Lekker is meestal eenvoudig
Internationaal kookboek „Myana"
WAROENG SOEBOER
Waar struiken al niet
goed voor zijn.
Men kan lekker eten en lekker eten, zei mijn
vader altijd. Daar bedoelde hij mee duur en
lekker (en dat was dan meestal Europese
kost) en goedkoop en lekker en dat was dan
Indisch eten. Nu is er nog een verschil tussen
Indische rijsttafel en Indisch eten. Als ik over
rijsttafel hoor spreken denk ik direct aan ge
ruisloze djongos en 40 soorten sambel goreng
en sajorans die je toch allemaal tegelijk eet.
En Indisch eten, dat is dat ene zalige gerecht
waarmee je bergen rijst „verzet".
Droog eten, een stukje empal, lalap, sambel,
of soms alleen een stuk tempé, sambel-trassi,
wat rauwe lalap. Nog eenvoudiger? Warme
rijst met een stuk trassi bakar afgebedeld van
de kokki. En dan net zo eten als zij, van een
omgekeerd deksel, met je vingers natuurlijk.
Waarom zou ik in hemelsnaam verlegen zijn
dat te bekennen? „Der Mensch ist was er ist",
maar dat wist ik toen nog niet, wel tegen die
tijd dat ik met hele hoge personages aan een
diner zat met wijn en kaviaar. En hoe meer
wijn en kaviaar, hoe meer ik die trassi bakar
ging appreciëren. Mijn moeder was altijd bang
dat ik het eten thuis niet meer zou lusten als
ik haar vertelde dat ik weer ergens duur had
moeten eten.
In de bersiap-periode in Soerabaja zaten we
met honderd vrouwen en kinderen opgesloten
in een huis en alles wat we hadden mogen
meenemen was wat beras, ketjap en een paar
kruiden. Het klinkt gewoon onzinnig, maar
weet U dat ik me in die tijd ongans heb
gegeten aan droge rijst, sambel-ketjap met wat
blimbing woeloe (er stond een boom op het
erf). Ik had voordien nooit geweten hoe lek
ker de kombinatie ketjap-blimbing wel was en
daarna heb ik het nog vaak gegeten. „Hoe kun
je", zei mijn moeder ontzet, „moet je dan niet
direct denken aan dat huis in de Mulolaan?"
Neen, niet direct, wel aan dat ene lichtpunt
in die angstperiode: mijn bordje rijst met
ketjap en blimbing.
Jaren later zat ik in Kediri voor mijn werk.
Het was in die onveilige tijd en de kogels
vlogen om je oren zodra je na de avondklok
van half zeven op straat kwam. Passers dicht,
winkels verkochten door een kiertje. Groenten
bijna niet te krijgen. W^t maakte de baboe
voor ons in de mess? Een soort sajoer toemis.
Wat kool of sawi, katjang pandjang, even
met een uitje gefruit, beetje trassi erbij en dan
getjemploeng in een pan water. De smaak
werd verhoogd door wat ketjap en een ei. Dat
ei deed het 'm. Het brak in mysterieuze slier
ten wit en geel uiteen in de sajoer en verrijkte
de smaak van deze armensajoer.
Zulke tijden van pover eten, maken dat ik
blij en trots ben een Indisch meisje te zijn met
een trassi-rawet tong. Het maakt het leven
zoveel eenvoudiger, goedkoper, smakelijker en
gezonder.
Telkens moet ik weer denken aan die Hol
landse journalist bij ons in de mess. Hij haatte
Indië, ook het eten. Hij had nooit wat ge
proefd en gezworen het ook nooit te zullen
doen. Hij wilde alleen eten wat in Holland
ook groeide of bereid werd. At dus uitslui
tend brood en aardappelen als die te krijgen
waren (ik praat over de tijd vlak na de
capitulatie). Zelfs Indische vruchten weigerde
hij. Voor mijnheer H. geen mangga, papaja,
ramboetan, manggistan. Zodra de vruchten op
tafel kwamen stond hij demonstratief met een
kwaad gezicht op. „Die smurrie eet ik niet!"
