4
SABAR
MINTA PERSKOT
Ons oeroude en wijze begrip sabar betekent niet
„lamsam" zoals de Djakarta'se chauffeur zegt voor
langzaam" en ook niet „kom tereh", zoals de
sloomste Boeng Peh graag zegt. Zoals men weet,
is er een autobusdienst tussen Djakarta en Ban
doeng, die heet „Dinas Otobis Kilap SABAR"
oftewel Autobus Bliksemdienst Geduld. Dit is strij
dig met alle westerse begrippen van logica, maar
het bestaat („and oh boy, how it runs!").
Het geheim van het „sabar" zit in de intuitieve
wijsheid: men moet weten geduldig te zijn als de
levensautobus door „ban pedot" of „koerang am
per" moet stilstaan en men moet in zalige rust
blijven verkeren, als deze autobus met een vaartje
van honderd langs ravijnen snelt (als je maar heel
ver kijkt, gaat alles tóch wel langzaam en kalm).
Goethe's „Ueber allen Gipfeln ist Ruh" zit er in.
En de oude Griekse wijsheid „Nil admirare" (zich
over niets verwonderen). Zo moet men ook TONG
TONG bekijken, het gekste blad dat Holland ooit
gekend heeft. Zelfs zijn meest enthousiaste lezers
moeten er nog aan wennen. Zelfs Tjaiie moet er
nog aan wennen. Neem nu het opzenden van copy.
De lezers vragen: „Tjalie, mag ik ook eens wat
schrijven voor TONG-TONG? En wanneer?" Ant
woord: „Graag. NU!" En dan hoort men helemaal
niets meer. Komt het stuk er deze maand in of
over drie maanden of nooit?
Beste lezers, het antwoord hierop is; sabar. Op
zekere tijd komt Uw inzending er zeker in. Over
enige tijd, als TONG-TONG uitgroeit tot 18, 24
of 36 pagina's, zeer zeker. Blijf schrijven. Bezig zijn
is oefenen. Uw talenten, Uw kennis, Uw animo
moeten steeds groeien en paraat blijven. Alle copy
wordt zorgvuldig geordend en bewaard in een groot
aantal mappen: Kawat-copy, poëzie, KNIL, reis
verhalen, folklore, recepten, studiën en biografiën,
anecdoten en moppen, enz. enz. enz.
Het is als het opvoeden van een kind. We spa
ren alvast voor zijn toekomst. We investeren in
zijn toekomst. Nu, als baby, heeft het nog weinig
nodig. Straks, als potige boy, is er amper genoeg
om zijn energie te bevredigen. Ondertussen „rijdt"
onze baby af c-n toe heel gek en heel roekeloos
(net als die autobus). Soms houden we ons hart
vast; maar dan denken we: sabar God zal ons
behoeden. We hebben een onwankelbaar vertrou
wen in onze levenskracht.
Het opvoeden van TONG-TONG is ook als een
posteerjacht. Soms uren lang schijnbaar slapen, het
geweer op de knieën, het lichaam in volmaakte
rust en dan het geritsel in de struiken, het blik
semend en onfeilbaar oog, het schot dat nooit mist.
Ergens, lezers, sliepen lichaam en geest niet zoals
zo vaak hier in Holland bij de koesterende haard.
Ergens bleven die zenuwen en spieren van staal.
Ergens bleef een volmaakt meesterschap over zin
nen en handelingen.
HOUD DAT ZO.
Slaap bij Elsevier, De Lach en welk ander blad
ook. POSTEER bij TONG-TONG. Eens zal er
een tijd kunnen komen dat onze grote groep van
een half miljoen „in-Indie-geweesten" moet op
treden. Laat ons handelen dan bliksemend en feil
loos zijn. Met het inzenden van copy, het zich be
raden op de geest van TONG-TONG, ga door,
ga door, ga door. Verrijk ons depot van leeftocht
en munitie.
Wees niet zenuwachtig en dommel niet in.
Want sabar betekent ook WAKKER. T. R.
BRIDGE.
Een bridge-avondje „ergens in Indië". De soepirs
van de respectieve Toeans zitten genoegelijk ge-
djongkokt bij elkaar, en bespreken hun diverse
werkgevers, zoals te doen gebruikelijk.
Het gesprek komt dan ook op „bridge". „Apa itoe
ja, main] brits?" wil één der soepirs graag weten.
Waarop onze Amat een haaltje aan z'n krètèk
doet, en hem uitlegt: „Kalau brits itoe, gampang
sadja. Saja poenja Toean tjoema panggil .Paspas-
pas, boy kasi bir!" Lain tida". Waarmee het moei
lijke bridge dus tot iedere tevredenheid was ver
klaard.
Si Gab oei.
Ik kijk op de kalender. 10 april. Idu'l Fitri. Met
een schok realiseer ik me dat die dag niets is in
mijn leven in Europa. Een halve eeuw Idu'l Fitri is
weg. Een halve eeuw lebarans met minta perskot.
kasih kain. De vreugde van het geven. De kleine,
intieme, sympathieke clan van meesters-en-bedien-
den in een leven van wederzijdse achting en dienst
betoon (alle slechte andere voorbeelden ten spijt).
