VAN HIER EN GUNDER
Over iwisi en bezinning
IN DIT NUMMER:
7e JAARGANG No. 13
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542/550.749 - Giro 6685
Telegramadres: TONGTONG
DENHAAG
,,Bij de teraardebestelling van Prinses Wilhel
mina waren volgens veel krantenberichten ook
Indische Nederlanders in sarong en kabaai"
aanwezig. Op de een of andere manier voel ik
me toch niet lekker" met dat bericht en lof
dat feit. Heeft Tong-Tong of Tjalie er een
opinie over?" f. Florentius
Zeker, maar ik aarzel die opinie uit te spreken.
Ik weet op de eerste plaats niet of er Amboi-
nezen of Indische Nederlanders aan de groeve
stonden. De misvattingen hierover zijn bij
Hollanders zó groot, dat een verkeerde bericht
geving niet eens gevoeld zou worden als een
blunder (wat zij in onze ogen per sé is) en
afgedaan worden met een „nou ja...
Als het Indische Nederlanders waren, Indo's
dus (want ik geloof niet dat Totoks sarong/
kebaja zouden willen dragen), kan ik me de
geste van hun zijde heel goed indenken:
Koningin Wilhelmina heeft een aparte plaats
in Indische harten gehad, niet als constitutio
neel vorstin, maar als „absoluut" Koningin
aan Wie de hoogste vorm van trouw en ver
ering werd opgebracht. Het is deze trouw ge
weest die zo enoim veel Indische slachtoffers
heeft gebracht tijdens de Japanse bezetting en
in de bersiapperiode. Maar wie zou dat hier
kunnen peilen? Voor deze Trouw past een
apart kleed, een Indisch kleed. Goed.
Van het Hollandse standpunt bekeken wordt
de geschiedenis m.i. een beetje wrang. Gewend
als wij zijn geraakt aan ontkenning van In
dische waarden (assimileer; vergeet; Tong-
Tong is maar een heimwee-blaadje; het Land
van Herkomst blijven eren pro-Soekarno
zijn anti-Nederlands zijn; enz. enz. enz.)
doet zo'n plotselinge „erkenning" van Indisch-
zijn opeens aan als valse show, maskerade,
poppekasterij.
Zo de sleutel mocht liggen in het woord
„historisch", m.a.w.: de historische trouw aan
Oranje moet uitgebeeld worden, dan wordt de
bijsmaak nóg wranger: Indië is voorbij en
dood. Indischgasten zijn „doodverklaard", nu
immers alles vernederlandst. In feite stonden
dus doodverklaarden aan de groeve van een
dode. Historisch klopt dat natuurlijk wel. Het
lamme is dat ik mij als Indische Nederlander,
Indo, of hoe je het ook noemen wilt, spring
levend voel; bij lange na nog niet dood en
Vaste rubrieken
Van Hier en Gunder 4
Krembangan 8
Pentjak in de U.S.A9
Afleidingen van geografische plaats
namen op Java 11
MYANA voor de vrouw 12-13
Navorser 14
Hobby News 15
Ting Ting's 20
Redactioneel
Over een planter en een grobakpaard 5
Is Amerika beter dan Holland 7
American Tong-Tong 7
Eresaluut
Dr. G. P. Rouffaer 6
Abonnees vertellen
Bal Masqué 10
Een zeereis met hindernissen 16
Goena goena in de liefde 17
Reacties van abonnees
Goeroe Bartjes bij de kannibaal'n 16
Het Indische sprookje van „marsepein" 19
overtuigd van de levend blijvende Indische
waarden van de Nederlandse maatschappij.
Er zo'n beetje bij moeten staan als een wassen
pop van Madame Tussaud gaat me slecht af.
Ik kan gewoon niet stil zitten.
Het is net als met het KNIL, dat natuurlijk in
de ogen van elk verlicht, humaan, ethisch,
modern mens, een afschuwwekkend koloniaal
leger was, een smet voor de mooiste Neder
landse tradities. Maar ergens in een weggestopt
hoekje mag een laatst Bronbeek bestaan en af
en toe mogen de ouweheren er in hun histo
rische pakje er wel eens uit komen. Nogmaals:
in mijn ogen blijft dit stuitend, hypocritisch.
Tussen twee haakjes: dit is niet de opinie van
die vervelende dwarskijker Tjalie alleen. Ik
heb verscheidene Hollandse vrienden die nooit
in Indië waren, die er net zo over denken.
Het betreuren dat zoveel schilderachtig en/of
essentieel Indisch zo hardnekkig wordt begra
ven. Met openlijke erkenning en aanmoediging
zou Holland er zoveel op vooruit gaanMaar
dat zijn geloof ik „ouwerwetse" vrienden.
Met een geest uit de eeuwen dat Nederland
niet alleen alle vervolgden voor geloof of
politiek gastvrij opnam (Joden, Hugenoten,
enz.) maar ze toestond zichzelf te zijn en veel
van ze leerde. Het moderne Holland wil niets
meer van vervolgden leren. Ook de Hongaren
worden weggeassimileerd; komen alleen af en
toe, bij een kranslegging b.v„ in nationaal
pakje voor het voetlicht. Zo ook wij.
