JOS VAN ARCKEN
RADIO BOLLAND
EEN TIK TERUG
k
I
3
GRAND OLD MAN" J. H. RITMAN - 50 JAAR JOURNALIST
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telefoon 33 64 41
PLEASE HELP ME - I'M
FALLING
en het antwoord:
I CAN'T HELP YOU -
I'M FALLING TOO
Foto P. van Breukelen
Onder de wijzende vinger in het midden op de
foto zit een man, die thans een nogal teruggetrok
ken leven leidt, maar zoals uit de foto wel
blijkt in zijn veelbewogen leven tè veel vrien
den gemaakt heeft om een bijzondere dag onopi-
gemerkt te laten voorbijgaan. Op 27 september her
dacht J. H. Ritman de dag dat hij vijftig jaar ge
leden zijn eerste stappen deed op het moeilijke
pad der journalistiek.
Een halve eeuw. Welk een ontzettende halve eeuw!
Wereldmachten zijn ten onder gegaan, vaderlanden
vernietigd, volkeren verjaagd, maatschappijen „in
een wolk verdwenen". Al de kranten waar al deze
journalisten een kwarteeuw geleden nog aan werk
ten, zijn voorgoed verdwenen. Alleen degeen die een
klein beetje insider is geweest in de Indische jour
nalistiek, die ze allemaal gekend heeft, van de
oude Van Blankenstein af tot de jongste Géjé van
Lonkhuyzen toe, die alle controversale krachten
achter deze journalisten gekend heeft, en beseft hoe
zelfs in dit ene en dezelfde vak hele levensbeschou
wingen zijn opgebouwd en ingestort en wéér opge
bouwd en ingestort, die beseft de hoge waarde
van dat eenvoudige woordje „vriendschap", want
het is de vriendschap die het al overleefd heeft.
Vriendschap die zoveel collegae op die ene dag
van heinde en verre bijeengebracht heeft om een
Het is bedroevend waar te nemen, hoe de man die
eerlijk blijft opkomen voor zijn onuitroeibare sym
pathie voor het Land van Herkomst, die nog
steeds dol is op rijsttafel en nog steeds graag een
mondjevol Maleis of Indisch praat, met mis
prijzen wordt bejegend door de „wijze assimi
lant". Die man dan is een ezel, omdat hij „terug
kijkt" naar dingen die „voorgoed voorbij zijn"; hij
is een „volgeling van Soekarno" of een „klewang-
zwaaiende koloniaal". Hij spreekt niet af en toe
wat Indisch, maar „hij praat altijd petjo" enz. enz.
Tegenover deze criticus staat de gemiddelde In
dischman altijd zo'n beetje in het defensief. En
brengt maar weinig in tegen het brallend uitge
roepen: „Je bent toch in Holland, man? Doe als ik,
eet kentang!" Aha, daar hebben we de wijsheid
van de kebon, die ook blanda wordt als hij maar
kentang eet en bier en soesoe drinkt. „Der Mensch
ist, wass er isst!"
Advertentie
NIEUWE MODELLEN gouden verlovings
ringen en gouden ringen met turkois, opaal,
topaas, bloedkoraal, parel. enz. enz.
Bij Uw juwelier sinds 1841
ouwe sobat, onbetwiste „Grand Old Man in de
Indische journalistiek, een ouwe, ferme kasih poot
te brengen. Ja, ze kwamen tot zelfs uit Brussel en
Bonn, telegrammen van nóg verder.
We hebben soms met schrik eikaars grijze haren
gezien en eikaars (en eigen) embonpoint gemeten.
We hebben gedacht aan dat goeie ouwe Indische
huis aan Tanah Abang, waar Maud Ritman de
scepter zwaaide, logeerkamers in orde bracht en
Emigreren is natuurlijk stom. Want het is overal
op de wereld even beroerd. Hij mag dus wel de
beroerdigheid van Nederland kiezen (en dat is
wijs) en iemand die de beroerdigheid van b.v. Bra
zilië kiest, is een ezel.
