Tojjïï| Tnm?
r
VAN HIER EN GUNDER
iW
Koek en Ei
6e JAARGANG No. 16
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
„Kan het met de mening nan mevr. v. d. K.
(Van Hier en Gunder, TT 15 jan.) niet eens
zijn. Om welke overigens begrijpelijke reden
dan ook, we kunnen „het grote leven" niet
buitensluiten enkel al, omdat wij er ook in
betrokken zijn. Wij, keuken-, tuin- en huis
vrouwen weten toch al te weinig van staats
bestel en politiek af. Houdt onze wereld wer
kelijk op bij sweet memories, naaldhakken en
theekransjes? Zorgeloos leven, terwijl onvoor
stelbaar velen lijden overal? Hoe kunnen we?
Zijn we onze kamptijd vergeten? Als wij,
uitverkoop-bestormstersook wat weggaven
aan noodlijdenden elders, hoeveel goeds zou
den wij nog kunnen doen."
Mevr. TH. KöRNMANN-DIJKEN,
Amsterdam.
„Koek en Ei? Gaat U door met Uw mening te
publiceren over actuele en belangrijke dingen.
Graag wél Uw opinie over Nieuw-Guinea,
zaak Aernout-Vau der Pulten en dergelijke,
om het zuivere geluid."
ELMENDORP,
Amsterdam
Zaak-Aernout. Hiervan en van veel soort
gelijke zaken weet ik niets concreets. Maar in
het bezit van concrete feiten en overtuigd, dat
een groot en rechtvaardig belang gediend
is, zal „Tong-Tong" niet zwijgen.
„Zeker moet „Tong-Tong" blijven durven voor
grote zaken op te komen, ?naar moet hel ook
aandurven daarvoor op zijn vingers getikt te
worden."
J. BROEKMAN
„Ga alsjeblieft door. Never mind the long
toes
M. CAMPBELL.
Hier zit juist het misverstand. In grote zaken
moet men geen lange tenen ontwikkelen of
tikken uitdelen. Daarmee wordt het grote be
lang niet gediend. Het is zo jammer, dat velen
een uitspraak t.a.v. een internationale situatie,
een economische crisis of een maatschappelijk
probleem willen afdoen als een persoonlijk
affront en menen dat met een flinke kef de
zaak gezond is. De situatie met b.v. Indonesië
verbetert of verslechtert niet als men Tjalie op
het stoepje roept. Zij zóu kunnen verbeteren
als met een intelligente bewijsvoering op on
weerlegbare feiten een constructieve oplossing
aan de hand werd gedaan, die indruk zou
maken in de Nederlandse pers (want „Tong-
Tong" wordt overal gelezen). In onze kolom
men zoeken wij ernst, intelligentie en verant
woordelijkheidsgevoel. Kan dat nog komen?
„Niet alleen moet U doorgaan met ook de
„grote zakenaan te snijden, maar U moet ze
ALLEMAAL aandurven. „Tong-Tong" zwijgt
m.i. te veel over zaken in verleden en heden
die aan de kaak behoren te worden gesteld."
W. v. d. VEEN
Dat heeft zijn persoonlijke reden. Onze mo
derne pers is uit sensatiezucht schaamteloos
„openhartig", al beweert zij „het goede te
dienen". In de natuur en in de historie der
mensheid bestaat „het evenwicht van het ge
openbaarde en het verborgene". Van elke boom
en plant is de helft (het wortelstelsel) onzicht
baar. Als prof. Van der Pijl voor wetenschap
pelijke doeleinden het slijmerige wortelstelsel
van de tratee onderzoekt, is dat goed. Maar
waarom moet Pietje Puk triomfantelijk de tra
tee uit het water scheuren en brullen: „Kijk
eens wat een rommeltje eronder zit!"? Riool
mentaliteit. Ik zal niet aarzelen voor een recht
vaardige zaak onaangename dingen te zeg
gen, als daarmee een tastbaar resultaat bereikt
wordt van constructieve waarde.
Onderzoek alles teneinde zuiverder te weten,
maar weet ook te zwijgen.
Dat ik t.a.v. de Indische historie en de Indo
nesiër milder ben en niet zo gauw geneigd om
„zwarte waarheden" te publiceren, heeft zijn
reden. Hier valt wat goed te maken. Té ge
redelijk zijn koloniale uitbuiters, minderwaar
dige Indo's en onbetrouwbare Indonesiërs over
de hekel gehaald. Het belieft mij ook wat
goeds van ze te vertellen. En dat onderzoeken
de en dat doende betreur ik het vaak, dat ik
eigenlijk geen tongtongs genoeg heb om het
duizelingwekkend vele goede uit Indië en In
donesië rond te bazuinen. Ja, zelfs van die
verlopen fuselier, van die dronken planter, van
die luie Indo. van die waardeloze Indonesiër,
dat stille schuifelende Indische meisje, die
grove blonde njonja besar, die serviele baboe.
Hier geldt het omgekeerde: hoe graag wordt
te koop gelopen met het wortelstelsel van de
tratee en hoe blind zijn velen voor de on
vergelijkelijke schoonheid van de lotus.
