KERSTCADEAU „ISTIMEWA"
Engelen in Sarong en Kebaja
EEN ANTWOORD
T.R.
BAMBOE
T jalie.
Zit nou niet aan m n geweten of plichtsgevoel of zo te morrelen met die
N.V. van jou. Ik zit tegen wil en dank al in zoveel N.V. s* het kan er heus
niet meer bij. Bij een volledige rijsttafel óók nog een portie lotèk van Didi?
Fraah ampoen.
Maar dat jouw N.V. staan móet, is tanggoeng. Als ik nou eens zo hielp:
geef voor mij zes aandelen aan de zes oudste eri trouwste abonnees van
Tong-Tong, die zelf geen aandeel kunnen nemen. Kan dat? De envelop met
drie „hong" ligt op mijn kantoor voor je klaar. Kom m maar halen wanneer
je kan. En noem mijn naam niet, ló!
11' w
Je vindt ze nu niet meer, nee. Ze leefden in de
tijd van Uw moeder en Uw echtgenote, „Old Man
Indischgast". Toen er nog geen Armenzorg bestond.
En geen Sociaal Werk en geen Maatschappelijk
Werk en geen Organisaties Voor Menslievend
Hulpbetoon (hoofdletters, excellentie-respect
a.u.b.). Toen er dus geen systemen bestonden om
links een stukje af te kappen en rechts een beetje
bij te doen (waarbij veel „kap-sel altijd aan het
hakmes blijft plakken). Maar toen er dus nog veel
mensen waren, die leefden naar een heel persoon
lijk, heel eerlijk en heel onbaatzuchtig principe van
„noblesse oblige".
En die omdat ze beschaafd Europeaan waren, „de
arme Inlander" gaarne en spontaan hielpen. Hun
djongos leerden lezen en de voetwond van hun
baboe verbonden. Zich uit eigen vrije wil in de
armste wijken begaven om hygiëne te brengen,
lessen te geven, credieten te verstrekken. Soms
heel ver weg gingen van Batavia om ergens bij de
Dayaks, Bataks of Papoea's te leven in een kam
ponghut met musieten, klabangs en slagen, bij
„minderwaardige voeding en in het algemeen on
der omstandigheden, „een Europese vrouw onwaar
dig".
Deze mensen vielen geen regeringen aan, nieuwe
partijen stichtend in naam der rechtvaardig
heid of zo, ze stichtten geen huisvrouwenver
enigingen met presidentes met kanten mitaines en
ze hadden vaak helemaal geen titel of zelfs maar
middelbare studie, omdat het toentertijd nog niet
vanzelf sprak dat de vrouw ook moest studeren
voor een maatschappelijke positie om tenminste
zelfstandig te zijn en niet afhankelijk van die
minderwaardige mannen. Volkomen idiote tijd, ja?
Vroeger ging de vrouw „met roeping naar de
plaatsen van nood toe; tegenwoordig stichten ze
een comité. Ze komen in de krant en soms krij
gen ze een lintje. Een moderne Florence Nightin-
Waarde Tjalie
Mag ik ook eens een duit in het zakje doen? En
mag ik je maar gewoon bij de voornaam noemen.
Als oude dame „kan wel, ja?"
Dat ik zo maar ineens in de machine klim, komt
door het stukje „The third man Ik zag ze daar
zitten in Polen en dat is geen uitzondering. Als
wij oud Indisch-gasten ergens komen en de kans
maar even hebben wat maleis te praten kunnen
we het gewoonweg niet laten. Het maakt, dat je
je zo echt senang voelt. Wij zeggen onder elkaar
nog steeds alle mogelijke woorden zonder het zelf
te weten.
Vorige maand was ik in een camping bij Lugano
en daar kwam een jonge man naar ons toe en zei:
„U bent in Indië geweest hè?" Verbaasd vroegen
wij hoe hij dat wist. Nou, wij spraken over barang.
Ik geloof niet dat wij er ooit toe zouden komen
van bagage te spreken.
Enige tijd geleden was er een uitvoering van Indi
sche kinders, op een kindermiddag voor de TV.
Het was zo ontroerend dat ik erbij heb zitten
huilen van verlangen naar ons mooie land daar in
de verte, waar wij nooit meer zullen komen.
En toch ben ik een rasechte hollandse vrouw.
Als Tong-Tong komt kijk ik het eerste naar de
mopjes. Dat is natuurlijk niet de bedoeling maar
ze zijn dikwijls zo kostelijk. Ik vertel iedereen
nog van die „Historische" en vooral die van de
„Hemelvaartsdag". Tranen hebben wij erom ge
lachen.
Met vriendelijke groet
Mevr. A. C. van den HOUT
gale zou in een luxe-étage in het U.N.-paleis zitten.
Of in een Forum voor de Televisie. Weetje, vroeger
in Indië had je natuurlijk massa's ingebeelde njon-
jablanda's, ook op krossie tinggih en zo. Maar
regelmatig kwam je zo maar op straat zo n andere
Njonja Blanda tegen, die heel gewoon echt harte
lijk en moederlijk en behulpzaam kon zijn. Die niet
zag dat je bruin was of Inlander, of „maatschap
pelijk probleem Door je bruine ogen heen zag
ze altijd dat je mens was en door haar blauwe
ogen heen vond je een ander mens. Eén zo n vrouw
maakte goed wat duizend andere vrouwen te weinig
of verkeerd deden.