Over zijn bruine kleur moet je niet praten. Trou
wens, zijn kinderen zijn al blond. En spelen met
blonde kindertjes uit de buurt. Nee, liever niet
met bruine. We moeten vooruit! Ja, wat bruin
is, betekent „achteruit". We hebben die kreet
meer gehoord. Zo in de buurt van lynchen en gas
kamers.
Onderzoek je het leven van zulke wilde assimi-
lanten, dan vind je meestal kachelzitters, die in
alle standen buiten het wérkelijke sociale, politie
ke, religieuze en culturele leven staan. Met zulke
„argumenten" als: „geen tijd", „geen geld", „ik
ben liberaal". Want de échte assimilanten hoor je
zulke nonsens niet uitkramen en die gunnen de
Indischman met zijn Tong-Tong dezelfde vreug
den als zij met hun Groene Amsterdammer of zo.
De échte assimilant heeft een druk bezet en in
teressant leven, dat geen tijd overlaat voor belache
lijke poses en snorkerige verwatenheid. Bij de éch
te assimilant ruik je stoofprei of spruitjes in het
trappenhuis en hij vindt dat lekker. Bij die simu
lant ruik je in het trappenhuis toch wel altijd de
geur van gebraden boemboe. Hij heeft toch wel
stilletjes zijn tjeplèk-club, al heet dat naar buiten
„bridgen".
Hij is 'in feite precies wat hij vroeger was: de man
die tóch wel petjel at van de straat, maar achter
neergelaten krees
volle rijsttafels en verfrissende dronken klaar had
heus waar op elk uur van de dag en de
nacht. Ai, verbitterde tegenstanders (op de pen)
hebben elkaar uit de volheid des harten veel ge
luk en een lang leven toe getoast. En bij de ge
dachte aan veel dat onherroepelijk verloren is ge
gaan aan carrières en schone wensen, is zeker
menige prop in de keel manmoedig weggeslikt.
Ai, weet u wat het voor deze vrolijke feestvierders
betekend heeft, één voor één die vertrouwde en
vaak grote namen te zien vallen: Locomotief, Soer.
Hbld., Java Bode, Bataviaasch Nwsbld, A.I.D.,
tot de laatste „nieuwe" Vrije Pers en Nieuwsgier
toe! Ja ja ja, je hebt een nieuw baantje nu. Bij
„een andere krant". Maar Indisch journalist dat
was anders, weet je. Er bestond een Vereniging van
Nederlandse Journalisten in Indië, die nooit één
algemene vergadering heeft kunnen houden in zijn
bestaan. Omdat de afstanden daar in Indië te
groot waren, de redactiestaven tè klein en het werk
tè zwaar om voldoende afgevaardigden te kunnen
missen. En kijk, tóch was er een grote kameraad
schap, een sterke clangeest, die zelfs de dood van
de Indische Pers zelf heeft overleefd. Daarom is
deze foto een echt Indische foto ook. Een foto van
vriendschap en een foto van fijne hormat. Dat we
er nog veel van mogen hebben in Tong-Tong.
Wees toch gewoon man! En gun een ander ook
zijn eigen voorkeur!
Als je wat te mopperen hebt, doe dat dan in je
eigen assimilatiekring en val socialisten aan als
actief lid van AR of VVD. Of omgekeerd. Wees
een werkzaam lid van de Hervormde Kerk of een
andere geloofsgemeenschap. Wees lid van Pulchri
Studio of van Dierenbescherming of Alkmaar
Vooruit. Maar verdoe je tijd niet met zeurig kan
keren op Indische Nederlanders die een stukje
eerlijk geluk willen blijven vasthouden. Of opnieuw
zoeken in de toekomst.
Lezers van Tong-Tong gunnen ieder mens zijn
eigen geluksopvatting. Mogen wij hetzelfde ver
wachten van anderen? Het is erg vervelend deze lik
uit de pan te geven. Maar af en toe is het toch
hard nodig. Al was het alleen om samen te vatten
wat wij vaak genoeg van links en rechts te horen
krijgen. En helaas heel typisch.' anoniem
T. R.
Advertentie
Stationsweg 143 - Tel. 11.50.86 - DEN HAAG
De nieuwste Cowboy
plaat al in huis?
