VAN HIER EN GUNDER
ik ik
IN DIT NUMMER:
7e JAARGANG No. 3
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542-550.749 - Giro 6685
„Het is jammer dat Tong-Tong ook geen
actie voor de Nederlandse soldaten in Nu1.
Guinea begonnen is. Om te bewijzen dat we
niet pro-lndonesië zijn..." X
Naam inzender bekend)
De redacteur van dit blad was de maker en
redacteur van het blad „Wapenbroeders"
tijdens de politionele acties en die onder het
pseudoniem Jan Pen correspondeerde met
duizenden soldaten in de verste perimeters
(corr. 1000 brieven per maand). Ik heb
deze blonde jongens „met het vechtpetje"
opgezocht achter hun zandzakken-kwartieren
in verlaten kampongs, bij lange ritten langs
tankvallen en landmijnen en hinderlagen. Ik
heb ze slecht zien slapen en slecht zien eten
en kansloos zien sneuvelen. En ik heb rijen
lijken gezien van gesneuvelde jonge Indone
siërs, gevangenissen vol kinderen met angst
ogen.
Terwijl aan pompeuze tafels pompeuze man
nen daveren over eer en zo. Dat vergeet ik
nooit. Nu worden onze miliciens (groen van
de schoolbanken) „held" genoemd en wegge
stuurd. Jonge verblinde Indonesiërs worden
uit vliegtuigen gegooid boven één van de
verschrikkelijkste rimboes van Indonesië. Zij
sterven en wij praten. Van al die verbolgen
erewoord-mensen tekent natuurlijk niemand
als vrijwilliger. Te oud, te zwak, enz. Het
excuus ligt klaar. Die andere mensen daar
Vaste rubrieken. Op pag.
Van Hier en Gunder 2
Pentjak 9
Oude Sobats: De djalaks 10
Myana voor de vrouw 12 en 14
Tante Mieke (nieuwe rubriek voor „ONZE
KIBIT") 13
Oud-Indische geslachten 16
Boekenkrabbels 21
Ting-Ting's 22
Redactioneel.
Den Haag 3
Het B.ON.-fonds 4
Spreken en zwijgen 5
Remember.
Het verzet tegen de Japanners in het v.m.
Ned.-Indië 6
„Remember" 8
De bezetting van Soerabaia 19
Reportages.
Aankomst évacué's uit Nieuw-Guinea 5
Sport.
Van „Sawahtrappers" tot N.I.V.018
Reacties van lezers.
Pasar Gambir 11
Isola en Berretty 15
Schrifttekens 17
Abonnê's vertellen.
Het zijn mensen 8
Kepala jang bitjara 10
hebben geen excuus. Daarom zijn zij ook niet
te helpen met radio'tjes en suikergoed en
ansichtkaartjes van Volendam. Ze zijn alleen
te helpen met gezond verstand achter de groene
tafel.
Ik ben geen tegenstander van vechten. Bijna:
integendeel. Maar ik heb een gloeiende hekel
aan laten vechten en zelf buiten schot blijven.
Misschien een overblijfsel van mijn „perimeter-
tijd" toen het ook zo goedkoop bleek om
kalmere mensen spion en verrader te noemen.
Zodat je schielijk moest „bewijzen" dat je
anders was. Een goed geweten heeft geen
bewijzen nodig. T. R.
Overigens: iedere twee weken gaat er een
bezending Tong-Tong naar de militairen in
Nw. Guinea.
ZAKEN DOEN
„Gisteren sprak ik P., zoals je weet zakenman.
Hij haalde z'n schouders op over je plannen.
Je bent te veel idealist; géén zakenman".
P. v. H.
Het feit alleen al dat die man dat zegt,
bewijst dat hij géén zakenman is. Elke zaken
man met een beetje oorspronkelijk verstand
respecteert het werk bij Tong-Tong. Waarom
zou ik anders zoveel goede vrienden hebben
onder de prominentste zakenlieden? Ja, mag
ik ook eens hard terug zijn? Veel zakenlieden
die zich zo noemen, zijn ook maar stomme
meelopers in een vast systeem, door échte
zakenlieden gemaakt. Jaarlijks gaan honderden
zulke zakenlieden op de fles of worden ont
slagen. Dan heet het „de zaken gaan slecht",
i.p.v. „de zakenman IS slecht", maar wat zal
er een triomfantelijk gehuil opgaan als Tjalie
mislukt! Dan wordt natuurlijk niet naar oor
zaken gekeken. Deze hele Tong-Tong-onder-
neming is een actie „against all odds". Ik
heb veel gekke dingen gedaan in m'n leven
(hoe zou ik anders de Piekerans kunnen
schrijven?) maar nooit één, waarbij ik zó
constant zóveel spot, tegenwerking, ongeloof
en veroordeling gehad heb. Dat alleen al is
een bewijs dat het werk goed móet zijn. En
het feit dat tienduizend erin geloven. Moen-
doer? Van de larie gaan? Omdat ik geen
handelsdiploma heb? Come on!
