Two strong men, twee wijze mannen
LAATSTE HULDE
HET LAATSTE KERSTFEEST
Een lange rij mensen in de vroege ochtend,
met of zonder bloemen, zwijgend op hun beurt
wachtend. Toen opeens zag ik hem, een jonge
man, kennelijk uit het verre Indonesië geko
men, sjofel gekleed, wachtend in de barre kou.
In zijn handen, als een kostbare schat zo voor
zichtig, twee witte anjers met wat groen en een
kaartje.
Als een schat legde hij eerbiedig 't tuiltje
neer op 't bordes. Een klein tuiltje, maar kost
baar door het warme hart dat het gaf. Kostbaar
ook omdat deze gaf van het weinige dat hij
bezat.
Groot en eerbiedig was deze hulde aan een
geliefde, overleden Vorstin.
Ik weet niet wie het was, deze eenvoudige
jongen, maar ik was er trots op een landgenote
te mogen zijn. EEN VAN U
Naast de vele blijken van deelneming die onze
lezers persoonlijk gebracht hebben bij het over
lijden van Koningin Wilhelmina heeft Tong-
Tong U allen vertegenwoordigd door tezamen
met enkele andere groeperingen en verenigingen
van Indische Nederlanders een krans te leggen
bij de baar. Een eenvoudige doch zeer mooie
krans van witte chrysanten met een wit lint
met als opschrift: Afscheidsgroet namens alle
Indische Nederlanders. Tevens werden de re
gisters van rouwbeklag in die zin getekend.
Wij hebben gemeend daarmede in uw geest te
handelen. W. v. M.
Wij wisten dat 't ons laatste Kerstfeest in
Indië zou zijn, en 't stemde ons diep weemoe
dig. Zoveel goede jaren hadden wij in dit
dierbare grote huis mogen beleven. En vele
lieve herinneringen aan vrolijke en toch stem
mingsvolle Kerstavonden kwamen bij mij bo
ven. Hoe heel anders zou de toekomst worden.
Evenals andere jaren versierde ik geholpen
door onze handige tuinjongens, de ruime
binnengalerij met dennegroen-denneappels. De
Kerstboom werd opgesteld en zag er in hele
maal witte tooi beeldig uit.
Toen 't 25 december was, keken dan ook vele
verrukte glinsteroogjes naar de pinkelende
kaarsjes en alle fijne witte versieringen,
't Aloude Kerstverhaal werd rustig en toege
wijd door Oom Piet verteld en rondom hem
gezeten waren de ernstige kinderkopjes vol
belangstelling naar hem opgeheven.
Na 't verhaal speelde één van de dames de
liederen op de piano waar bij de grote kinde
ren mee zongen, terwijl de kleintjes alvast wat
te snoepen kregen.
En toen was 't ogenblik gekomen dat de
cadeau's uitgepakt mochten worden! Wat een
vrolijke ontspanning gaf dat! Meteen was de
sfeer veranderd en leek de zaal ineens op 'n
grote speelplaats van een FröbelschoolGeluk
kig waren allen tevreden met wat hun was toe
bedeeld en werd er dadelijk met alles gespeeld.
Een kleintje kreeg het er bepaald warm van
en stond ineens zomaar enkel in z'n hemdje
héél rustig naar de Kerstboom met z'n flakke
rende kaarsjes te kijken! Zo helemaal thuis
voelde hij zich
't Was een avond om telkens weer in je herin
nering te roepen, als iets héél kostbaars, iets
moois, wat je vaak nog 's in handen neemt
om er dankbaar op neer te zien. PUCK
Van een onzer abonnees 'in Nieuw Guinea
ontvingen we een brief waaraan we de volgende
fragmenten ontlenen.
...Even als U streef ook ik naar een spoedig
herstel van de goede betrekkingen tussen
Nederland en Indonesië. Vooral streven wij
naar een hechte band en samenwerking tussen
de Indischen over de gehele wereld, waarbij
dus ook onze sudara's in Indonesië behoren.
De verhouding tussen de Nederlanders en
Indonesiërs op het ogenblik in Niv. Guinea is
zeer vriendschappelijk en correct. Weliswaar
voelden wij Nederlanders ons even teleurge
steld door de ivoorden van mevr. Soebandrio,
geuit in Holland ia bij het optreden van een
Indonesisch Sandiwara-gezelschap, doch geluk
kig iverd deze damealleen, een dag na aan
komst met het Sandiwara-gezelschap te Mano-
kwari, naar Djakarta teruggeroepen. Er waren
Wat vergaan is, keert niet weder, maar ging
het lichtend onder, dan straalt het nog lang
licht terug.
