tuinf Tinnf
VAN HIER EN GUNDER
±\'/f
rh
VJ
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
2
Van Hier en Gunder is onze belangrijkste rubriek. Voor het eerst in de historie van de Indische
journalistiek bestaat ergens een vrije uitwisseling vangedachten over de meest uiteenlopende onder
werpen De Indische burger stuurde desüjds haast nooit ingezonden stukken in en doet het nog steeds
slecht in de Hollandse pers. Omdat wij hier vaak „als vreemden" spreken en met verstaan worden.
In TONG-TONG voeden wij elkaar op, sterker dan uit welke andere kolom ook in dit blad is hier
de psychologie van de Indischman te herkennen.
EEN WEERZIEN
Badeh nohon doro, nohon sewoe, dalem badeh
manggled oepamie angsal lan saget, dalem bade
dados anggauta Tong-Tong, meniko sing di poen
seboet. „Het enige Indische blad in Nederland!
Hidup are Betawi, hidup are Surobojo, hidup kaam
bang sa Indo, hiduplah beribu-ribu tahun di seluruh
dunia. Proost! Van mijn vriend ontving ik vier
Tong-Tongs en heb ik direct zitten lezen mijn
tranen rolden langs mijn wangen Maak ruzie,
maak oorlog, doch Iaat altijd een klein deurtje open
tot vrede, toenadering, vriendschap, wat betekent:
LEVEN
G. G.
Deze brief kregen wij uit Duitsland. We krijgen
wel meer zulke brieven. Van mensen die jaren
lang in Indië leefden of Indo zijn, nu jaren achter
een in een vreemd land met een vreemde taal. En
dan komt opeens Tong-Tong. Het werkt gewoon
als „shock". Het Maleis, Javaans, Soendanees
vloeit er opeens weer uit (soms dooreengehaspeld
zoals hier, maar onweerhoudbaar). G. vraagt om
abonnee te worden van Tong-Tong en wenst een
lang leven toe aan kinderen van Betawi, van Soe-
rabaja en Indo's door de hele wereld.
Laat het „maar heimwee" zijn, laat Tong-Tong
een blad zijn vol fouten, maar dat er zulke ont
roerde handdrukken en diepmenselijke contacten
mogelijk zijn over de hele wereld, dat blijft de
mooiste waarde van dit blad. Hoe mooi ook dat
deze nieuwe vriend ons toestaat in ons blad te
twisten en te oorlogen, maar dat hij roept: blijf
tóch altijd bij elkaar! Goede spirit!
„Tjalie Robinson schrijft tc veel
Ch. M.
Tjalie Robinson schrijft niet te veel. Hij schrijft
te wéinig. Al staat zijn naam of initiaal onder
veel stukken (iemand moet aansprakelijk zijn!),
het zijn niet zijn, maar Uw gedachten. Net zoals
de Piekerans niet neerlegde wat hij ervoer, maar
wat II ervoer. Dacht U nu heus dat één mens
op de wereld zóveel bij mekaar kon bepiekeren
om er zóveel jaar achtereen zóveel over te schrij
ven? Zie mijn post: van negentigjarigen en acht
tienjarigen, van Kandjeng Besar en kleine boeng,
van Santa Barbara, Fakfak en Guayaquil-Equador.
En begrijp hoe de G.G.D.'s van al deze produc
ten grondlegger zijn van de artikelen, waar T. R.
onder staat. Vloek niet op de gramofoonplaat,
maar vraag U bezorgd af, wanneer al die scher
pe gramofoonnaalden die plaat, die Tjalie heet,
volkomen zullen hebben afgereden, zodat u klaar
moet staan om direct over te nemen.
„kwaad": zo wijd mogelijk verspreiden. Het mo
tief „huisvestingsgebrek" was daarbij nuttig. Zo
ook: spreiding over zoveel mogelijk werk-centra.
In de pers: weinig of geen aandacht voor Indi
sche zorgen en problemen. Weg-assimileren. Ik
weet heel goed, dat ik hierdoor „kwaaddenkend"
word genoemd, maar als het helemaal niet waar
is, hoeft niemand zich druk te maken. Als het wél
waar is, waarom maak ik me dan niet druk?
Omdat ik de overtuiging ben toegedaan: wat goed
is en essentieel is, zal NOOIT kunnen worden „aus-
radiert". En druk zal tegendruk maken. Zijn wij
inderdaad waardeloos en obsoleet (uit de tijd),
dan zullen wij verdwijnen. En dan is zelfs het
nerveuze „assimi!eer!"-geroep zinloos. Zijn wij
levenskrachtig, dan zullen wij groeien tegen elke
verdrukking in en juist daardoor des te
harder.
Tong-Tong registreert slechts: Sterven? Leven?
Maar De Hand schrijft aan de muur.
T. R.
TROUW
Indië was een Paradijs. Daar zijn we het allen over
eens. Dat was mogelijk door de samenwerking van
goede Nederlanders en goede IndonesiërsDaar
rustte dus Cod's (Allah's) zegen op. Ik begrijp
waar je naar streeft, Tjalie: dat de goeden elkaar
(met God's zegen) wederom zullen vinden. Daar
om zal ik je niet afvallen of veroordelen. Maar als
ik denk aan de vele kwaden, die het spel steeds
weer in de war gooien, twijfel ik aan je ideaal.