Er zijn redenen, waarom men mij geen zaken
man noemt. Ik ben niet „glashard'Waarom
MOET dat? Ik bedrieg niet (Mercurius is de
god van de handel en van de dieven immers?).
De lezerskring van Tong-Tong is een vrienden-
kring, geen klantenkring. Is dat antwoord ge
noeg? Ik keer niet elk dubbeltje driemaal om.
Dat deed in Indië ook niemand; tóch is dat
land groot geworden. Ook geen argument dus.
Ik omgeef me niet met duizend garanties.
Natuurlijk niet. Hoe kan je anders branie en
ondernemend zijn? Heimwee is onzakelijk.
Als wij met ons heimweekrantje jaarlijks 25
mille aan advertenties verkopen, is dat soms
geen zaken doen? Tegen de directeur van een
groot publiciteitsbedrijf zei ik: „Homesickness
sells". Het klinkt een beetje grof, maar hij
verstond het en zei geen boe of ba meer. Al
die mensen, die leuren met zakenmanschap
en idealisme zijn vervelende leuteraars. Een
écht zakenman komt hier bij Tong-Tong
en onderzoekt. Wie dat niet doet, is óf een
vervelende roddelaar of een erg beperkt mens.
Men zegt: is Tong-Tong een zaak als V D?
Als Philips? Als de haringboer? De groente
man? Niets van dat alles? Dan is het dus
geen zaak Tsk-tsk-tsk. Is een Indischman een
pure Hollander? Nee? Een Indonesiër? Nee?
Een Europeaan? Een Aziaat? Niets van dat
alles? Dan is het dus geen mens. Wat een
logica! Niet bang voor ze zijn, lezers. Geef ze
van katoen! De besten zijn in onze gelederen!
T. R.
BIJ DB VOORPLAAT
De echte kenners van Betawie (en fijnproevers
van het leven) waren de weekends toch niet
te vinden op de Jachtclub of op de Poentjak.
Die zwierven eindeloos rond in de „Oude
Stad"waar b.v. achter Pekodjan, Kalimali en
Malaka de wonderlijkste restanten van oude
Hollandse, Portugese, Chinese en Indonesische
bouwstijlen te vinden waren.
En nog steeds zijn, want in oude tijden bouwde
men echt voor tien generaties of langer. Deze
typische tuinmuurtjes stammen nog uil de
Compagniestijd en staan er nog even „potig"
bij als zoveel eeuwen terug. Alleen is er nu
het patine opgekomen van „de ouwe dag"
de distinctie van een lang en goedbesteed
leven, de orginaliteit van vorm en lijn, die
weldadig aandoet in deze moderne Bauhaus-
tijd van glas-staal-beton-dozen.
Hoe jammer dat zovelen in een verlangen om
vooruit te hollen, blind blijven voor de cultuur
van het verleden. En hoe prettig is het dus om
in T ong-T ong-kring te verpozen onder mensen,
die zo'n voorplaat nog echt kunnen savoureren
Ja, een goeie „club"die TongTong! T. R.
Verschijnt:
de 15de en 30ste van elke maand
Prijs: per nummer: 0.50
per kwartaal 2.50
per halfjaar 5.
per jaar 10.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
(per jaar):
Australië:
p. luchtpost: 43.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
p. luchtpost: 33.-; p- zeepost: 15.-
Nieuw-Guinea, Canada:
p. luchtpost: 27.-; p. zeepost: 15-
Suriname, Antillen:
p. luchtpost: 21.-; p. zeepost: 15.-
West-Europese landen:
p. luchtpost: 15.-
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1
Islington, Ontario, Canada.
„THE AMERICAN TONG-TONG",
Zelfstandige Editie voor de V.S., Mana
ger Roy J. Steevensz, Editor Lilian
Ducelle. Offices: 5430 Pioneer Bid.,
WHITTIER, Cal. Phone 6929632,
Month 1, Half year 5, Year 10.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van
TJALIE ROBINSON
Zoekt op basis van de nuttige ervarin
gen in de Gordel van Smaragd nieuwe
interessen in Nederland te wekken
voor de Tropengordel