Mag ik? Hoe kort leven wij. Over twintig,
dertig jaren zal onze eens zo trouwe, branie,
ondernemende Nederlands-Indische volksgroep
voorgoed van de aarde verdwenen zijn. Slaat
U net als ik elke dag weer bezorgd de krant
op naar de overlijdensadvertenties? Om te zien
hoe onze gelederen dunnen? En bent U net
als ik (en zovelen) niet geroerd door het besef
hoeveel goeds achteloos vergeten wordt? En
zou ik dan deze laatste tratees met wortel en
al uit de modder trekken? Dat doen er al
genoeg! „Tong-Tong", mijn waarde, is een
laatst saluut.
Veroorloof ons om dit een saluut te maken
als van mijn onvergeeflijke Soendanese Tante
Sannie: met een klinkende tik op de wang,
omdat ik „setöt" ben en een geweldige „bear-
hug", omdat ik zo dierbaar voor haar was.
T. R.
Waarom al die banale stukjes van het leven
van vandaag? Daar zitten we toch middenin
en kennen we uit onze eigen kring? Daaren
tegen kan van Tempo Doeloe nooit genoeg
verteld worden".
II". R. P. SIMONS
Dat laatste is zonder meer juist. En waarom is
het juist? Omdat de mensen die leefden in
het heden van een halve eeuw terug verzuim
den erover te schrijven. Als wij nu weer
verzuimen aan te tekenen wat vandaag ge
beurt, is er in de toekomst wéér veel verloren
In de Indische pers leefde de Indischman
niet: pag. 1 belangrijkste wereldnieuws; pag.
2 stadsnieuws (vergaderingen, ongelukken,
officiële gebeurtenissen); pag. 3 Nederlands
en buitenlands nieuws; pag. 4 handel, koers-
berichten, besluiten en benoemingen, sport,
enz. enz. Op foto's altijd een groepje stijve
klazen. Het menselijke leven leefde niet. In
Tong-Tong leeft het wél. In Tong-Tong
staat eindelijk de Indischman ten voeten uit:
met zijn groot- en voorouders, zijn zorgen en
vreugden van vandaag, de baby's en hun toe
komst, de verre maar dierbare familie in alle
oorden van de wereld. Nog tientallen jaren
later zullen duizenden mensen en allerlei
wetenschappelijke bibliotheken Tong-Tong
kunnen naslaan als een waardevolle bron van
informatie. Niet voor niets zijn Amerikaanse
universiteiten op Tong-Tong geabonneerd:
wij zijn de enige levende bron van „Dutch
colonial history". En al zóu dit leven banaal
zijn, het is beter dan dood zijn, want dat zijn
we nog lang genoeg
Bij de voorplaat:
ALLEEN VOOR OUD-GASTEN
Helaas is de tropische natuur voor vele haas
tige Europeanen (in een vliegtuig of per auto)
een snel voorbij glijdende eentonige groene
massa geweest, soms geringschattend „die boe
renkool" genoemd. Maar wie lang in Indië
getoefd heeft en zich de levenskunst heeft
weten eigen te maken van rustig en langdurig
beschouwen, heeft langzamerhand kennis ge
maakt met een onmetelijke schat van planten-
vormen en kleuren, zoals Europa ze niet kent.
De klapper- en palmbomen als levende fon
teinen, de „vuurwerk-sterretjes-boom"zoals
een kind onze mooie papaja eens noemde, de
pisangboom (waarop b.v. een Verolme gewoon
verliefd is!), onze tales (of kladi) op onze
voorplaat. Bladeren groter dan een tafelblad,
in een licht zoeltje langs de kali-oever zacht
wiegend als reuzenvlinders, in de regentijd
koddige, maar uiterst sierlijke en doeltref
fende paraplues. Wie kan ze ooit vergeten?
In de oerwouden van Sumatra, wie herinnert
zich de soms als tapijten van rotsen afhangen
de schorpioenorchidee of „rode stephanoot
op Java een hele ravijnwand met witte kelken
van de ketjoeboeng, in Borneo langs de wijde
bruine rivieren de oeverranden met de vlees
etende bekerplant.
Kijk rond in de grote kring van oud-gasten.
Je pikt de rustige, ruimdenkende, filosofische
naturen er zó uit. Praat met ze. Ze vloeken
niet op politiek, of treuren niet om centjes,
want in hun herinnering aan de bomen en
planten van het Paradijs. T. R.
Verschijnt:
de 15de en 30ste van elke maand
Prijs: per nummer 0.50
per kwartaal 2.50
per halfjaar 5.
per jaar 10.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENBAND
(per jaar):
Australië:
p. luchtpost: ƒ43.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
p. luchtpost: 33.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Guinea, Canada, U.S.A.:
p. luchtpost: 27.-; p. zeepost: 15.-
Suriname, Antillen:
p. luchtpost: ƒ21.-; p. zeepost: 15.-
West-Europese landen:
p. luchtpost: 15.-
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1
Islington, Ontario, Canada.
Agent voor Amerika: Roy J. Steevensz,
7919 Chatfield Ave, Whittier, Cal.,
U.S.A.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van
TJALIE ROBINSON
Zoekt op basis van de nuttige ervarin
gen in de Gordel van Smaragd nieuwe
interessen in Nederland te wekken
voor de Tropengordel.