„Die sterft nog eens van sjagrijnigheid" zei ik.
Maar H. stierf niet van sjagrijnigheid maar
aan buiktyphus. Na een jaar was zijn weer
standsvermogen nihil, zijn darmen waren aan
zulk krachtloos en weinig eten gewend ge
raakt, dat een maaltijd in een restaurant met
misschien een kleine overtreding op zijn
streng doorgevoerde afkeer van niet-Hollands
eten, H. de das om deed.
Daarom lieve mensen, eet met vreugde en
dankbaarheid uw schrale maaltijden. Het is
een voorrecht te kunnen genieten van droge
rijst met een gerecht, net zo goed als het een
voorrecht is te mogen genieten van een diner
met 7 gangen.
Om met de wijze woorden van mijn vader te
spreken: men kan lekker eten en lekker eten.
LILIAN DUCELLE
Werkt U mee aan het kookboek met recepten uit de gehele wereld, dat
Tong-Tong zal uitgeven Uw bijdrage maakt dit boek tot het origineelste
ooit geschreven en wellicht het beste, want weten honderd goede
kooksters niet beter wat lekker is dan één
Het recept dat U inzendt moet voldoen aan de volgende eisen:
huisgenoten en vrienden moeten het ook
1. U en tenminste
lekker vinden.
2. Het moet gemaakt zijn met ingrediënten verkrijgbaar in het land
waar U woont, (de specerijen mogen wel van buiten komen
hoor
3. U mag het recept zelf verzonnen hebben, maar het hoeft niet.
Als het maar istemewa is, dus niet zo alledaags als zuurkool of
gado-gado.
4. Uw naam en adres moeten erbij. Foto graag, maar hoeft niet.
5. Vermeldt aardige bijzonderheden over het recept, het maken of
de oorsprong ervan.
6. Inzendingen moeten uiterlijk 30 augustus binnen zijn.
Te richten aan: Esther Polderman, Lilian Ducelle,
Tong-Tong of: P.O. Box 137
Prins Mauritslaan 36, Den Haag Whittier.
Dames buiten Nederland, we rekenen op uw inzendingen hoor!
Slamet
Dateng
Koningstr. 16, Den Haag, tel. 60 41 42
HET ADRES waar U lekker en goed
koop INDISCH kunt eten. ELKE DAG
VERS. Ook kant en klaar mee te nemen.
Geopend dagelijks van 10-10 uur.
Zondags van 2-10 uur.
Drie Amerikaanse meisjes van een jaar of 7
zijn met elkaar aan het praten.
Sheila: „Where do you come from Sue Ann?
And you Gerda? I come from the Philip
pines".
Sue Ann: „I come from America".
Gerda: „I come from Holland".
Sheila: „My daddy was born in Manilla".
Sue Ann: „My daddy in Texas".
Gerda, die gehoord had dat haar vader in
Den Bosch was geboren, heel triomfantelijk:
„Guess what... my daddy was born in the
bushes
IriNNY MEYER-BLACK, San Jose.
Dames,
We waarschuwen U: denk om uw lijn, wan
neer U naar de Pasar Malam gaat!
Alhoewel, wie kan weerstand bieden aan
al dat heerlijks: nasi rames, gado-gado, mie-
kwa, pangsit, ondé-ondé, ès-sjanghai, tjendol,
saté, loempia, lontong,... soedah, zeg maar:
alle soorten Indische snoeperijen. En, voor het
eerst dit jaar: ook nog Thailands eten! Na
tuurlijk moet alles geproefd en gekeurd.
Ajo, we denken dus drie dagen lang maar
eens niet aan onze lijn!
28, 29 en 30 juni in HOUTRUST
14
