Vrije gedachten
over
vrijheden
KWARTAAL ABONNEES!
PAASNUMMER
DE GEMERKTEN
3
Het is altijd met enige schroom dat ik me aan het
schrijven van reisbrieven zet. Ik haal me altijd
voor ogen de lezers, die daar in Holland zitten,
hun milieu, hun vormen van zorg en hoop en ge
luk. Leg ik de voordelen van het leven hier er
niet tè dik bovenop? En zeker ook: zit ik hier
niet nog veel te kort om werkelijk een oordeel te
kunnen geven dat volledig betrouwbaar is?
Aan de andere kant denk ik: wij zijn Indischgasten
onder elkaar. We hebben van elkaar maar een
half woord nodig om elkaar goed te verstaan. We
hoeven niet bang te zijn voor „kortsluiting". Wat
wij alleen nog goed moeten leren begrijpen is dit:
wij zijn vogels van diverse pluimage en wij moeten
eikaars standpunt en levensinstelling leren waar
deren. Er hoeft geen afgunst over en weer te be
staan. Er zijn Indischgasten, wie het leven in Hol
land nu eenmaal beter ligt dan hier of in Indo
nesië of in de West. En dat geldt voor alle In
dische Nederlanders over de hele wereld. Er hoeft
geen „kortsluiting" te zijn, zoals prof. Baudet de
som van misverstanden noemde op de Hoge Ve-
luwe tussen mensen met Indische ervaring en Ne
derlandse Regering. Meer nog: in onze groep zullen
wij onze ogen wijd open moeten houden voor de
mogelijkheden van de komende generaties. Het
mag dan zo zijn dat wij zelf in Holland goed
aarden, met onze kinderen en kindskinderen kan
het heel anders liggen: die zouden juist wel een
verlangen voelen naar een andere levenswijze. En
daarom is het goed dat wij waar ook ter we
reld voeling houden met elkaar, zodat wij el
kaar helpen kunnen. Zoals de heer Sajdak van
het Internationa! Institute het zei: „It is typical
the way these Dutch-Indonesians help each other!"
Geen andere volksgroep heeft dat zo sterk als
wij. Het wordt tijd dat wij dit opbouwen tot een
systeem, zodat wij niet langer afhankelijk hoeven
te zijn van toevallige kennissen (op wier hulp wij
dan vaak een veel te zware wissel trekken), maar
een brede kring vormen van connecties, waar
door de kans op wederzijdse steun groter wordt.
Ik ga in de U.S. een bijlage van Tong-Tong ma
ken voor de Indische Nederlanders en ik verwacht
van dit blad een snellere groei dan van Tong-
Tong in Holland. Omdat de mentaliteit hier gun
stiger is. In Holland is de pressie van de assimila
tiegedachte nog steeds veel te groot. Hier in Ame
rika mag iedereen vrij zichzelf zijn en wordt het
handhaven van traditiets uit het Land van Her
komst zelfs aangemoedigd. Men denkt: „Is it in
teresting? Is it good? Well, you're welcome!" In
Amerika ontbreekt ook het „We Americans...".
Ook al bestaat er in werkelijkheid een sterk zelf
gevoel en een grote nationale trots, het zichzelf
en zijn eigen traditiets als maatstaf beschouwen
voor het beoordelen van andere zeden en gewoon
ten vindt men onfatsoenlijk of dom. Deze sterke
en rijke internationale bewustheid komt misschien
nog het best tot uiting in de Amerikaanse tafel,
waarin het „home-made" maar een beperkte rol
speelt. Elke foodshop immers heeft een verbijste
rende rijkheid aan voedingsmiddelen uit alle landen
ter wereld.
Onze „gemengde afkomst", in Holland nog steeds
een bron van onbehagen, is in dit land van zo
enorm veel menghuwelijken normaal. „You see,
my father was Dutch and my mother Indonesian".
