft zeer zeker niet alleen
veel te eisen en te vragen, maar vooral ook veel
te geven.
Op de redactie van TONG-TONG nu is een klein
comité-tje gevormd, dat vastbesloten is in de ko-
mende maanden de in Den Haag en omstreken
aanwezige kunst te groeperen om te geraken tot
een serie voorstellingen, expositites, voordrachten,
enz., die leven en werken van de Nederlander
uit Indië voor het Haagse voetlicht brengen.
Initiatiefnemers voor sommige terreinen zijn er
reeds (o.a. Dick Ruys voor toneel, Ir. Tupang
voor fotografie, P. v. d. Ven voor voordrachten
en expositites, Tjalie Robinson voor literatuur),
anderen worden zeker wel gevonden, maar eerst
willen wij weten WIE er wil meedoen OP WELK
TERREIN. Ook de eenvoudigste hobby's en col
lecties zijn welkom, ook voor de hoogste verlan
gens zal een werkterrein gevonden worden.
Iedereen die mee wil doen schrijve per brief of
briefkaart onder het motto: Indische kunst aan de
Redactie van TONG-TONG.
De Toneel- en Cabaretgroep hoopt al gauw te
beginnen met een bonte avond of een aantal een
voudige eenacters en schetsjes. Ieder die een rol
wil spelen, dat te brengen heeft op het gebied
van muziek, dans, zang, goochelen of jongleren,
voordracht, decor-schilderen, licht- en geluidstech
niek, costuum-ontwerpen enz. enz. melde zich aan.
Wie materiaal heeft voor foto-exposities, voor
stellingen met slides en films.
Wie collecties heeft en erover wil vertellen.
Wie amateur-schilder is en zoekt naar een eigen
werkgroep althans wil deelnemen aan een expositie.
Wie wil inschrijven voor een literaire discussie
groep.
Wie op algemeen organisatorisch gebied wil hel
pen en
Wie in elk geval dit belangrijke streven als do
nateur wil steunen, die schrijve ons! En liefst zo
spoedig mogelijk, want eind van de maand reeds
komt het comité weer bij elkaar!
PRIJSVRAAG.
Het comité stelt uit nog zeer platte beurs tien
gulden beschikbaar als prijs voor de ideale naam
van deze Haagse Kunstgroep, een naam die pakt
en aanmoedigt, een naam die herinnert aan tropi
sche warmte en vriendschap en ondernemingslust.
Hagenaars, blijf niet langer zitten toekijken, doe
mee! Schrijf nu!