Kijk, aan zulke vrouwen is nu over de hele wereld
gebrek. En duizend Brigitte Bardots in duizend
culturele films maken dat niet goed. U vraagt
voorbeelden? Ik ken er ettelijke. Juist omdat ik
vaak als rabauw onder rabauwen leefde. Ik zal
er één noemen:
Wij zaten 's morgens op de stoep voor onze school,
leuke brutale blanke en bruine jongens, en we
keken naar het verkeer en lachten om alles. Daar
kwam een melkboer op de fiets aan. U weet wel.
over zijn frame een goenie tweezakkige tas vol
flessen, zodat hij met kromme benen reed. Dat
was al leuk. En toen reed die sufferd tegen een
grobak en rolde over de straat met al zijn flessen.
Banjak kapot. We lachten ons tranen.
En toen kwam van achter ons vandaan onze lera
res gestapt, naar de straat toe en naar de melk
boer, die verslagen tussen als zijn gebroken fles
sen stond. En ze hielp hem de nog hele flessen
oprapen en z'n fiets vasthouden, terwijl hij zijn
barang weer op orde bracht.
Heb je ooit vlak voordat de bel op school gaat
een stilte gehoord, waarin je een speld kon horen
vallen? Nou, dat was toen. Ik hoor 'm nog.
En als ik denk aan die stomme landen in Azië
en Afrika en Zuid Amerika, waar elke dag stomme
melkboeren tegen de grond donderen met hun melk,
en wij constateren zo pienter waarom het zo stom
gaat en we lachen omdat men daar brokken maakt
en we fulmineren over de kostelijke melk die ver
loren gaat, weetje, dan kijk ik wel eens over mijn
schouder maar er is geen njonja meer nu, die
die wat doet. O nee, er zijn ook geen engelen meer
in sarong en kebaja.
„Lain doeloe, ouweheer Tjalie, lain sekarang!
Itoe dia, anakkoe, itoe dia!
ABONNEES,
Denkt U er bij alle feestdrukte ook aan
het TONG TONG-abonnement tijdig te
gireren
Dank U
DE ADMINISTRATIE
Nog steeds komen van links en rechts de zure
woorden van afbraak en „critiek'
1. „Tong-Tong wemelt van het petjo".
2. „Het blaast de controverse Totok-Indo op.
1. Nog steeds staat mijn uitdaging: „Neem een
rood potlood en streep aan alles wat petjo is. En
als je boven de één procent komt, klaag weer.
Zolang je dat niet kan, is je critiek onwaar
en onwaardig." En het is goed dat lezers, die deze
worden horen, de uitdaging overnemen. Exact
onderzoeken is beter dan leuteren.
2. Tong-Tong constateert verschillen tussen Totok
en Indo. Er zijn geen controversen. Alleen in zieke,
achterdochtige en onverdraagzame geesten. De ver
schillen zijn zichtbaar, hoorbaar en voelbaar voor
elk normaal en „zinnig" mens. Zij wijzen géén
minderwaardigheid aan. Wat Tong-Tong alleen
doet is gelijkwaardigheid aantonen. Wie zich dan
tekort gedaan voelt in „standing is die standing
niet waard.
Er is in karakter en opzet géén verschil tussen
Tong-Tong en Wapenbroeders, dat ik vulde en
redigeerde met „minderwaardige soldaten' samen.
Daarvoor had ik de achting en volledige vrijheid
van Generaal Spoor. Ik liet „de jongens aan
het woord zoals ze waren en zoals ze spraken, met
al hun dierbare dialectjes en accentjes. Ontwierp
zelf de serie „Taaie en Neut in plat-Amster-
dams. Daarvoor werd ik geprezen. Nu doe ik het
zelfde met eenvoudige Indische jongens. En ben
opeens ordinair. Men noemt mij „de kampioen
van de kleine boeng". Neen, mijn waarden, ik
ben de onvermoeide aanvaller van alles wat klein
is in de grote boeng.
Daar is het ruisen van de bamboe.
Het zacht bewegen van de paddi in het veld,
Daar zijn de oude sagen en legenden
V/aarvan de dalang je vertelt.
Daar is de grootheid der vulkanen
Die imponeert de kleine zwakke mens,
Wier toppen lucht en aarde scheiden.
Als wachters bij de wijde grens.
Nog altijd flonkert Indonesia
Als kostbaar kleinood in de zonnebrand.
En gaan het liefst nog mijn gedachten
Naar het vertrouwde tropenland.
TILLY BREEMAN.
fik
fik
fik
fik
0
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
fik
Vervelend, die „kandjeng besars" tekenen altijd met „X". Kaja Raffles De
Grote Onbekende adja! Maar dat we dit een machtig en typisch Indisch
KERSTCADEAU vinden, spreekt vanzelf.
En we geloven ook, dat X hiermee zijn kontjo's, die altijd genereus voor
Tong-Tong geweest zijn en nog steeds willen helpen, een tip geeft van een
grote VORMENDE waarde: geef de kleineren in de Indische groep een
kans om mee verantwoordelijkheid te dragen, méé iets te bouwen, méé
profit te maken. Niet alleen ontstaat hierdoor een sterker N.V., maar tevens
een sterker en actiever lezersgroep achter Tong-Tong.
We moeten bekennen dat we zéér getroffen zijn. Het ware karakter van
Tong-Tong wordt nog steeds begrepen. In deze kring: geen jagen naar winst,
geen nutteloze „aalmoezerij", maar „ajo, mee DOEN! Gotong rojong! Dit
wordt qeloven wij de wonderlijkste N.V. van Nederland!
i Redactie
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00
i0
00
00
00
00
00
00
00
00
00
00