VAN HIER EN GUNDER
DE WEG
6e JAARGANG No. 21
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
De afstand tussen mij en jou wordt steeas
groter. Ingezonden artikelen, waarvan je me
verzekerde dat ze goed zijn, zijn na maanden
nog steeds niet geplaatst. Een enkel bezoettie
e,tt er niet meer bij. Als dat over de hete time
zo gaat, stort Tong-Tong tóch weer in elkaar"
Dit is inderdaad bedroevend. Weet je dat het
me vaak nachtenlang achtervolgt als een soort
schuldbesef? Ik roep vriendschappen en activi
teiten op en dan laat ik ze liggenIk weet
nochtans geen oplossing. Ik heb tienduizend
contacten. Als ik daar maar één procent van
onderhoud door een avondje te komen bab
belen, ben ik er honderd dagen achtereen
mee kwijt. En pas na honderd dagen komt
nummer één weer aan de beurt. En 9-900
krijgen nooit een beurt. En dan heb ikzelf
geen enkele eigen avond. Weet je dat ik zel
den of nooit naar de bioscoop ga, hoogstzelden
naar andere vormen van amusement of ont
wikkeling? Dat van de niet-bezoek-avonden
er gemiddeld drie per week „op" gaan aan
vergaderingen en twee aan werk? Dit is on
mogelijk bij te houden.
Dito met ingezonden stukken. We krijgen er
gemiddeld (grote en kleine) drie honderd
per maand en kunnen er maar zestig van
plaatsen. Zelfs met strenge selectie komen
we er met Tong-Tong niet uit. Veel „bewaren
we dus voorlopig omdat we hopen ze eens
gebundeld in pockets uit te geven. Ook hopen
we met 20.000 abonnees een Tong-Tong te
kunnen betalen van 32 of meer pagina's. Dan
kunnen we veel meer plaatsen... en krijgen
misschien dubbel zoveel en raken wéér vast.
Het moet ook daarheen gaan dat het contact
niet meer gevoeld wordt met Tjalie, maar
met Tong-Tong. Net zoals niemand ernaar
verlangt om zijn redacteur van de NRC,
Parool, Vaderland, enz. enz. te spreken, maar
aan de krant genoeg heeft.
West je, ik ken verreweg de meeste brief
schrijvers en inzenders van artikelen óók niet
persoonlijk en zou ze héél graag willen ont
moeten. Kan niet, maar toch ken ik ze en zijn
ze me dierbaar. Zou het in omgekeerde rich
ting ook kunnen? Dan hoeft Tong-Tong niet
„in te storten".
„De geruchten dat ie weggaat, blijven aan
houden. Je spreekt ze niet tegen en je ontkent
ze ook niet. Op zo'n manier verdwijnt alle
vertrouwen in een toekomst van Tong-Tong.
Wie besteedt zijn geld en energie aan iets wat
niet zeker is?"
Mevr. R. de V
Welke moeder besteedt niet al haar geld en
energie aan kinderen, van wie ze ook niet
weet of ze niet vroeg zullen sterven? Of weg
lopen? Of voor korte of lange tijd wegblij
ven? Wie gaat een huwelijk of vriendschap
niet aan, omdat het object van de genegen
heid sterfelijk en onzeker is? Wie bedankt
voor zijn dagblad of zijn weekblad omdat de
redacteur elk ogenblik vertrekken kan?
Ik heb herhaaldelijk in Tong-Tong gezegd
dat ik dit werk nooit in de steek laat. Ik zal
voor dit werk vaak voor korte of lange tijd
weg móeten zijn. Ik zal voor deze plichtsop
vatting veel moeten reizen. En Tong-Tong
zal dat niet betalen. Dat zal mijn schrijvers
pen doen.
Wat zal de toekomst brengen? Welke grote
verschuivingen zijn op til? Hoevelen van ons
zullen van standplaats veranderen, ja ook van
nationaliteit? Zijn ze dan „weg"? T.a.v. veel
lezers heb ik het gevoel een vader te zijn, die
niet even de deur uit kan gaan of de kinderen
barsten in luid geweeklaag uit omdat ze niet
alleen willen zijn.
Vele meten mij met de maatstaf die voor
henzelf aangelegd moet worden. Hoeveel brief
kaartjes hebben wij niet ontvangen met een
„Verzoeke mij af te schrijven als abonnee
wegens vertrek". Rang rang, rang! Hoevaak
moeten wij aanhoren: „Als ik de kans krijg
om me te vestigen in Spanje (Canarische Ei
landen, de West, Amerika, Indonesië, enz.
enz.), saluut hoor Tjalie!"
Mopper ik daar ooit over? Ik weet immers dat
ze straks in hun nieuwe vaderland weer con
tact met ons zoeken, vooral als het slecht
gaat? Dan zoek ik ze op; help een band te
organiseren. Dat moet, dat moet. Wij zijn
onzer broeders hoeder. Niet met kettingen,
maar met vriendschapsbanden. En die moeten
LOS zijn! E. R-
,,Met het nummer van T.T. (van 30l3J heb
je met de voorplaat wel precies in de roos
geschoten. Ik ging deze iveg voor het laatst
- hoewel de betekenis door allerlei soesah
van de laatste dagen niet geheel tot mij door
drong op 19 februari 1952... na 24 jaren.
