VAKANTIE IN SPANJE
Hestat Crans Co+
r
ülflÊ TOll
VAN HIER EN GUNDER
U belt 18.42.50 en U krijgt het antwoord dat
U zoekt bij
Het is nog niet te te laatl
Raadpleeg voor al Uw Belastingzaken de fiscale medewerker van
TONG TONG - Eeldeplantsoen 68 - Den Haag
Telefoon 070-668.002 (bij geen gehoor: 667.662)
Heeft U reeds kennis gemaakt met de ideale ITÉ-REIZEN, georganiseerd
door NESPANDA TOURS, naar het zon-overgoten Spanje?
Vervoer heen en terug per vliegtuig en verblijffin goede Hotels (vol pension),
villa's of bungalows, alles gecombineerd in één!(sterkfgereduceerde) prijs.
Ook voor een langer verblijf kunt U in Spanje in een bungalow gemakkelijk
van Uw pensioen leven. Velen )doen dit reeds.
Plein 22 - 's-Gravenhage
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
2
Van Hier en Gunder is onze belangrijkste rubriek. Voor het eerst in de historie van de Indische
journalistiek bestaat ergens een vrije uitwisseling van gedachten over de meest uiteenlopende onder
werpen. De Indische burger stuurde destijds haast nooit ingezonden stukken in en doet het nog steeds
slecht in de Hollandse pers. Omdat wij hier vaak „als vreemden" spreken en niet verstaan worden.
In TONG-TONG voeden wij elkaar op, sterker dan uit welke andere kolom ook in dit blad is hier
de psychologie van de Indischman te herkennen,
Jarenlang heb ik naast haar op het kantoor ge
werkt. We begrepen elkaar uitstekend. Ik was
overtuigd dat de assimilatie volkomen was. Giste
ren vroeg ze me opeens: „Wat spreek je nou thuis
tegen je kinderen? IndonesischIk voel mij ge
woonweg beledigd."
X
(Naam inzender bekend)
De fout ligt bij U. U hebt geleefd in een z.g.
„kantoorassimilatie": alleen op kantoor was er
onderling begrip en harmonie. Maar vindt U het
zelf ook niet merkwaardig dat in al die jaren dat
U naast elkaar hebt zitten werken U blijkbaar nooit
over en weer op bezoek bent geweest, al was het
maar één keer? Dan zou die vraag nooit gesteld
zijn! Veel Indische mensen verwarren assimilatie
met kantoorassimilatie. Omgang thuis met colle
ga's of andere Hollandse vrienden is er veel min
der dan men denkt. Sociale onderzoekers, op uit
spraken afgaande, hebben deze vergissing ook nog
steeds niet door.
Reeds jaren ben ik nu abonné van uw tijdschrift
en met genoegen heb ik de verschillende polemie
ken betreffende pro- en contra-petjoh, pro- en
contra assimilatie, pro- en contra on'ze verleden
tijd (O.V.T. of V.V.T.) gelezen.
Het pro- en contra bewijst dat de lezers van Tong-
Tong gelukkig niet te vergelijken zijn met de sapis
die gedachteloos van Bogor naar Mester liepen en
dat deze lezers soms getransformeerd worden in
schrijvers die met élan en verve hun eigen stand
punt verdedigen, hierbij alle andersdenkenden min
of meer tot paria's degraderende.
Het doet mij leed, Heren van de Redactie, dat
deze kritiek vaak zo scherp gesteld wordt. Waar
om bijvoorbeeld géén petjoh? Het is voor mij de
taal, mijn taal die mijn voorbije jeugd personifi
eert. De herinnering is zoet en doet mij zoveel
goed als de herinnering aan een pintje nassipetjel
of aan een glas tjendol. Er zijn vele mensen die
niet van nassipetjel of van tjendol houden en er
zijn er ook die dat geen „deftige" of representa
tieve spijs of drank vinden en om die reden het
gebruik daarvan in de huidige omstandigheden
menen te moeten nalaten.
En als ik ergens mijn rijsttafel consumeer en mijn
tjendol drink, dan denk ik niet aan assimilatie. Is
het mij een zorg of vele van mijn broeders nu aard
appelen lekkerder gaan vinden, dan wel of er vele
Nederlanders zijn die de nassi-rames eerst als
curiositeit gebruiken en er langzamerhand van zijn
gaan houden. Mijn nassi en mijn tjendol zijn voor
mij nog altijd nul fout!