J. R.v.B.
Elk ideaal is te verwerkelijken met standvastig
heid, moed, trouw, ijver. Ik kan niet anders dan
mijn (en onze) vriendschappen trouw blijven. Mijn
opvatting van Nederlandse trouw includeert de
vreemdeling. Een gezag dat mij zou dwingen mijn
vriend dood te slaan of te verstoten is ontrouw
aan zijn eigen humane en christelijke principes. Ik
geloof onvoorwaardelijk dat Nederlanders met een
wijde, grote geest schikkingen kunnen treffen die
Nederlander, Indonesiër en Papoea bij elkander
brengen. Dat te ontkennen zou betekenen dat ik
onze gemeenschappelijke historie een leugen zou
moeten noemen. Dat kan ik niet. Ik weet dat ik
nu op een breed front scherp word aangevallen
en „neergehaald". Als dit Tong-Tong (en de tong
tong-gedachte: helpt elkander zonder aanziens des
persoons) ten gronde zou richten, schande voor
ons, burgers van een land dat meer waard is.
..Als ik niet zo ver van Den Haag af zat, zou ik
zeker meer gedaan hebben. Ik snap nog steeds niet
waarom ik hier zit en als gevolg daarvan betrek
kelijk zoveel minder waard ben."
R. te A.
De direct aangeheven waarschuwingskreet: „Assi
mileer!" bij onze komst in Nederland heb ik pas
goed begrepen toen ik een hoofdartikel las in een
prominent Nederlands blad, waarin werd gewaar
schuwd om op te passen voor de terugkerende
Nederlandse troepen van de politionele acties.
Omdat zij wel eens gebruiken en ideeën konden
hebben, die niet pasten in de vaderlandse sfeer.
Als zelfs eigen jongens (die tegen wil en dank
werden weggestuurd) niet helemaal meer te ver
trouwen zijn, wat dan wij?
Het juiste bestrijdingsmiddel voor mogelijk
„SEPADA!"
„Ik heb begrepen dat de naam speda (fiets) af
komstig is van het Franse „velocipede"Maar ik
heb nog niemand kunnen vinden, die me wist te
vertellen waar het woord „Spada (om bezoek
aan te kondigen) van afkomstig is. Kunnen lezers
van Tong-Tong me helpen?
de V.
Zou het per sé „ergens vandaan" moeten zijn? We
hebben er zelf eerlijk gezegd ook nooit over ge
dacht. Maar het zou kunnen dat het een verbas
tering is van „Waspada", want dat betekent toch:
„Wees waakzaam' Maar is dat niet ver gezocht?
REDACTIE
BI] DE VOORPLAAT
Wij noemden hem wel eens priendjak omdat hij
erop lijkt, maar hij is de Locustella certhiola en
heet in het Nederlands: Sprinkhaan-Rietzanger.
Nochtans leeft hij niet in Nederland, maar wél in
Indonesië, waar hij evenwel niet behoort tot de
vaste bewoners van de archipel, zodat hij zelfs
geen inheemse naam heeft.
Toch is hij er elk jaar te vinden, van Atjeh af
tot Tjibodas toe. Hij is dan gekomen van het
uiterst hoge Noorden (want hij broedt in Siberië
van Tomsk tot de Amoer) en heeft een ontzag
lijke vlucht gemaakt door Mantsjoerije, Korea, Chi
na, Achter-Indië naar zijn „tweede vaderland".
Hij is maar heel klein. Lang niet zo groot als de
nuttige kip of de formidabele struisvogel. Hij zingt
niet als de nachtegaal en kan niet sprekenals
de papegaai. Hij is „dus" maar een dom en waarde
loos vogeltje.
Maar welke vogel vliegt als hij zó stoutmoedig en
zó ondernemend zó ver over over continenten en
oceanen? Zovele gevaren trotserend van stormen,
roofvogels, slangen en jagers? Hij zweert niet bij
één gebied, maar leeft met twee vaderlanden. Zijn
leefgebieden zijn de onmetelijk hemelruimten van
lrkoetsk tot Bogor. Dit leven is hem aangeboren,
alle generaties alle tijden door.
Zo zijn er ook Hollanders die eeuwig zwerven
willen, altijd twee vaderlanden hebben, van Lin-
schoten af tot Houtman tot Tasman tot de laatste
Indische planter tot de emigrant van morgen toe.
Zij hebben in het land van mussen, koekoeks en
kippen vaak een slechte naam weglopers, trouwe-
lozen, avonturiers)maar ZIJ prikten Hollandse
namen op alle wereldkaarten, ZIJ leerden de kip
pen van Tomsk de gewoonten van de koekoeks
van Tjibodas en omgekeerd. Zij hebben een eigen
groot nut; zij hebben een eigen groot karakter, zij
zullen nooit sterven.
Ah, Indischman-Rietzanger, blank en bruin, ver
neem in Tong-Tong de stem van andere Indisch
man-Rietzangers van Auckland tot Seattle, van
Brasilia tot Hongkong, van Stockholm tot Kaap
stad. Uw zang, noch Uw soort zullen ooit uit
sterven. Toenggoe mati? Onzin. Wij zijn onster
felijk!
TJALIE ROBINSON
Verschijnt de 15de en 30ste van elke maand
Prijs per nummer 10,50. Kwartaal I 2,50
Halfjaar f5, Per jaar f 10,
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
Per jaar
Australië:
Per Luchtpost: 43, Per Zeepost: 15,
Nw. Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
Per Luchtpost: f 33,-. Per Zeepost: ƒ15,-.
Nw. Guinea, Canada, U.S.A.:
Per Luchtpost: ƒ27, Per Zeepost: ƒ15,
Suriname, Antillen:
Per Luchtpost: ƒ21, Per Zeepost: ƒ15.
West-Europese landen:
Per Luchtpost: ƒ15,
Agente voor de U.S.A.: Hermine A. Diemei,
1804 Broadway, San Francisco 9, California.
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1 Is
lington, Ontaria, Canada.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van TJALIE ROBINSON.
Zoekt op basis van de nuttige ervaringen in
de Gordel van Smaragd nieuwe interessen
in Nederland te wekken voor de Tropen-
gordel.