Ik zie het alles nog, maar ik roep het liever
zo weinig mogelijk in mijn gedachten terug.
Op het moment zelf voelde ik te weinig dat
hiermede een periode van „leven" werd afge
sloten, misschien ook was er wel een gevoel
van „bevrijding" omdat vele onaangenaam
heden, zoals die er in die dagen over en weer
waren, veel moois van het tropenleven hadden
weggenomen.
Ik ging de weg die je hebt afgebeeld met
nog een knaap; hij was na de oorlog gekomen,
een OVW'-er, die een baan had gekregen en
niet naar Holland was teruggekeerd. Hij vond
het verschrikkelijk om weg te gaan en hij ging
met mij dezelfde weg, deze weg van zoveel
geluk maar ook van zoveel stil verdriet. Wij
hebben niet gevochten om te mogen blijven;
het zou ook geen zin gehad hebben, het zou
de tegenstellingen alleen nog maar meer ver
scherpt hebben. Men zou een novelle kunnen
schrijven over deze weg naar Priok. „De
Weg". Er moeten er onder ons zijn die dat
kunnen, zoals duizenden novellen over Indië
geschreven kunnen worden. Ik zou tegen een
ieder die in dit land heeft gewoond en het
oprecht heeft liefgehad willen zeggen: eens
is dit alles historie; eens zal er misschien nie
mand om U heen zijn met wie U over deze
mooiste tijd van uw leven kunt praten... en
dan zijn het de kostbaarste herinneringen. Be
waar ze en vertel ervan aan ieder die erover
horen wil!
Aan dit alles dacht ik, Tjalie, toen ik deze
foto van de Priokweg zag".
J. H. KERBERT
Uit bovenstaande ontboezeming van de heer
Kerbert spreekt een geest die typerend is voor
de Indischman. Het treft ons steeds weer. Het
stille verdriet dat moedig wordt weggeslikt
en dat toch niet leidt tot gevoelens van wrok
of bitterheid, het meten met één blinde maat.
Eerder een houding van subtiele verdraag
zaamheid, een rustig beschouwende kijk op
menselijke verhoudingen, die alleen maar te
vinden zijn bij en helemaal begrepen worden
door mensen die werkelijk ruim geleefd heb
ben. Dat impliceert terugkijken op het ver
leden zonder vertroebeling door tijdelijke
rancunegevoelens, en tegelijkertijd de moed
en het vermogen om vèr vooruit te zien.
Door de eeuwen heen is deze levensbeschou
wing het kompas geweest naar een betere
verstandhouding tussen de mensen; heeft brug
gen geslagen over kloven die onoverbrugbaar
schenen.
Zolang deze geestesgesteldheid een deel van
ons diepste wezen blijft, lezers, djangan ta-
koet wij zullen er wèl bij varen overal ter
wereldRt
BIJ DE VOORPLAAT:
Elke jonge generatie kan het begin zijn van een
nieuiv tijdperk vol nieuwe ideeën. Sinds de
Grote Ontdekkingsreizen, die als geen andere
beschaving een algehele omspanning hebben
gebracht van de gehele aarde en een nauw
contact tussen alle rassen en volken van alle
windstreken, hebben millioenen en nog eens
millioenen jonge mensen met verschillende
huidskleur, verschillend geloof, verschillende
zeden en gewoonten, elkaar gevonden in een
nieuw verbond van rijper en wijder wereld
blik. En uit al deze eerste vormen van jong
en schuchter geluk zijn tenslotte geheel nieuwe
vormen van cultuur gegroeid, die de vele
verouderde conflicten overvleugeld hebben.
Kolonialisme wijkt voor broederschap in het
verlangen niet langer dan elkaar, maar vooral
van elkaar te leren. Het verlangen naar bezit
maakt plaats voor verlangen naar begrip. Dui
zenden jaren hebben de behoudzuchtige volken
en beschavingen elkander slechts ontmoet op
het zwaard. Nu ontmoeten zij elkaar met
de vriendenband en de huwelijksband.
Onbekende, onbetekenende, nog „veel te jonge"
mensen. En nochtans scheppen zij de Wereld
van Morgen. Veel heil op uw levenspad!
T. R.
Foto voorplaat: LEONARD FREED.
Verschijnt:
de 15de en 30ste van elke maand
Prijs: per nummer: 0.50
per kwartaal 2.50
per halfjaar 5.
per jaar 10.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
(per jaar):
Australië:
p. luchtpost: 43.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
p. luchtpost: 33.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Guinea, Canada, U.S.A.:
p. luchtpost: 27.-; p. zeepost: 15.-
Suriname, Antillen:
p. luchtpost: 21.-; p. zeepost: 15.-
West-Europese landen:
p. luchtpost: 15.-
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1
Islington, Ontario, Canada.
Agent voor Amerika: Roy J. Steevensz,
7919 Chatfield Ave, Whittier, Cal.,
U.S.A.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van
TJALIE ROBINSON
Zoekt op basis van de nuttige ervarin
gen in de Gordel van Smaragd nieuwe
interessen in Nederland te wekken
voor de Tropengordel
2
