INDISCH MEISJE IN AMERIKA
ATTENTIE!
Kort voor haar terugkeer naar San Francisco had
ik een gesprek met Alwina Timmermans. Ze was
hier met een kort verlof in het land om haar moe
der op te zoeken.Twee weken vacantie en drie
weken buiten bezwaar van de firma, The Metro
politan Life Insurance Co., waar zij nu een goede
job heeft.
Alwina is te Soerabaia geboren en omdat haar va
der bij het onderwijs was en dikwijls werd over
geplaatst heeft ze gedurende haar kindertijd door
heel Java gezworven.
In september 1951 kwam ze in Holland aan en
werkte hier ruim vijf jaar bij de Luchtmachtstaf te
Scheveningen. Toch beviel het haar niet helemaal
in Holland. De grootste narigheid was om als al
leenstaande vrouw een woning of geschikte kamer
te vinden, zonder dat het vel je over de oren werd
gehaald. Zodoende rijpte in haar het plan om te
emigreren, wat vrij gemakkelijk is gegaan, omdat
zij viel onder de bepalingen die golden voor oor
logslachtoffers. De Wereldraad van Kerken zorgde
voor een sponsor. Dit was een zekere Mr. Taylor,
die een eigen hospitaal had in San Rafael, Calif.,
waar Alwina als leerling-verpleegster haar intrede
deed in de Nieuwe Wereld.
Dit baantje viel beslist niet mee, de hele dag
rennen en staan, zodat ze 's avonds geen pap meer
kon zeggen. Ze was in huis bij een Amerikaanse
familie, de familie Moran, die erg aardig voor haar
was. Toen ze zagen dat ze dit werk beslist niet
volhield, maakte de heer Moran een afspraak voor
haar met de baas van het concern waar ze nu
werkt. Ze is begonnen als „filing clerk" en ver
diende toen net genoeg om rond te komen. Hoewel
ook hier hard gewerkt moest worden beviel het
haar hier best en na drie maanden had ze op
slag van 10 en na nog eens drie maanden weer.
Na negen maanden kwam er een verhoging in
rang met natuurlijk salarisvermeerdering. Op kan
toor werden cursussen gegeven om zich verder te
bekwamen. Door het eerste examen kwam Alwina
met goed gevolg heen en is nu doende een tweede
examen voor te bereiden. Men wist haar ijver te
waarderen en ze staat nu met iemand anders aan het
hoofd van een afdeling met 18 meisjes onder zich.
Het salaris was zodanig verbeterd, dat zij zich dit
korte verlof naar Holland kon veroorloven.
„Ja, toch wel leuk weer even in Holland te zijn",
zei ze, „en weet je wat me zo opvalt als je er een
tijdje uit bent geweest? De verhouding tussen de
Hollander en Indischman is zo veel beter gewor
den, volgens mij bepaald een heel verschil met enige
jaren geleden".
Dit vond ik prettig om te horen, want als je er
midden in zit gaat het zo ongemerkt, dat het jezelf
bepaald niet opvalt.
Dan volgen hier op verzoek van mej. Timmermans
enkele zeer belangrijke punten die de a.s. emigrant
zich beslist voor ogen moet houden voor hij of zij
de grote stap waagt.
Leer allereerst de engelse taal beheersen, dit is ab
soluut van essentieel belang. Stel dat je sollici
teert en men neemt je een test af en je kunt niet de
vragen beantwoorden omdat je de taal niet voldoen
de kent, dan heb je meteen alle kansen verknoeid.
Er zijn er helaas al te veel bij wie dit het geval is en
die daardoor mislukken, zelfs als de man de taal
wel goed spreekt en de vrouw niet. De vrouw v >elt
zich dan diep ongelukkig en erg eenzaam, omdat ze
met niemand contact heeft en zodoende maakt
ze het haar man nodeloos moeilijk in plaats dat ze
hem helpt de eerste zware jaren door te komen.
Want de eerste jaren zijn zwaar en het is beter
dat je met die overtuiging gaat, dan te denken
dat het geld voor het oprapen ligt. Alwina en ik
vonden het eigenlijk geen gek idee, dat de Emigra-
tiedienst zou verplichten tot een klein examen in
de taal van het land waarheen je wilt emigreren.
Wat ook van veel belang is: LAAT ALLE
DIPLOMA'S VERTALEN en voeg er een korte
beschrijving bij wat het behelst. B.v. diploma
Lassen zegt een Amerikaan niets, laat er bij schrij
ven wat h enheeft moeten leren om dit diploma te
kunnen behalen. Zo ook met alle andere diploma's,
die U mocht hebben.
Wees zuinig de eerste jaren. Huishuren zijn hoog
en het is een voldoening als je je eigen huis kunt
kopen met je eigen lapjegrond. Er zijn er ook
die slecht terechtkomen doordat ze, als ze goed
verdienen meteen de mooiste auto en andere dure
dingen moeten hebben. Dit geldt vooral voor jon
gelui van 20-25 jaar, die b.v. als seizoenarbeider
in de tijd dat ze werken een heel behoorlijk salaris
verdienen, wat ook bedoeld is om de maanden dat
er geen werk voor ze is te overbruggen. Dit
vergeten ze maar liever, kopen een dure auto op
afbetaling en kunnen als ze geen werk hebben hun
verplichtingen niet meer nakomen, en behalve dat
ze dan hun auto kwijt zijn, zitten ze in de puree
en ze hebben kans dat de fabriek waar ze hebben
gewerkt hun een volgend seizoen niet meer aan
neemt.
