J KETJAP A I
Een zeereis met hindernissen
Gebruikt U ook
8
8 g
Goeroe Barijes bij de kannibaal'n
<Eöe eeróte óneeuw
X
8 Pak niet die telefoon o
8 o
O
(ii)
De heer V. N. Moens vraagt welke mathemati
cus het rekenfoefje van de Dajaks verklaart
(T.T. 15-10-'62). Veel talent is daarvoor niet
nodig.
Ik nummer de vingers een klein beetje anders,
n.l. 1 t/m 5. Zie het voorbeeld voor 8x9
hieronder.
In dit voorbeeld zeggen de Dajaks is 8 x 9
7 tientallen plus 2 x I Is 72.
Bewijs dat dit altijd goed gaat, eerst met cijfer
tjes:
8 x 9 (5 3) x (5 4)
5x5 5x3 5x4 3x4
5x5 5x(3 4) 3x4.
Om nu alvast die tientallen erin te krijgen, zet
ik ze er brutaal bij aan de rechterkant. Wat er
daardoor rechts teveel is trek ik er rechts dade
lijk weer af, n.l. tweemaal (3 4) x 5. Als
volgt:
8x9 5x5 (3 4) x 10 3x4
(3 4) x 5.
3 4) tientallen 5x5 3
x5 5x4 3x4.
(3 4) tientallen 5x5
5x4 3x5 3x4.
(3 4) tientallen 5 x (5 4)
3 x (5 4)
(3 4) tientallen (5 3)
(5 4) en dus:
8x9 (3 4) tientallen 2 x 1 72.
Inplaats van het nieuwe nummer 3 had je
evengoed 1, 2, 4 of 5 kunnen nemen, en even
zo rechts. Noem dat nieuwe nummer nu maar
X (links) en Y (rechts) en vervang in het
hele bewijs die 3 door X en die 4 door Y, en
je hebt het algemene bewijs. Het bewijs is
dus echt niet moeilijk.
Maar waar ik nog niet achter ben dat is de
vraag „Hoe hebben de Dajaks dit ontdekt?"
Het doet mij veronderstellen dat volken als de
Dajaks, die men meestal primitief noemt en ze
daarmee van allerei ontzegt ,toch niet zo bij
zonder primitief zijn. Zij hebben, als wij, in
de grijze oudheid een geestelijke ontwikkeling
gehad, die ook een wiskundig inzicht met
zich bracht. Zijn er die over de wiskunde van
deze Indonesische volken meer te vertellen
weten? DR. C. A. VAN DEN BOSCH
ijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiNiiijn
I Vraagt dan steeds naar Ketjap A
I import met de rode dop met ons merk J
1 er op. U koopt dan betere Ketjap voor
i minder geld.
Importeur
l'attka-Ka i vat
Dr. Augustijnlaan 40,
Rijswijk Z.H.
llliilllliiiliiiiiilliliiilililiilllilililiiiiiiiliiiiililiiiiiiilllllllllllliilllliillililiillilliiilllllllllililiiillllllinililiiiir
Met het s.s. Van den Bosch, hadden wij in
april 1916 een nog al bewogen reis van Tand
jong 'Priok langs Sumatra's Westkust naar
Singapore. En daar ik vermoed dat vele uwer
lezers wel eens met de K.P.M. gereisd hebben,
zal dit verhaaltje hen vermoedelijk interesseren.
Het spel begon na vertrek van Tandjong Priok.
Wij hadden tot acht uur 's-avonds gewerkt en
zouden eerst naar Padang gaan. Op ongeveer
veertig mijl buiten de pieren zagen wij dat een
Hollands oorlogsschip, een op het rif van het
eiland Pajong gelopen schip belichtte. Naderbij-
gekomen bleek dit het s.s. van Spilbergen te
zijn. Direct werd de motorboot gevierd en de
tweede stuurman vergezeld van een man of
tien er naar toe gezonden, maar de verbinding
was onmogelijk, er stond te veel zee. Dus
moest gewacht worden tot daglicht, daarom
werd eerst geankerd en liepen we de gehele
nacht ankerwacht. Om vijf uur dertig werd
nog eens geprobeerd, nu lukte het langszij te
komen. Daarop werden twee trossen vastge
maakt en ging ons schip voor twee ankers
liggen.
Inmiddels waren de s.s. Carpentier en de sleep
boot Kraus aangekomen.
Na de hele dag met z'n drieën te hebben ge
trokken schoot 's-avonds het s.s. van Spilbergen
los en daar wij juist in de lijn lagen en door
onze twee ankers niet weg konden komen, liep
Ze zeggen wat woon je ver weg wel een uur
en nog een kwartier.
Ja daar woon ik als je even verder doorloopt
val je er vanaj.
Maar ze worden niet wakker in een wijde
witte wereld.
Een blad papier waarop alles staat geschreven
met zwarte runen de paaltjes en dode boompjes
waar weinig sneeuw is en het papier niet goed
wit
staan de kleine lettertjes van het contract
om het goed onduidelijk te maken
wat staat daar nou precies.
