Vrouwen en het IEV
VOOR DE VROUW
M.
"Il"llllllllllllllllllllillll!llllilllllllllllllll|||||||||||i||||||||l|||||||||,||||||||||j;j[[|(|j
A. C. BAUMGARTEN
ILSE, ERNA, VIRGINIE
,,lk lees de laatste tijd zo veel goeds over het
l.E.V. wat ik eigenlijk nooit eerder had gewe
ten. Mijn vader was eent fanatiek l.E.V.-er,
dat was in plm. 1933, in elk geval, toen ik in
1933 geboren werd, moest ik l.E.V. (Ilse,
Erna, Virginie) heten. Ik was er altijd trots op
dat ik deze voorletters had, maar nu dus exral
1. E. V. KLOTSCHE-JOSEPH,
San Die go, U.S.A.
,,De Claphrots zijn altijd actieve leden van het
IEV geweest. In het bijzonder Richard Clap-
roth die voor de overdracht van Indonesia
Minister was van Oost-lndonesia. Hij was een
verwoed voorvechter van het IEV, zo erg zelfs
dat hij naar Nederland ging om voor de belan
gen van de Indo te pleiten, helaas zonder enige
uitkomst. Wat ook zo jammer was, hij kreeg
weinig begrip van onze mensen zelf. Ik schrijf
U dit allesomdat ik in Tong-Tong het stre
ven van de gebroeders Claproth zie, het bijeen
brengen van onze Indische groep en in stand
houden wat voor ons van zoveel culturele
waarde heeft."
Mevr. H. CLAPROTH, Los Angeles, U.S.A.
Alles wat ik me van het l.E.V. herinner,
waren de gesprekken van mijn vader over
Dick de Hoog. Dick de Hoog betekende de
verpersoonlijking van branie, doorzetting en
uitdaging. Hij kende hem persoonlijk en had
een nimmer aflatende bewondering voor
alles wat de Hoog deed. Als jongen van 15
werd mijn vader namelijk bij de Staats
Spoor door Dick de Hoog persoonlijk aan
het baantje van klerk geholpen en ofschoon
toen de jongste op kantoor, stelde hij mijn
vader om zijn pienterheid, accuratesse al
spoedig op een beter betaalde plaats. Dick
de Hoog durfde alles, deed alles wat hij
zei. Voor mijn vader die waarschijnlijk alleen
had meegemaakt dat de Indo meestal alleen
deed wat hem van hogerhand werd bevolen,
was Dick de Hoog het voorbeeld, waarnaar
hij zijn eigen persoonlijkheid kon richten.
Mijn vader werd met de jaren een „moeilijk"
man, soms dwars tegen de draad in, omdat
zijn eer en geweten het niet eens waren
met een heleboel dingen. Hij was een een
zaam man die alleen voor muziek wilde
leven. Hij gaf een goede positie, zijn pen
sioen op voor een muziekstudie voor zich
zelf en mijn broer Lud in Frankrijk. In Indië
zelf waren geen muziekscholen laat staan
conservatoria, hoeveel duizenden muzikale
Indische kinderen hebben hierdoor hun
kans gemist? Want wie had het geld voor
een studie in Europa?
Mijn vader zei altijd: „Zolang het IEV niet
voor conservatoria met buitenlandse krach
ten zorgt, zolang zullen onze muzikale kin
deren in Nederland een kans krijgen wer
kelijk aan de top te komen!"
Er bestonden geloof ik plannen voor een
muziekschool, maar ze konden niet meer
worden verwezenlijkt. Jammer.
Wat ik me nog meer van het IEV herinner?
De fuifjes. Wat kan een jong meisje zich
van die tijd eigenlijk nog voor de geest
halen? Je kunt je er wel over schamen,
maar het is zo: we leefden zorgeloos in ons
eigen wereldje, lieten de grote mensen in
het hunne. Ik was te jong om de ernst, de
belangrijkheid van het bestaan als Indo te
bevatten. Ik begin ook nu pas beter de ver
bitterdheid, de opstandigheid van mijn vader
toen te begrijpen.
I Mode-ontwerpster coupeuse f
(Dipl. Kon. Acad. v. Beeld. Kunsten) 1
geeft m.i.v. 1 april
KNIP- en NAAILESSEN (snelmethode) 1
Dag- en avondcursus 3,50 p. u (met 1
een opzegtermijn van een maand)
Zwarteweg 24 - Den Haag-Tel. 112738
Toen ik als meisje van 18 jaar voor het eerst
„op me zelf wilde staan en mijn ouders
me met lede ogen naar Soerabaja zagen
vertrekken, zocht mijn moeder als kosthuis
de N.I.S.V.O. voor me uit. Was dat een
onderafdeling van het IEVVO tehuis voor
werkende vouwen en meisjes? Alweer moet
ik met schaamte bekennen: ik herinner het
me niet meer. (Als U het weet, schrijft U
het me?)
Maar die tijd in het grote huis op de hoek
van Ngemplak herinnerde ik me nog leven
dig. Dat kleine kamertje met bed en kast,
rotan stoel en tafel voor de kamer op de
galerij, het was werkelijk het miniemste van
wat je je van de grote wereld voorstelt,
maar voor mij betekende het een begin van
het op eigen wieken drijven. Salaris ver
dienen en daarvan iedere maand zelf je
kostgeld betalen, de rest mocht je op
Toendjoengan gaan verwinkelen. Tot 10 uur
's avonds was je vrij, je moest 10 uur bin
nen zijn; 12 uur ging het grote hek dicht en
moest eventueel bezoek (dat je alleen in de
gemeenschappelijke voorgalerij mocht ont
vangen, niet op de kamer) beslist verdwij
nen. Welke namen ken ik nog uit het NISVO
huis? Frida Patti, Connie Wouters, mevr.
Nooya (die belast was met de kleuters uit
de creche) Aimee Duval, Olga (of Vera)
Adeboi die op de huishoudschool ging,
Hetty Obdeyn en nog vele andere wier ge
zichten ik me nog levendig herinner maar
waarvan de namen me ontschoten zijn.
Later woonde ik in Soerabaja in een eigen
paviljoentje, op de hoek van Goebeng. Het
was een hooggelegen appartement bij de
Mariani's en vanuit mijn slaapkamer kon ik
zo in het lEVVO-Tehuis aan de overkant
kijken. Ik kon de meisjes vrijelijk bespieden
(Lees verder pag. 15)
Wie herinnert zich nog de modeshow in oktober 1941 in het IEWO-
clubhuis op Simpang, Soerabaja? Java Modemagazijn verzorgde de
show en de opbrengst was voor IEV-Armenzorg. Zo herinnert U
zich misschien de talrijke feestavondjes, bazaars, e.d. die de IEVVO
organiseerde, altijd met het doel het bestaan van de Indo te ver
beteren, hem de plaats in de maatschappij te geven waar hij recht
14
op had. Gerda Ondang-Pauw die U op beide foto's als mannequin
ziet, was toen 16 jaar, lang en slank. Nu, 23 jaar later woont ze in
Thousand Oaks, Californië, nog steeds lang en slank, nog steeds
trots op de herinnering van die avond als mannequin.
Herkent U bekenden uit het publiek?