Houd de ziekteverzekering aan die Ubij aankomst
heeft, al lijkt de 10 veel en bent U op dat mo
ment gezond. Een dokter en geneesmiddelen zijn
schreeuwend duur. Als men in vaste dienst is kan
men altijd in een collectieve verzekering gaan.
Mej. Timmermans vertelde me nog iets wat me
van belang lijkt te weten. De Nederlandse Emigra-
tiedienst heeft iemand een toer door Amrika laten
maken om gesprekken te voeren met de INDISCHE
emigrant. Het doel was er achter te komen wat de
moeilijkheden zijn die zij hier ondereinden. De Ned.
Consul in San Francisco heeft toen een veertigtal
bij zich thuis laten komen en er is to engevraagd
of zij een kern wilden vormen om een volgend
contingent Indische emigranten op te vangen en
wegwijs te maken. De mannen wordt gezegd hoe
en waar ze moeten solliciteren.
De vrouwen, hoe een Amerikaans huishouden
wordt gevoerd, in welke winkels je goedkoop en
goed kunt kopen en meer dingen die een mens in
een vreemd land moeten weten. Ik wil eindigen
met het adres op te geven van degene die aan het
hoofd van deze groep staat en al heel veel mensen
op de goede weg heeft geholpen.
Max. S. Wijtema,
315 Montgomery Street,
San Francisco, 4 Calif.
IDA.
Excursie Bronbeek
Aangezien verschillende aspirant-deelnemers be
zwaar blijken te hebben tegen een dergelijke tocht
op zondag, is besloten de excursie uit te stellen tot
zaterdag 26 september a.s., vertrek per bus vanaf
Hollandse Spoor te Den Haag, 8 uur v.m. Ver
zamelpunt: de hoofdingang. Route: Den Haag,
Gouda, Utrecht, Zeist, Arnhem.
Belangstellenden buiten Den Haag kunnen worden
opgenomen: te Gouda om ca. 8.45 uur, te Utrecht
om ca. 9.30 uur, te Zeist om ca. 10 uur. Met na
druk wordt erop gewezen, dat deze tijden niet
helemaal precies kunnen worden opgegeven. Ver
zamelpunten: bij de diverse stations ter plaatse, in
Zeist 't Rond.
Thuiskomst te Den Haag: ca. 22.15 uur.
Mevrouw Van der Weyden-van Heutsz, de doch
ter van generaal Van Heutsz, zal ons op deze
tocht vergezellen en interessante bijzonderheden
mededelen.
Inschrijvingen bij: mevrouw Lans, Weimarstraat
121, tel. 634289: mevrouw Ferguson, v. Bleiswijk
straat 111, tel. 559540.
Kosten: ca. 10.per persoon, waarbij is inbe
grepen de busrit v.v„ entrée Bronbeek, gids en di
ner. Lunchpakket dient zelf te worden meegeno
men.
Betaling: per postwissel aan mevrouw C. H. v. d.
Putten, Medemblikstraat 182, Den Haag. Deze post
wissels dienen vóór 19 september a.s. in haar be
zit te zijn.
Op een openbare school moesten de kinderen het
geloof dat ze beleden, opgeven. Ferry die aan
de beurt was: „Grotestand meneer". En nader
verklarend op de niet begrijpende blikken van
meester: „Die jang met dominee, niet fan pastor!"
Kijk, dat is nou een Indische school. En dat is meteen een stukje Indische maatschappij. (Wie praat
daar van assimilatie? Wat is dat?) Witte jongens, bruine jongens, gele jongens en doormekare
jongens. Maar wie lette daar nou op! Je was pienter of branie of allebei samen. Punt. Tweede rij
helemaal links is Tonny Knuivers. later „pushing power" van Maison Bogerijen, nu nog steeds de ziel
en drijfkracht (én kwaliteit) van de gerepatrieerde Maison Bogerijen Reinkenstraat 50, Den Haag).
Tonny is zijn klasgenoten nog lang niet vergeten en hij zegt: „Jullie allemaal op deze foto die deze
TONG-TONG leest, geef me een kabartje dat je nog leeft en ik stuur een boengkoesan van m'n toko
naar jullie toe. Waar je ook zit op de wereld!"
Al zijn klasgenoten herinnert Tonny zich nog en van sommige weet hij ook, wat ervan geworden is
later. „In de tweede rij nummer vijf van links", zegt hij bijvoorbeeld, „dat is Poublon. Werd oorlogs-
vlieger. Kon nog net wegkomen voor de capitulatie. Kwam later bij de RAF. Behoorde bij het eskadertje
dat de „Tirpitz opspoorde. Hij wierp de bom af, die de kruiser opruimde. Hoe vin-je!" Ja, dat is wat
we noemen „djem"!
En zo zit Uw redacteur vaak bij z n karthotheek en leest de namen van mensen uit Indië, Banjak, ban
jak veel. Allemaal „djem Allemaal troeven. Zo, dan leg ik m'n kaarten op tafel met de kleuren
naar beneden en call: Groot Slem Sans Atout! En nou zeggen ze: „Tjalie is een opschepper!" Nee
lui, nee. „de kaarten liegen niet Maar laat ons nou uitscheiden met callen. Laat ons spelen!
