foul foiii
VAN HIER EN GUNDER
IN DIT NUMMER:
Vaste rubrieken OP PAG.
Van hier en gunder2
Eresaluut: R. A. Kartini 4 en 5
F.I.W.15
Tropische gebieden: Suriname IV 6 en 7
Myana voor de vrouw12 en 13
Dagheregister anno 1663 14
Indonesische kunst15
Geografische plaatsnamen19
Ting-tings22
Redactioneel
Compliment voor een lezer7
Music makes me
Joyce Hulscher
Indo's in den vreemde
La Garita11
Abonnees vertellen
Doornroosje in zakformaat9
Mijn logé op Sabang9
Nonnie15
De Waringin 16
Hoe een baar naar Holland schreef 18
8ste JAARGANG No. 5
ONAFHANKELIJK INDISCH TIJDSCHRIFT
PRINS MAURITSLAAN 36 DEN HAAG TELE
FOON 070/542.542 en 55.07.49 GIRO 6685
TELEGRAMADRES: TONGTONG DENHAAG.
Verschijnt de 15de en de 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer: f 0,75
Abonnementsprijzen Nederland: kwartaal f 3.75,
Halfjaar f 7.50, Jaar f 15.
Abonnementen Buitenland (per Jaar en per lucht
post): Australië f 48.—, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika,
Brazilië f 38.—, Canada f 32.—, Suriname,
Antillen f 26.—, West-Europese landen f 20.—.
Abonnementen Buitenland (per jaar en per zeepost):
voor alle landen f 20.
THE AMERICAN TONG-TONG Zelfstandige editie
voor de V.S.
P.O. Box 137 Whittier California 90608
U.S.A. Tel. 699-6837
Month 1.Half Year 5.Year 10.
UitgavePubl. en Handel Mij. TONG-TONG N.V
Onder redactie vanTJALIE ROBINSON.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARINGEN
IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE INTE
RESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR DE
TROPENGORDEL.
VOOR LATE BLOEI
„Bij alle tegenwerking en moeilijkheden die
we ondervinden, merendeels geïncasseerd door
jou, geloof ik dat wij allen de overtuiging
hebben dat spoedig de dag aanbreekt dat de
juistheid van ons oordeel en streven begrepen
zal worden en we de wijde waardering en lof
zullen krijgen, die ons betoel toekomt. Denk
je ook niet Tjalie?" v. d. Veen
Maak een studie van de Indische historie en
zie hoe praktisch sinds Coen alle Indisch-
gasten (bruin en blank) met een eigen opinie
(goed of half goed), die indruiste tegen de
Hollandse opinie, de haver NIET kregen die
ze verdienden. Het doet er niet toe of het
soldaten waren of schrijvers of ethici of wat
dan ook. Coen, Valentijn, Casteleyn, Daendels,
van Hogendorp, van Hoëvell, Roorda van
Eysinga, Multatuli, van Deventer, ik zou hele
„rentengs" verdienstelijke mensen kunnen
noemen, die óók teroes poekoelden en noch
tans zelfs ver van Holland in vergetelheid
stierven.
Ik ken vele buitengewoon pientere en verdiens
telijke Indischgasten NU, die ook probeerden
hun opinie aan te bieden voor het nationaal
welzijn en na vaak langdurige en moedige
pogingen toch maar besloten hun ouwedag
niet te bederven door nodeloze „ruzies". Is
het niet bar dat nu nog steeds massa's intelli
gente Nederlanders en Indischgasten (die TT
nota bene niet regelmatig lezen) ijskoud van
mening blijven dat Tong-Tong een waardeloos
heimwee-blaadje is, dat voorbij moet zijn?
Overigens is dit conflict niet uitsluitend
Nederlands. We weten hoe uit de Congo
teruggekeerde Vlamingen en de Pieds Noirs
uit Algerije in het vaderland ook de „westen
wind van voren kregen". In Amerika krijgen
de ongetwijfeld zeer moedige en ondernemende
jongelui van het Peace Corps volkomen onver
diend massa's onwaardige en domme kritiek:
óf zwijmelend ethisch óf zo „bij ons thuis
zouwe het zó doen".
Men weet in het Westen over het algemeen
NIETS van de Oost (en voor een klein deel
slechts door verouderde of eenzijdige voor
lichting). En eigenlijk geldt voor de massa
(en voor een groot deel der uit Azië terug
gekeerden, die daar niet leefden) wat KMA-
commandant Generaal Seelig hen een eeuw
geleden verweet: dat zij denken: „De Oost is
net een land als Holland, maar de meiden
bennen zwart". Wie de brieven en verweer
schriften leest van Indischgasten alle eeuwen
door, wordt keer op keer recht in het hart
getroffen door de pathetische kreten van ver
weer, die recht uit Tong-Tong gekomen zouden
kunnen zijn.
In feite is Tong-Tong in de kern een voort
zetting van een historische strijd tegen wanbe
grip. En misschien een eeuwig verloren strijd.