Karl Foster
in dit gezelschap ook Indische jongens en meis
jes. Over hun optreden waren zowel de Neder
landers als de Papoea's vol lof, terwijl gein/, big
de Indonesische propaganda, verweven in hun
liedjes en „pidato's" een averechtse uitwerking
had op alle aanwezigen. Maar het moet gezegd
worden dat er tijdens het optreden in Mano-
kwari verder geen wanklank werd gehoord.
Zelfs het woord .kolonialisme" of het woord
Nederlander" of Blanda" werd nimmer uit
gesproken.
...Zoals op dit ogenblik ,,in het nog donkere
ochtendgloren" van het ko?nende, rijzende
Nieuwe Jaar 1963, Nederlanders en Indone
siërs, van beide zijden voorzichtig tastend, el
kaar weer trachten te ontmoeten, te vinden en
te waarderen en respecteren, om indien moge
lijk bij de aanvang van ,,de nieuwe dagverder
met elkaar weer samen te werken aan de
toekomst, in deze ,,nog koele ochtendsfeer
vol bittere en zoete verwachtingen, moeten wij
en dus ook Tong-Tong, deze Indische
Indonesiërs en ook Indonesiërs trachten te
benaderen. En elke bittere nasmaak van het
verleden" trachten uit onze knarsende tanden
te poetsen en onder een verfrissende koude
douche alle nog zoete dromen" van een ,,weer
als Tempo Doeloeuit onze nog slaperige
koloniale ogen wassen. East is East en West
is West, maar straks op de International Date
Line" zoals dit staat geschreven in onze
K.L.M.-World Time Table), als het Rood-
Wit-Blauw zal zijn gestreken en daarna overal
het Rood-Wit zal worden gehesen, kan men
daarbij als een ,,rijke, ivelvarende verliezer"
gaan staan lachen, of als een „arme verhon
gerde winnaar" gaan hurken en huilen, maar
op die nieuwe grens van de International
Date Line" (of ivordt het weer een Dead-line?)
zullen Nederland en Indonesië elkaar als twee
„Groten" kunnen ontmoeten. East en West!
En dit zal het Westen en daarbij ook wij
Oosterse Westerlingen (Indische Nederlanders
en zij, Westerse Oosterlingen (Indische Indo
nesiërs ofwel War ga Negara's) en ook het
Oosten goed moeten inzien, als wij straks fris
en klaar wakker na die „koude douche" van
de overdracht van Nieuiv Guinea, met een fris
gepoetste gespoelde mond, „gullachend
Nederland en Indonesië elkaar weer „Goede
Morgen" zullen wensen en elkaar met glad
gekamde haren (en nooit meer met boos
recht-overeind staande haren) aan de ontbijt
tafel zullen moeten accepteren en ook eikaars
eigenbereide gerechten (en rechten!): de haver
mout en de boeboer-nasi; de roti-soesoe en de
roti-toemboe singkong-cassave)Wat heerlijke
diverse soorten „koekjes" en kwee-kwee
kunnen wij van beide voedzame hoofdbestand
delen maken!...
Tot zover hetgeen men ons schreef.
Nu wij staan aan de vooravond van het herstel
der goede betrekkingen tussen Indonesië en
Nederland ruimen wij gaarne nogmaals een
plaats in aan de woorden van de grote dichter
Rudyard Kipling ,van wiens overbekende ge
dicht helaas meestal slechts de eerste regels
geciteerd worden:
East is East and West is West
And never the twain shall meet
Reeds eerder namen wij in Tong-Tong ook de
slotstrofen op, waarin gezegd wordt dat er
noch Oost noch West zal zijn, als twee sterke
mannen elkaar zullen ontmoeten.
But there is neither East nor West,
Border nor Breed nor Birth
When two strong men stand face to face
Though they come from the end of the
earth.
Zullen straks ook Nederland en Indonesië als
„twee groten" elkaar kunnen ontmoeten, opdat
er geen sprake zal zijn van Oost of West, van
grenzen of van rasverschil? Ook van ons allen
zal dat afhangen.
Wij geven hier daarom ook een vertaling in
het Indonesisch van deze belangrijke coupletten
van Kipling en spreken de hoop uit dat de
inhoud ervan eens bewaarheid zal worden.
Timoer ialah Tim oer. Bar at ialah Bar at
Dan tiada pernah kedua akan berdjumpa
Sampai Burni dan Keinderaan pada
sa'atnja
Akan berdiri dihadapan Tachta Kiamat
Allah.
Akan tetapi ta' berada Bar at atau Timoer
Ta' berada perhingga/an, atau as al atau
suku bangs a
Djikalau dua orang kawi akan berdiri
wadjah pada wadjah
Mesk'tpoen datagnja dar't perhingga'an
dunia.
WIES VAN MAARSEVEEN
12