Not only this explains everything but brings out
new possibilities. In Indonesië willen ze nog steeds
van elke Indo een Indonesiër maken, in Holland
van elke Indo een volmaakte Hollander. In Ameri
ka vinden ze dat idee „belachelijk", wat het ook
is. Ik had in de Greyhound een langdurig gesprek
met een teacher, die geweldig in me geïnteres
seerd was. Ik vertelde hem hoe de Dutch Indo
nesians hier in Amerika vijf maal hun levensstijl
hadden moeten wijzigen. „Eerst hadden we de
vooroorlogse manier van leven, laten we zeggen
de koloniale stijl. Toen kwam de oorlog en we
werden krijgsgevangenen, bijna omkomend van de
honger. We overleefden het en na de oorlog kwa
men we in een nieuw Indoniesië en probeerden in
vrede te leven in ons geboorteland en toch Hol
lands te zijn. Het kon niet en we moesten ver
trekken. In Holland bouwden we opnieuw een
leven op en weer waren er alle mogelijke moeilijk
heden. En dus vertrokken we weer: naar Amerika
en proberen Amerikanen te zijn.
Mijn luisteraar was getroffen tot ontroering toe.
Hij vroeg niet wat we dan gedaan hadden, m.a.w.
in hoeverre „afrekening" en „straf" wel verdiend
waren, hij wist zeker dat wij ons hier in Amerika
thuis zouden voelen „and free of any form of pro
secution". Dit laatste was wel heel sterk gezegd.
Maar als ik realiseer na zoveel gesprekken met
honderden Indische emigranten dat hier de in
Holland nog steeds bestaande vorm van „wan
begrip" van Totok en Indo niet gevoeld wordt
en dat elke Indo dat voelt als een soort be
vrijding, dan vind ik veel waars in dat Ameri
kaanse commentaar. Please, begrijp me goed, ik
veroordeel de Hollander niet als een Indohater. De
enkele gevallen neem ik als heel natuurlijk op de
koop toe, (want een beroerde Indo is werkelijk
een onmogelijk exemplaar!), maar in Holland voel
en ondervind je ondanks zoveel mondelinge be-
FOTO'S K.W. III
Bij de redactie liggen nog 16 foto's (5 B.
1929), waarvan we niet meer weten wie de
eigenaar is. Zou deze zo vriendelijk willen
zijn zich even te melden, opdat we de foto's
terug kunnen sturen?
Redactie
Deze TONG TONG komt vlak voor de Paasdagen
uit. U heeft dan veel tijd om te lezen. Daarom
hebben wij dit nummer maar wat dikker gemaakt:
20 pagina's. Daardoor konden wij wat meer reis
brieven van Tjalie opnemen en toch ook afwisse
ling brengen met andere copy.
Het is ongelooflijk, dat maar zo weinig pagina's
meer dan anders toch al direct zoveel mogelijk
heden bieden. Helaas, helaas zal het volgende num
mer weer de normale dikte moeten hebben, want
wij zijn nog niet zover dat we al constant met 20
pagina's of meer kunnen verschijnen. Nóg niet,
maar het zal gebeuren. Vooral door uw hulp. Win
voor ons abonnees en ons blad zal groeien en
BETER worden. Hebben wij dat in de afgelopen
jaren eigenlijk al niet bewezen? Naarmate het
abonné-aantal toenam zijn wij gegroeid van 6 via
8, 12 naar de huidige 16 pagina's. Daarom, zet u
nog even door en wij zullen u meer kunnen bieden.
Dit nummer is een klein voorproefje van wat het
kan worden!
Om nog even op de Paasdagen terug te komen: u
zult in deze TONG TONG geen enkel Paas- of
eierverhaal kunnen lezen. Mappen vol copy liggen
er bij ons, maar Paascopy ontbreekt bijna hele
maal. Eigenaardig
REDACTIE
weringen van het tegendeel toch telkens weer de
„in-group" „out-group" scheiding, misschien
sociologisch een heel normaal verschijnsel, maar
het ontbreekt hier. Hier zijn alle immigranten ook
„wij", ook „in-group". Laat ons hier niet lang
over twisten: zo slecht als onze groep „leeft in de
Nederlandse pers, de onwaardige manier van onze
spijtoptanten bewijzen dat. En ik weiger een blad
voor mijn mond te nemen.