Langs de kronkelende hoge dijk knabbelt de
wind aan je oren
de lucht in je longen als een slok limonade
die je te snel doorslikt.
Ze wonen overal vlakbij en lezen alles in de
krant
tweedehands. J. M. BARNEVELD
Hulpverlening ex-krijgsgevangenen
en nagelaten betrekkingen
Naar aanleiding van vragen die bij ons binnen
komen op dit gebied, wijzen wij er onze lezers
op, dat de bestemming van de gelden ten be
drage van ca. 2.4 miljoen die nog resteerden
na de uitkeringen aan de ex-krijgsgevangenen
van de door Japan daarvoor beschikbaar ge
stelde fondsen, is opgedragen aan een daartoe
in het leven geroepen „Stichting tot hulpver
lening aan gewezen krijgsgevangenen van Ja
pan en hun nagelaten betrekkingen". Deze
Stichting heeft haar Bureau gevestigd aan de
Laan van Nieuw Oost Indië 23, Den Haag.
In het Nibeg orgaan van 14 september 1962
is hierover geschreven. De Nibeg is ook te
allen tijde bereid van voorlichting te dienen
en bemiddeling te verlenen. Adres Secretariaat
Nibeg. Nieuwe Prinsengracht 53, Amsterdam-
C., Telefoon 94 71 47.
Wendt U dus tot bovengenoemde Stichting of
tot de Nibeg.
dit schip precies op ons achterschip; de gehele
tent in elkaar, alle lampen kapot, een deuk in
de railing, maar niemand geraakt. Gooiden
hierna de trossen los en vertrokken naar Pa
dang. Daar wij lang betonijzer dwars over de
luiken hadden, dat met veel omzichtigheid
gelost moest worden, konden wij alweer direct
met nachtwerken beginnen, hetgeen drie dagen
duurde. De kuildekken werden vol met kolen
voor Singapore gestouwd. Bij Melaboe de rede
oplopende stootte het schip ergens op, dus
moesten de kolen verwerkt worden om bij de
peilkokers te kunnen komen, om te zien of
het schip soms water maakte, hetgeen gelukkig
niet het geval was.
Te Tapatoean kwam bij het anker hieuwen door
de een of andere fout, de ankerketting vast te
zitten tussen de kaballaring en dek en konden
we deze pas los krijgen door het gehele spil
op te vijzelen. Door al deze moeilijkheden
werd erg veel tijd verloren, reden waarom de
Gezagvoerder zich op de volgende laadplaats,
Sinabang, genoodzaakt voelde, zelf zich te gaan
bemoeien met het overnemen van een lading
hout. Met het gevolg, dat grote partijen in
plaats van aan boord in het water terecht
kwamen. Van hier vertrokken wij naar Sabang.
Bij vertrek van deze plaats kwam er juist een
zware bui opzetten met het gevolg, dat de tros
van het s.s. Rondo, dat achter ons lag, in de
schroef kwam en hebben wij met behulp van
duikers negen uur liggen snijden om hem er
weer uit te krijgen.
Twee dagen later arriveerden wij in Penang.
Wij lagen ongeveer een twee uur ten anker,
toen uit het s.s. van der Parra, dat vlak voor
ons lag, dikke rookwolken omhoogstegen en
alras bleek, dat dit schip in brand stond. On
middellijk gingen de Gezagvoerder en de eerste
stuurman er heen om te helpen blussen. Zij
kwamen vijf uur 's-middags zwart van de roet
weer aan boord terug. In die tijd mocht met
het oog op de oorlog na zes uur niet gewerkt
worden, maar bij luik twee lag nog een prauw
met rijst welke nog niet leeg was. Daarom
ging de eerste stuurman met de Gezagvoerder
samen die rijst even overhieuwen, met het ge
volg dat je in het luik in een minimum van
tijd tot je knieën in de rijst zakte. Bijna elke
sling die overkwam scheurde, maar wij waren
op tijd klaar. Vertrokken naar Singapore. Hier
liepen 's-nachts de koelies die de kolen moesten
lossen weg, hetgeen grote consternatie gaf, dus
werd de eerste stuurman er op uit gezonden
hen te zoeken, maar zonder resultaat.
Het was dus begrijpelijk, dat wij door al deze
gebeurtenissen een dag te laat waren op de
dienstregeling en dat de afkorting K.P.M.
Kom pas morgen, geen holle phrase was.
A. SCHAKEL
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
O Minta ampoen. Beide telejoonnummers O
O O
O staan de hele dag roodgloeiendSpaar O
O S
O onze dames van de Administratie, ze x
O hebben ook zonder telefoontjes de han- g
O den meer dan vol. Doe uw vragen of
0 bestellingen (bijv. kalenders) uitslui-
tend SCHRIFTELIJK. Dat bespaart 8
o o
O veel kostbare tijd. Zult U eraan denkenO
O
O Bedankt voor de medewerking! O
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
16