Het zou anders kunnen, b.v. zoals in de U.S.
gebeurt, waar over het hele land Chinese,
Hongaarse, Italiaanse, Japanse, Poolse, enz.
enz. clubs, kwartieren, bladen mogen bestaan
en worden aangemoedigd, maar Amerika is nu
eenmaal een ander land. Holland ontwikkelt
zich langs andere lijnen en ik weet nog
steeds niet welke. Daarom blijf ik met alle
kritiek gereserveerd. Als er een toon van
ressentiment in mijn woorden weerklinkt, be
schouw ze als een „historische na-klank" en
wind U niet op.
Ontdaan van persoonlijke visies op deze
sarong-en-kabaais bij een begrafenis, op perso
nen, levend ot dood, horen wij getroffen te
zijn door de dramatische symboliek van het
geheel: hier werd de allure van een glorierijk
era begraven. Want met Koningin Wilhelmina
was Nederland een Wereldrijk, waarin de zon
nooit onderging, met tientallen miljoenen
onderdanen, met tientallen volken en talen
(w.o. de sarong/kabaai).
Nu zijn we ineengeschrompeld tot een klein
volkje, dat schampert en vit en twist, spitsvon
dig schuldzoekt en pompeus straft, niet in
staat om constructief mee te werken aan de
oplossing van grote problemen van deze tijd.
Een reden te meer dus om uit te scheiden met
tongtong en rustig het laatste hoekje om te
gaan Neen, een reden te meer om met con
stante herinnering aan internationale Neder
landers van Jan van Linschoten af tot de Indi
sche Nederlanders van vandaag toe die andere
Nederlandse geest wakker te maken die er
nog steeds is onder het woelige oppervlak van
kleinburgerlijkheid en partijpolitiek.
Zo het een belachelijke onderneming is, zij is
evenzeer mogelijk als de tocht van het kleine
karveeltje „De Liefde" naar het Verre Oosten
of van het schuitje van Abel Tasman naar het
Verre Oosten, en zeker eervoller dan het
twisten voor vijf cent méér Drees-pensioen.
Het ware beter dat wij bij de begrafenis van een
Vorst niet alleen tranen wegninken en „Voor
bij, voorbijsnikken, maar in de traditie van
„Le Roi est mort, vive le Roihet geloof
hervonden in een voortzetting van onze beste
en mooiste eigenschappen. En die zijn werke
lijk te groot om alleen in het kleine landje
aan de Noordzee te worden weggeborgen.
TJALIE ROBINSON
,,Nu Tong-Tong een N.V. geworden is, een
zakeijke onderneming, zal het vroeger of later
wel afgelopen zijn met het laatste restje
idealisme". W. v. d. Steen
Om twee redenen niet: 1. Publiciteits-onder-
nemingen zijn altijd te weinig profitabel om er
echt lekker een goudmijntje van te maken.
Tong-Tong zal altijd eerder tekort dan teveel
hebben. Dus zal het zakelijke deel van dit werk
altijd alleen ondergeschikt en dienbaar zijn.
Net zoals bij een recreatie-centrum of biblio
theek de exploitatie ondergeschikt blijft aan
het doel: het uitdragen van kennis, bezieling,
vorming. En 2. Het bestaan van Tong-Tong
is niet gebaseerd op droom-idealisme of han
del, maar op levende behoeften en verlangens,
duizendmaal sterker dan de zakelijke exploita
tie. Let op mijn woorden: het lezersaantal zal
blijven groeien; het arbeids en interesseterrein
zal blijven groeien ook buiten de N.V.; de
daadwerkelijke steun en financiële steun zal
ongevraagd blijven bestaan en toenemen.
Het bewijs leverde Uzelf. Waarom betaalde U
teveel? Ondanks het feit dat U misschien
weifelmoedig bent of te veel luisterde naar
pessimisten Omdat Uzelf uw eigen extra-
bijdrage leverde voor het voortbestaan. Zo
zullen er duizenden zijn. Stem en bestaan van
Tong-Tong zijn niet van mij, niet van de N.V.,
maar van LU En U staat niet alleen. TR.
Verschijnt:
de 15de en 30ste van elke maand
Prijs: per nummer: 0.50
per kwartaal 2,50
per halfjaar 5.
per jaar 10.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
per jaar, per zeepost 15.
Agente voor Canada: Mevr, E. le Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1
Islington, Ontario, Canada.
„THE AMERICAN TONG-TONG",
Zelfstandige Editie voor de V.S., Mana
ger: Roy J. Steevensz, Editor: Lilian
Ducelle. Offices: 5430 Pioneer Blvd.,
WHITTIER, Cal. Phone 692-9632.
Month 1, Half year 5, Year 10.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van
TJALIE ROBINSON
i Zoekt op basis van de nuttige ervarin- I
gen in de Gordel van Smaragd nieuwe I
interessen in Nederland te wekken
voor de Tropengordel
4