Even zit ik met ogen dicht. En even komt een lan
ge karavaan van djongossen, kebons, baboes, kok
kies, soepirs, kendohs, katjongs uit het verschiet
terug. Uit de kinderjaren en van de dag dat ik met
een brok in m'n keel wegging. Bedienden in Bata
via en Padang. In Soerabaja en Bogor en Bandjer-
masin en Salatiga, overal waar maar een „home"
was van de som van hoofdgebouw en bijgebouwen.
Daar zijn ze: baboe Krol en Djongos Sastro, Man-
ni, Pardjan, Satoe, Elang, Djoen, Moeski, Ebbot,
Ina, Djee, Rahali, Jakoep, Djaja, MinaHoe is
het mogelijk. Ze leven nóg! Ze zijn onsterfelijk.
Je zit amper weer te „njèngen" als je aan ze denkt,
hun bescheidenheid, hun toewijding, hun dienst
betoon, hun kameraadschap en bescherming.
Wie zorgt nu voor jullie, mijn besten? Heb je dit
jaar je voorschot wel gehad en je extra presentje?
Ben je wel op reis kunnen gaan naar de oedik en
heb je wel iemand gehad om een bèsèk met vruch
ten, een spekkoek met kenari en een stopflesje
ting-ting als persèn-kombali te geven?
Als je opgegroeid bent met deze dierbare mensen,
als de eerste geluiden die je hoorde als baby, het
froufrou waren van hun sarong, het „keboet" met
de sapoe-lidi voor de „njamoek-nakal ja njo", het
koesterend geritsel van het instoppen van de klam
boe, hoe kan je ze ooit vergeten? Hoe kan je dan
vlammend opstaan van woede als men je beveelt
dit alles te vergeten of boos te zijn op dit sym
pathieke, dierbare volk?
Die gekke Speenhoff maakte eens een lied op de
„baboe die je nooit vergeet". Wat hebben we toen
gelachen! Toch zag deze liedjeszanger, die maar
een blauwe maandag in Indië was, duidelijker hun
wezenlijke waarde dan wijzelf toen. Wij kunnen ze
nooit vergeten en we wensen ze in de komende
jaren heel goede toewanbesars en njonjabesars toe.
T. R.
NAMEN EN BETITELINGEN.
Limoen-krant.
Een bezoeker op de redactie van TONG-TONG
zei eens: „Eigenlijk is je krant een echt limoen-
krantje, Tjalie, slap. Hoort nergens bij. Niet P.
v. d. A., en niet V.V.D., niet katholiek en niet
protestant, niet pro Nieuw Guinea, niet pro hier
blijven, niet pro Indo en niet pro Totok, niets."
Wij hebben dit wel vaker horen zeggen en hebben
respect voor mensen, die liever „onder de invloed"
zijn van „principiële sociale of politieke overtui
gingen". En elkaar daarvoor gaarne met bierfles
sen en barkrukken te lijf gaan. Maar geliefden, als
straks politie en ziekenauto overwinnaars en ver
slagenen afvoeren, wie betaalt dan de schade? De
limonade-drinkers! Laat dus alstublieft een kleine
groep nuchter blijven met limoen.
Tong-Tay
We ontvingen het verzoek om een proefnummer
van het Chinees Weekblad TONG-TAY". Blijk
baar van iemand die de TONG-TONG heeft horen
luiden, maar niet weet waar de anoe hangt.
SPREEKWOORDEN VOOR NONO.
Juf: „Nono, zég eens wat ik hier moet invullen:
Er schuilt een in het gras."
Nono: „Er schuilt een sprietje in het gras."
Andere keer: „Nono, hoe is dat spreekwoord ook
weer? Het zijn sterke benen
Nono: waaraan de wespen knagen."
Weer een andere keer: „Nono, beter hard geblazen
dan de mondDe juffrouw blaast demonstra
tief met bolle wangen en Nono zegt met grote
ogen: dan de raon bledós!"
Dit is geen foto van een prijswinnende groep van een bal-costumé in de Bataviase Dierentuin
Kaboutertjes in de bos") maar van Soerabaja's eerste voetbalclub Victoria in het Jaar Onzes
Heren 1894. Staande derde van rechts John Edgar, die de stichter van de voetbalsport in Ned.
Indië moet zijn. De namen dezer Indische vöetbalpioniers zijn, staande v.l.n.r.: W. C. van Gelder,
C. Beck. A. C. Edgar, C. G. W. Mitchell H. Eichholtz. Zittend: B. von Faber, C. D. J. Pieloor.
J. W. Harper, J. F. Pas, E. W. Edgar. P. Swens. Vooral de ..stand" van Si Tjalie Pieloor is wat
men pleegt te noemen „aksi koedéé". We vragen ons overigens wel af: wie zijn de tegenstanders
van deze jongelui geweest? Want een andere club was er toen nog niet. Of zouden ze ..goal
ganti" gespeeld hebbenDus met alleen èèn doel cv. beurtelings de ene helft aanvallen en verde
digen? (Let op de daon mangkok op de achtergrond de eerste partij gewonnen bekers?).
