MIMI
Goeroe Bartjes bij de
kannibaal'!!
Jaren geleden verschenen er in de Locomotief, het Semarangse dagblad, enige
artikelen over een geheimzinnig dier, dat op de Javaanse vismarkten werd aange
troffen, en dat frappante staaltjes van mimi-vergiftiging bij Europeanen had
veroorzaakt.
a 2.55
Het is mij toen en ook nu nog niet duidelijk
geworden hoe de vergiftiging kon gebeuren
en of mimi al of niet eetbaar was voor Euro
peanen en Javanen, of alleen onder bepaalde
omstandigheden. Dus zo iets als het eten van
vis of een ander schaaldier in Europa, liefst
in de maanden met de letter r erin, mede in
verband met de warme zomermaanden.
In de hoop, dat Tong-Tong-lezers mij hierover
nader kunnen inlichten, zal ik eerst voor ande
ren vertellen, wat mij over Mimi bekend
werd, uit schriftelijke gegevens. Toen een
Locomotief-lezer schreef over mimi: „een vis
soort in de vorm van schildpadden, echter zon
der poten en ingedrongen kop" vroeg ik mij
af wat voor rare zeekakkelobbes dat wel was
Helaas kende ik Mimi niet van aangezicht,
daarom zocht en vond ik een en ander in de
Encyclopaedic van N.I.:
Mimi is de Maleise naam voor de Molukken-
krab of Degenkrab, in Ambons Maleis balau-
cas of bajonet genoemd, in het Engels King-
crab. Daarvan behoorden enige soorten vroe
ger tot het geslacht Limulus, maar worden ze
thans tot de geslachten Tachypleus en Carcino-
scorpius gerekend, die o.a. de Indische Archi
pel bewonen. Rumphius gaf reeds een beschrij
ving van de mimi als Molukse krab, en ver
meldde, dat Seba (vermoedelijk een bioloog)
haar Cancer perversus noemde, omdat het
achtereind in een stekel uitloopt, terwijl andere
krabben en kreeften voor aan het kopborststuk
een scherpe punt bezitten. Verder schrijft de
Encyclopaedic, dat de mimi 6 paar ledematen
bezit. De lange, bewegelijke staartstekel, die
bij de jongen ontbreekt, dient volgens sommi
gen tot wapen; zeker is het, dat zij zich daar
mee weten op te heffen en om te wentelen, als
zij toevallig op hun rug terecht zijn gekomen.
De mimi's zijn bewoners van vlakke, zandige
kusten (van de Molukken, China, Japan en
Californië), waar zij zich op 2 m. diepte
in het zand begraven, zodat alleen het midden
deel van hun voorlichaam met de ogen even
daarboven uitsteekt, of waar zij dicht over de
bodem zwemmen, telkens met de punt van de
staartstekel op de bodem steunend. Zij voeden
zich met wormen en andere dieren. In de
paartijd begeven de wijfjes zich 's-avonds van
uit zee naar de kust, alle beladen met een
mannetje. Ook draagt het wijfje na het eier-
leggen de eieren aan de bladpoten. Gedurende
de bruidvaart en het eierleggen klemt het
mannetje zich zo met de voorste ledematen aan
het wijfje vast, dat het slechts met geweld is
los te rukken en zelfs niet los laat als men
het wijfje uit het water licht. De Inlandse
vissers wachten de mimi-paren op bij fakkel
licht en spietsen dan de wijfjes. De Ensie
vermeldt nog, dat deze Pijlstaart- of Moluk-
kenkreeft (Limulus longispina) reeds leefde
in het Mesozoïcum, circa 90 miljoen jaar gele
den, maar iets kleiner was.
Waarschijnlijk zijn hun gedragingen de reden,
dat Mimi een plaats inneemt in de Javaanse
dierenriem als Tweelingen. Op de oud-Javaanse
zodiakbekers, waarvan ik er een 20-tal op Bali
aantrof, met en zonder jaartal, uit de 13e
eeuw, niet alleen in het bezit van priesterfa
milies, wordt slechts één mimi afgebeeld voor
de Tweelingen (Gemini). Op Bali noemt men
dit zodiakteken Mintoena, verbastering van het
Sanskrit Mithoena. In de Wariga, een oud
Balisch lontargeschrift over tijdrekening, beeldt
men vaak twee Mintoena's af. In de toverboe
ken op boombast der Toba-Bataks, de Poes-
taha's, vindt men in de zodiak of pormesa,
volgens Millies als Tweeling genoemd Nitoena
of Itoena, ook Nitoenin, en door verwisseling
met toena verklaard door goja en gojatoena,
een aardworm.