Heren van de Redaktie, ik ben nu leraar aan een
Haagse H.B.S. en heb onder mijn Haagse collegae
vele stamverwanten ontmoet die nog heel veel van
die nassi petjel, van de tjendol en van het petjoh
houden. Wilt U alstublieft ons, z.g. „intellectu
elen" vooral niet teleur stellen en met Tong-Tong
doorgaan zoals Tjalie Robinson het zich heeft
gedacht?
Zoals Tjoh al zei: „Vrees niet bang!" Wij zullen
onze koers wel vinden. Niet U luistert naar Tjalie
immers, maar Tjalie naar U. Het zijn al Uw arti
kelen en foto's die TT maken, niet mijn periodieke
stukjes. En „Si Bentiet hij kom truh als Si Tjalie
hij ken tarik napas een beetje-beetje.
T. R.
BIJ DE VOORPLAAT
Hier in Holland zeggen ze „Lust je ook nassi
als ze bedoelen: „Houd je van rijsttafel?" Buiten
de rijsttafel is rijst die substantie, die verwerkt
wordt in rijstepap of rijstpudding of die „droog
kokende gebroken Siam" heet. Zo heet de Indone
sische taal hier ook gewoon „de bahasa „Spreek
je ook bahasa?" En dat is dan de nieuwe vorm
voor maleits (met t)!
Maar wij uit Indië, wij kennen nassi als een heel
ander begrip met een heel andere en dierbare)
background. In Nederland kom je via nassi en rijst
bij de kruidenier terecht. Wij komen via nassi en
rijst altijd weer terecht bij de sawah, de zoveel be
zongen gouden padivelden En wij zien ze voor
ons geestesoog als gouden trappen van een ma
jesteitelijke berg. Of als een eindeloze gouden zee
(met groene kampong-eilandjes) bij Tjikampek.
Rijst is voor ons welvaart, rijkdom, geluk, schoon
heid, poëzie.
ALLE schilders in Indië zijn door de sawah ge
troffen geweest en hebben er hun mooiste werken
aan gewijd. Ze hebben de sawah geschilderd in
rijke oogst en de sawah in zijn vroegste stadium
als watervlakte met forse karbouw. Of met plant-
sters en de fijne pril-groene bibit. Als kinderen
hebben wij er gezworven op jacht en op visvangst.
We hebben er fluitjes gesneden uit padihalmen en
we hebben een glatik in een kooitje gehad en
toch weer losgelaten omdat hij tè mooi was om
altijd vast te houden.
Rijst. Eens was Java als Djawadwipa het Rijst-
eiland par excellence voor alle zeevaarders in de
Verre Oost. Rijst. Holland's „nationaal gerecht"
is de RIJST taf el, alle kent an g ten spijt! Rijst. Als
we op de verste reis in de verste pasanggrahan
kwamen, dan kwam de mandoer met kornet uit
blik, met een kleinkleuterig mata-sapi-tje en met
een grote basih dampende rijst. En als daar dan
nog een tjobèkje sambal gandaria bij kwam
man schei uit met rijkdom en cultuur, dit is leven,
dit is alles!
Is het dus toeval dat de actie voor de spijtotanten
NASSI heet? Deze actie is het rijkste aan mense
lijkheid dat wij kunnen opbrengen in de traditie
van het Land van de Rijst!
TJALIE ROBINSON
Verschijnt de 15de en 30ste van elke maand
Prijs per nummer 0,40. Kwartaal 2,25
Halfjaar ƒ4,-. Per jaar ƒ7,-.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
Per jaar
Australië
Per Luchtpost: ƒ40, Per Zeepost: ƒ12,—
Nw. Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
Per Luchtpost: 30, Per Zeepost: ƒ12,
Nw. Guinea, Canada, U.S.A.:
Per Luchtpost: 24, Per Zeepost: ƒ12,
Suriname, Antillen:
Per Luchtpost: ƒ18, Per Zeepost: ƒ12,—
West-Europese landen:
Per Luchtpost: ƒ12,
Agent voor de Ver. Staten: Chris Deyker
hoff, 210 Heckelstreet, Belleville, New Jer
sey, U.S.A.
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, Weston
Ontario, Canada.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van TJALIE ROBINSON.
Zoekt op basis van de nuttige ervaringen in
de Gordel van Smaragd nieuwe interessen
in Nederland te wekken voor de Tropen-
gordel.