Daartegenover staat onloochenbaar de werkelijk
verbijsterend rijke wijze, waarop het merendeel van
onze immigranten gesponsored is en ik neem mijn
petje driemaal af voor de Presbyterian Church,
die Christelijk en Menselijk aan de top staat. Er
zijn enkele voorbeelden van hapering en falen (en
er zijn dus ook voorbeelden van beroerde immi
granten) maar, als geheel is de ontvangst van
onze mensen in Amerika door deze kerk subliem
geweest en zal het blijven.
In Amerika hoort geen enkele immigrant dat hij
„blij mag zijn Amerikaan te zijn", zoals men in
Holland vaak hoort dat je blij mag zijn Hollander
te zijn. Wat is dat voor nonsens. We mogen blij
zijn mens te zijn en scherp gescheiden nationali"
teiten kunnen dan alleen nog maar schadelijk wer
ken! en zullen als Mens datgene moeten zijn,
wat de Schepper ons gemaakt heeft. En als wij
verder „law-abiding citizens" zijn, en dat zijn wij,
dan heeft geen enkele natie het recht een mens te
koloniseren door hem te dwingen zijn aard te ver
loochenen. Alleen dan zal in Holland een betere
tijd aanbreken als de Indischman wordt opgeno
men in de maatschappij met behoud van zijn eigen
inzichten met respect voor en vertrouwen in die
inzichten. Geen gecommandeer door partijpolitiek,
geen gecommanndeer door kleinburgerlijke be
krompenheid, door religieuze engheid. Wanneer
komt die tijd? Saluut!
TJALIE ROBINSON
Eenszal ook de historie van deze tijd herschreven
worden. Zoals zo vaak gebeurd is in de geschiede
nis der wereld. Eens zal aan het licht komen hoe
veel onrecht onze groep is wedervaren. Eens zal
aan het licht komen hoeveel mensen van heden
(en het nabije verleden) verkeerd gebrandmerkt
zijn.
Eens zal er een rechtvaardiger generatie komen,
die zich schamen zal voor veel van hetgeen van
daag gebeurt. Dit blad Tong-Tong is een merk
waardig blad. Het is een blad dat gelezen wordt
door de braven en door de gemerkten, door de
schijnbaar goeden en de schijnbaar slechten, door
de onverdiend groten en de onverdiend kleinen. Ik
schrijf veel en lees veel brieven. Ik spreek veel met
allerlei soorten mensen. Ik weet veel waarheden,
die ik (nog) niet bewijzen kan. Zodat ik zwijgen
moet.
Misschien zal ik moeten zwijgen tot mijn dood
toe. Maar ondertussen wil ik U vragen: „Matig
U in Uw oordeel. Streef onaflaatbaar het goede
na. Durf te vergeven. Bouw steeds op aan het
eerlijke en nuttige!" Wij hebben maar een kort
leven. Maar onze levenshouding leeft ons ver
voorbij tot in het leven van onze achterklein
kinderen. Te dien tijde zal de historie herschreven
kunnen worden. Dan pas zullen wij leven en
zullen wij naar waarheid bestaan.
Daarom: wees niet lafhartig, verzaak geen plicht
en geen erezaak. Durf Uw misstappen te herstellen.
Want ons leven houdt niet op bij Oud Eik en
Duinen. Elke daad is „eeuwig". Als U dus kiezen
moet tussen een voorzichtig en glad (maar goed
betaald) leven en een branie en eervol leven (al is
dat nog zo moeilijk), kies het laatste. In ons ster
vensuur zullen wij weten dat wij goed gekozen
hebben.
Is dit een preek? Nee, het is een recapitulatie. U
allemaal doet dit wel eens of vaak. En ik
schrijf dit nu op, omdat ik-in de laatste tijd veef
jongeren gesproken heb, die met mij praten over
wat zij nog weten van „tempo doeloe" en de mensen
van tempo doeloe. En dan leer ik: zij spreken met
ontzag en warmte niet over de rijken, de gedeco
reerden, de beroemden, maar over de mensen met
branie, eerlijkheid en volharding. En weet U, veel
„gemerkten" horen tot deze laatste groep
TJALIE ROBINSON
Denkt U om Uw abonnement? Wanneer Uw betaling op 1 mei nog niet op ODze Giro 6685 is
gestort, nemen wij aan dat U prefereert dat het abonnementsgeld, verhoogd met f 0.30 incasso
kosten, per postkwitantie door ons wordt geïnd.