Zo lang de grote massa niet kan en wil
begrijpen, zo lang de Indische groep zelf
historisch onontwikkeld blijft en verdeeld, zo
lang ontbreekt elke redelijke kans op succes
bij ons leven. Misschien zal pas na een halve
eeuw Tong-Tong „onderuit de vergeten boe-
kentrommel" komen en zal men intussen zo
veel geleerd hebben, dat dit blad en streven
dan begrepen wordt.
Daarom ook is dit: Werk voor de Toekomst.
En als zelfs graankorrels in de tomben van de
Pharao's na 4000 jaar weer tot leven kunnen
komen, waarom onze gedachten niet eerder?
Daarom: zet alle gedachten aan spoedige
erkenning en begrip opzij, maar werk hard
door aan de dag in het jaar 2000, dat deze
gedachten in ons blad van vandaag tot een
rijke bloei zullen komen. Wie niet dood wil
zijn, zal zichzelf overleven. U voelt en U weet,
dat U goed doet? Denk dan niet aan meetbaar
succes. Zet alleen door! T. R.
„DO JUSTLY..."
„What does the Lord require of thee but to do
justly and to love mercy"Zeer weinig Tong-
Ton g-ers (en jij waarschijnlijk ook niet, anders
had je deze zin niet vrij vertaald), zullen ge
weten hebben, dat deze zin uit de Bijbel
genomen is. Ze staat in Micha 6:8: „Wat
eischt de Heere van U, dan recht te doen en
weldadigheid lief te hebben..." (Statenbijbel)
F. F. Hornung
Ik vermoedde (door de spelling) dat de tekst
uit de Bijbel was, maar had haar dan toch niet
kunnen vinden. Zó'n bijbelkenner ben ik niet.
Overigens weet ik zeker dat ik toch gestrui
keld zou zijn over het woord „eisen", dat voor
mij iets hards, iets dwingends, geforceerds,
heeft. „Require" veronderstelt veel meer rede
lijkheid, inzicht, akkoord. En ik geloof dat
dit veel meer de bedoeling is van de tekst.
Niet alle vertalingen zijn goed en niet alle
vertalingen dekken gelijke gevoelswaarden.
Een lezeres, Jacky de Lannée de Brétancourt,
vertelde me eens het volgende: haar onderwij
zer, een echte totok, zei eens voor de klas:
„Als een Hollander in het water valt, zegt hij
'jplons!" En dat is fout. Want in werkelijk
heid zegt hij: „Djebloeng! Waarop van
andere lezerszijde ongetwijfeld aangevuld zal
worden: En als hij op zijn buik valt, zegt hij
„Plar!" En als hij keurig rechtop naar bene
den schiet, zegt hij: „Tjloep!" En als hij op
een andere Hollander terecht komt, zegt hij:
„Bladak!" (al zegt zijn kop misschien
„Toinggg!").
De Here schept vele mensen en talen voor zijn
aangezicht. Laat óns met vreugde in de veel
heid en geschakeerdheid rondwaren zonder
enge voorkeur. T- R-
„...Wat het opschrift in de Westminster
"Abbey betreft (TT No. 18), „do justly"
inderdaad. Ik kan me het verlangen van T. R.
om fouten in Indië te vergeten en kromme
mensen recht te praten wel indenken, maar
wat komt er terecht van het „do justly?"
J. Koopman
U vergeet in dit citaat de combinatie met
„have mercy". Hoe weten wij of niet al lang
door de schuldige geboet is? Of zijn minst
door een bitter berouw. Maar verder door
verbanning, uitzetting, negering, „na-wijzen
op straat", enz.? Daar weten wij vaak niets
van af, maar voor ons eigen (vaak niet eens
direct getroffen) ikje, gaan wij nog eens
na-rekeningetjes vereffenen.
Als U kinderen heeft, en weet dat ze feilbaar
zijn, hoop dan dat ze nooit een menselijke
fout maken en dan dezelfde eindeloze en
genadeloze achtervolging ondervinden. U zult
verbaasd zijn over uw eigen dankbaarheid
voor het bestaan van dat „have mercy
BIJ DE VOORPLAAT:
„Je Idh je kripoet", dat Tjalie in ons laatste
nummer aankondigde is nog lang niet klaar,
want wij hebben nog niet genoeg moppen. En
toch lah die Jen sich al kripoet. Hoe toch deze?
Wij hebben al heel wat inzendingen binnen,
waarvoor wij heel erg dankbaar zijn. Ook
schuine moppen, waarom wij hard gelachen
hebben, maar... die kunnen wij heus niet op
nemen. Ajo, lui, denk nog eens goed na en
wees nu eens niet lui. Pak vlug pen en papier
en zend ons nog meer. Met zijn allen kunnen
wij toch best zo'n boekje vol krijgen. Wï]
wachten met spanning wat de post ons zal
brengen. JAAP GIDDING
Foto uit: Java en Bali
2