Een dergelijk verkeerd begrijpen van een Hin
doe woord door de Batak vindt men ook
bij het teken Danoeh (Pijl) voor Schutter
(Sagittarius), waarbij hij Dano verwarde met
hetzelfde woord voor meer, dus water, en het
teken in het Bataks Aik of water noemde.
Dit was dan wat ik U te vertellen had over
Mimi, symbool van de Indische Tweelingen.
MIMI D'AMOUR
Op het aardige artikel van de heer V. N.
Moens onder bovenstaande titel, hebben wij
viertal bijzonder leuke en interessante reacties
gekregen. Wij zullen ze successievelijk in T.T.
een plaatsje geven. Hieronder volgt de eerste.
De verklaring van de vermenigvuldiging, zoals
die door de Dajaks werd toegepast en zoals die
in uw nummer 7 van 15 oktober 1962 werd
beschreven, wordt gaarne aan de hand van
het voorbeeld 7x9 63, gegeven.
Naar men zich herinnert, plaatst men de wijs
vinger (rangnummer 7) van de linkerhand,
tegen de ringvinger (rangnummer 9) van de
rechterhand.
Volgens de explicatie heeft men dan het getal
20 (alle vingers en tenen van zichzelf) 4
tientallen, voorgesteld door de 4 vingers, die
onder nr. 7 en 9 hangen .Boven de nummers
7 en 9 wapperen dan nog 3 vingers links en 1
vinger rechts, hetgeen 3x 1 3 zou zijn.
Deze 3, vermeerderd met de zoeven gevonden
60, geeft tot som 63. „Klop seef".
In het rijk van de algebra kunnen wij voor 7
x 9 schrijven: (103) x (101), welke
vermenigvuldiging geeft: 10 x 10 1 x 10
3 x 10 3 x 1 100 10 30 3
60 -f 3, precies wat de Dajaks ook vonden.
Het nemen van 20 voor „eigen vingers en
tenen" komt meer voor. Bij de Eskimo's telde
men (thans hebben ook zij rekenmachines,
auto's enz.) 3 vingers 3), 3e teen 13),
mijn vingers en tenen (20). Moest men verder,
dan was het: Van de 2e man de 3e vinger
23). Zei hij dus dat hij „van de 3e man
de 8e teen rendieren had", dan had hij er dus
58 stuks.
Het zou ons te ver voeren een hypothese te
geven hoe de Dajaks aan deze manier van
vermenigvuldigen zijn gekomen, nog afgezien
van de mogelijkheid dat hun dit door vernuf
tige missie- of zendingsdienaren is bijgebracht.
Wel is misschien interessant te weten, dat er
nog volken zijn die niet kunnen vermenigvul
digen, maar wel optellen. Onze kantoorreken
machines werken op hetzelfde principe, name
lijk een voortgezette optelling. Anderen kunnen
weer niet optellen, maar wel aftellen. Moeten
zij bijvoorbeeld 28 bij 17 optellen, dan gooien
zij alles op een hoop en tellen af tot 45.
Maar... nog veel meer kunnen niet aftrekken,
doch wel optellen, zoals de winkeljuffrouw
die, als U 0.62 moet betalen en een gulden
geeft, bij het overhandigen van het wisselgeld
zegt: „Dat was 62 cent, (3 cent overhandigen
de) 65 cent, (een dubbeltje er bij), 75 cent met
een kwartje is een gulden. Dag mefroj"
A. L. FRANKEN
Deze twee grappige „botja-angons" (vindt U
ze niet loetjoe?!) die U hier ziet zijn de
„Tweelingen" van onze Verjaardagkalender,
die, zoals U weet een astrologische kalender
is, ingedeeld volgens de 12 tekens van de
dierenriem. Behalve, dat U op deze kalender
meteen ziet wanneer iemand jarig is, ziet U
ook met één oogopslag onder welk teken de
jarige geboren werd, welk getal, welke dag,
welke steen de jarige geluk kunnen brengen.
Kunt U rekening mee houden bij de keuze
van uw bloemen en geschenken. Daarbij ver
telt de kalender U ook iets van de persoonlijke
eigenschappen, aanleg en neigingen van „het
feestvarken".
Ajo, U kunt nog bestellen, bij 3 tegelijk heeft
U nu ook nog 15% korting. Grijp die kans!
Vrouwe Fortuna dartelt nog steeds in uw
omgeving rond. Vul in die coupon, en stuur
pijlsnel aan ons op.
Coupon voor (3 of meer) verjaardagkalenders
Beste Tjatie,
Graag maak ik gebruik van de mogelijkheid
om nog verjaardag-kalenders te bestellen met
een korting van 15%. Stuur mij:
3 (of meer) Verjaardagkalenders
Het bedrag ad is per giro/postwis
sel aan jou overgemaakt
Handtekening:
9
